China en Europa: stop naïviteit

Deze week nam ik op uitnodiging van voormalig Amerikaans Congreslid Robert Pittenger deel aan een internetseminarie onder de titel ‘Understanding the Chinese 5G threat’. Een uitnodiging over dit onderwerp die op geen beter moment kon vallen.

Het hoeft niet gezegd dat ik nooit een hoge pet op had van het communistische regime in China, met uitwassen in Tibet, op het Tiananmenplein en vandaag nog in Hongkong. De manipulaties rond het coronavirus hebben mijn gezonde achterdocht tegenover de Chinezen enkel versterkt, hun ‘masker’-diplomatie ten spijt.

Naïef geloof in globalisering

Toch maande het Vlaamse bedrijfsleven mij in het verleden steeds aan tot de nodige ‘voorzichtigheid’. Diezelfde voorzichtigheid heeft er helaas toe geleid dat de voorbije decennia onze productie en strategische sectoren en voorraden verhuisden naar het verre Oosten in een naïef geloof in de globalisering. De Vlaamse (en Europese) verankeringsgedachte verdween in een wolk van optimisme over ‘de wereld ons dorp’.

Dat maakte het mogelijk voor de Chinezen om dus niet alleen het terrein te bezetten in ontwikkelingslanden, maar ook in West-Europa. Een bekend voorbeeld is de verkoop van de Griekse haven van Piraeus. Die is nu in handen van COSCO. Maar ook bijvoorbeeld haventerminals in Zeebrugge worden geopereerd door Chinese partners. Daardoor zijn een deel van de strategische goederenstromen naar en in West-Europa nu reeds in Chinese handen.

Eind 2016 werd ons publiek distributienet van gas en elektriciteit EANDIS door onze steden en gemeenten — op zoek naar vers geld — op een presenteerblaadje aangeboden aan het Chinese staatsbedrijf (met nauwe banden met het leger) State Grid. Gelukkig loonde zich de oppositie toen en werd een gedeeltelijke verkoop op het nippertje vermeden. Heel deze uitverkoop aan China en onze afhankelijkheid van China heeft er uiteraard toe geleid dat de vrijheid beperkt is voor Belgische en Europese politieke leiders om het Chinese regime te bekritiseren over wat dan ook.

Gevaarlijk 5G-monopolie

We moeten niet naïef zijn om inderdaad het gevaar in te zien van een Chinees monopolie op de Europese (en Belgische) 5G-markt. Vergis u niet, wie de 5G-netwerken in handen heeft, kan de gegevens die er overheen lopen, inkijken en opslaan of — waarom niet — de netwerken ook stilleggen indien dat nodig wordt geacht. Strategische ‘blackouts’ zijn eigenlijk kinderspel. Dat de Chinezen niet vies zijn van het betere spionagewerk bleek recent nog na hun ijverige ‘renovatie’ van de ambassade van Malta in de schaduw van het Berlaymontgebouw, de zetel van de Europese Commissie.

De markt in Europa is dus de speelbal geworden tussen de Verenigde Staten en China, Huawei meer bepaald, in de race naar het 5G-monopolie. President Trump tracht de Chinezen de adem af te snijden. Hij voert daartoe maatregelen in als een samenwerkingsverbod voor Amerikaanse bedrijven met Huawei en slaat chiponderdelen in de ban. Voorlopig liggen de Chinezen echter nog op lengten voorsprong.

‘En waar is de EU ondertussen’ vraagt u?

In de nasleep van de corona-crisis rukt de EU nu uit met een ‘ambitieus’ herstelplan. De uitvoering van de heilige koe van de Green Deal lijkt daarbij de topprioriteit te worden. Men wil ook inzetten op de digitale evolutie. Dit wordt evenwel uitgespreid over vele fondsen en programma’s. De digitalisering van de financiële markten, bijvoorbeeld. De regulering van digitale diensten. Glasvezel en internet in ‘rurale’ gebieden. Tot de gemeenschappelijke lader van gsm’s toe. Men mag dus vrezen dat de ontwikkeling en versnelling van 5G maar een klein onderdeel zal uitmaken van het plan en de berg een muis zal baren.

Huawei

Huawei lobbyt tegelijkertijd op een zeer intelligente manier bij de Europese regeringen en is kind aan huis in de EU-instellingen. Geen Chinezen in zwarte pakken, maar bijvoorbeeld respectabele oud-politici. Het bedrijf is ‘on speaking terms’ met de verschillende veiligheidsdiensten in Europa. Daar groeide nu een soort verstandhouding uit. Dit heeft er op zijn minst toe geleid dat Huawei in onze contreien veel ‘airplay’ krijgt. Veel (overheids)spelers in Europa zitten nu op het spoor om Huawei desgevallend wel de 5G-infrastructuur te laten leveren, maar hen niet het systeem te laten doen draaien. Men vreest dat een volledige boycot van Huawei zou leiden tot ernstige handelsconflicten.

Huawei op zijn beurt beweert dat de Verenigde Staten zélf de 5G-markt willen domineren. En dat de vrees van de Amerikanen niet is ingegeven door ‘security concerns’, maar door commerciële belangen. Huawei-lobbyist en Iers oud-minister Dick Roche schrijft daarover: ‘Shakespeare’s observation that “suspicion always haunts the guilty mind” applies.’ Ik kan daar meteen op zeggen dat de Amerikanen wellicht inderdaad graag een groter stuk van de koek zouden willen, maar dat op het internetseminarie waar ik aan deelnam het opviel dat Robert Blair, de speciale vertegenwoordiger voor het internationaal telecommunicatiebeleid van de Trump-administratie, de hand uitstak naar de Europese bedrijven om samen te werken, weze het nu of ze in Europese handen zijn en/of in Europa actief zijn als marktspeler (zoals bijvoorbeeld Samsung), zeg maar naar iedereen behalve de Chinezen.

Slapende reuzen

Kijk, dat schept mogelijkheden. De Nokia’s en Ericssons zijn slapende reuzen. Dat zou er ons opnieuw moeten toe brengen de (Europese) verankeringsgedachte van weleer nieuw leven in te blazen. Als dat mét de hulp van de Amerikanen kan, dan zou ik het verdeelpipetje van de EU niet afwachten.

Voorts raad ik de Amerikanen aan om bilaterale en rechtstreekse gesprekken aan te gaan met de Europese lidstaten die nog volop met de ontwikkeling en veilingen van hun 5G-netwerken bezig zijn. Want via de EU-instellingen zullen zij weinig gehoor krijgen. Daar zal men eerder een standpunt tegen Trump innemen omdat het… Trump is. Helaas is het in de EU zo simpel als dat.