Corona: hoe je lockdown-tijd goed besteden?

Met de coronalockdown valt heel het maatschappelijke leven stil. Heel het maatschappelijke leven? Nee! Want kleine gezinskernen bieden koppig weerstand aan angst en miserie: het leven is niet gemakkelijk, maar het gaat voort.

Maar hoe? Toverdrank zal niet helpen. Toch is de lockdown een opportuniteit om je leven op een rijtje te zetten. Een kans om na te denken over wat belangrijk is: je partner, je kinderen, je plaats in de maatschappij en de wereld, en de beperkte tijd die je hier is toegemeten.

In vroegere tijden was een lockdown niet zo uitzonderlijk. Van 1665 tot 1666 woekerde de pest door Europa — zo lees ik in de Washington Post. Isaac Newton was nog een gewone student, ook hij moest zich terugtrekken op het terrein van zijn familie. Zonder afleiding van zijn medestudenten of de oudere geleerden kon hij zich concentreren op wiskundige formules, optische experimenten en een appelboom. Eén vierde van de bevolking van London zou sterven, maar Newton kwam in 1667 terug met enkele hoogst vernieuwende theorieën. Twee jaar later werd hij professor.

Wat beter niet?

Hoe kan het nog? De tijd verdrijven met binge-kijken, misschien? Of angstig de nieuwtjes rond corona opvolgen? Je kan daarbij alle heil van politici verwachten, en dan kwaad worden omdat ze alweer hun eigen ambities belangrijker vinden dan het zoeken naar oplossingen.

Fundamenteler echter dan de vraag of politici maatschappelijke problemen kunnen oplossen is echter de vraag of wij ons eigen leven goed kunnen inrichten. Het is veel belangrijker wat je zelf doet dan waarop je stemt — want die politiek is als een tang op een varken voor je werkelijke problemen. Laat die dus niet uw leven beheersen.

Of neem anders de 10 coronatips van Mo Magazine — die meer handelen over klimaat dan corona. Of Anuna De Wever, die in steenkolenengels oproept om het klimaat even erg te vinden als de coronacrisis. Dit soort narcistisch activisme kijkt niet verder dan de eigen navel. Neen, corona is geen straf omdat we niet lief zijn geweest voor ons klimaat. Activisme is niet geïnteresseerd in mondige burgers, maar in het smoren van alle kritiek.

Meer tijd met je partner

Nu het echte werk. Je bent gedurende deze tijd misschien veel samen met je partner. Dat kan pijnlijk zijn: te veel op elkaars lip doorbrengen maakt zelfs van de meest romantische liefde een tijd van bitsige ruzies, nukkige stiltes en toenemende frustraties. Je kan ook een andere weg volgen: de weg van ruzies bijleggen, ultieme vergeving, vertrouwen en pragmatische liefde. Iedere persoon is verschillend en heeft beperktheden, jijzelf ook. De beperkingen van je partner verschillen van die van jezelf. Veel conflicten ontstaan net omdat je niet kan accepteren dat je partner iets niet kan wat jijzelf zonder problemen doet, of omdat je partner andere ideeën heeft over hoe iets moet gebeuren.

Een liefdevol partnerschap accepteert de verschillen en vertrouwt de ander het de volgende keer beter te doen. Je accepteert dat de ander andere dingen doet voor het gezin en op een andere manier — en misschien niet helemaal evenveel. Je kan de ander liefdevol aanmoedigen iets te doen waarvan je op voorhand weet dat het niet volledig zal lukken, zelfs met je constructieve aanmoedigingen. Uiteindelijk maken jullie er toch nog het beste van, en bovenal: je scherpt het zelfvertrouwen aan van je partner.

Meer tijd met de kinderen

Wat geldt voor je partner, geldt nog meer voor je kinderen (als je die hebt ten minste). Misschien heb je in normale tijden al moeite om je kinderen in de hand te houden — nu full time met hen samen blijven is een heuse opgave. Nu zal je zelfs de taak van onderwijzer moeten opnemen.

Geloven je kinderen wel in je autoriteit? Luisteren ze goed en luisteren ze omwille van de goede reden? Geef je ze een litanie als ze iets niet goed hebben gedaan? Misschien beter hen rustig en kort zeggen hoe ze het de volgende keer beter doen. Misschien ook minder verwittigen en meer meteen straffen: dat leert hen dat onderhandelen belangrijker is dan doen. Misschien zelfs de opvoedkundige tik, waar ik al eerder een pleidooi voor schreef. Vragen de kinderen om de haverklap je hulp? Zeg gerust neen, ze moeten leren hun dag zelf in te delen.

Ook dat je schoolse zaken met hen moet doen kan je zien als een opportuniteit. Vandaag wemelt de politiek correctheid in scholen en universiteiten, het is jouw verantwoordelijkheid je kinderen daar gezond mee om te leren gaan. Ik ken conservatief-liberale ouders die plots merkten dat hun tieners groenlinks waren geworden. Als je hen niet voldoende leert over wat volgens jou werkelijk belangrijk is, doet iemand dat in je plaats. Leer je kinderen wel discreet te zijn voor hun eigen mening bij poco leraars.

Meer tijd in je buurt

Vraag je eens af of je buurt wel een mooie plek is om je vrije tijd in te besteden. Of is je buurt enkel een uitvalsbasis om naar je werk te gaan? Een uitvalsbasis om de éne dagtrip na de andere te organiseren en van waaruit je liefst zo snel mogelijk het vliegtuig wil nemen naar de andere kant van de wereld?

Ik zeg dat omdat liefde voor de natuur en de medemens in de eerste plaats uit oikofilie komt, de liefde voor je omgeving: het bos om de hoek, de buren, de lokale initiatieven. En daarom kan je nog beter houden van het verre eiland dat je ook wel eens bezoekt… Je houdt niet zozeer van het globale klimaat of de natuur als abstracte entiteit, je houdt wel van de ruwe grond die door je vingers glipt.

Specifiek tijdens de coronacrisis zijn er nu al verschillende initiatieven om in de buurt een helpende hand te bieden. Het is echter ook een goede daad om de lokale handelaars en horeca te steunen met je bezoek — voor zover de lockdown het mogelijk maakt uiteraard. Zij zijn de longen van de buurt.

Meer tijd voor jezelf

Kortom, wat doe je dat werkelijk belangrijk is? Je werk? Meestal is dat toch niet zo speciaal, zelfs als je het geluk hebt een belangrijke functie of nuttig werk uit te voeren. Wat kan je doen om werkelijk belangrijk te zijn? De economie rechthouden of je diepste, belangrijkste ideeën bewaren, verdedigen en aan de nieuwe generatie doorgeven? De westerse cultuur bijvoorbeeld.

Zelf werk ik aan een boek rond deze ideeën. Elke ochtend sta ik wat vroeger op dan mijn huisgenoten, en zwoeg verder met een kop koffie, een fris hoofd en een lichaam vol energie. En als mijn gezinsgenoten één voor één binnensijpelen, probeer ik mijn ideeën zachtjes te confronteren met de praktijk. De coronacrisis geeft me de kans hier wat harder aan te werken dan voordien.