Coronabeleid tussen angst, hoop en zwijgen

Na een week lockdown zien we dat er nog altijd geen lijn zit in het beleid. Bang maken en hoop geven, daartussen laveert het beleid. En er is ook nog wat niet gezegd mag worden over de coronacrisis.

Entertainment uit de VS

We zijn één week ‘lockdown 2.0’ verder. De verkiezingen in de VS konden voor enige afleiding zorgen. Al duurt het wachten op de uiteindelijke uitslag te lang. Op den duur gaat het vervelen. Het stemmenverschil in de verschillende staten is al dagen aan een stuk nieuws.

Het is een beschamende vertoning. De grootste democratie van de wereld kan niet eens ordentelijk presidentsverkiezingen organiseren. Wij moeten misschien anderhalf jaar wachten op een regering, maar als je lang genoeg opblijft, ken je tenminste de uitslag van de verkiezingen de dag zelf.

Tabakwinkels en hondenkappers

Een week lockdown, meer is ook niet nodig om het amateurisme van de politieke verantwoordelijken te zien. Het begon op zaterdag en zondag met een laatste shoppingweekend. Hallucinante beelden. Niemand was verantwoordelijk, iedereen verontwaardigd.

De winkels zijn nog geen week dicht of er komt discussie over wat nu essentiële winkels zijn, die mogen open blijven. Tabakwinkels, die dragen bij aan het emotioneel welzijn van de verslaafde. Cathy Berckx, gouverneur van Antwerpen zei het graag voor Radio1 (6 november 2020) en voegt eraan toe dat stoppen nog beter is.

Voor het welzijn van uw huisdier moeten volgens minister voor Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) ook hondenkappers open blijven. Ongeveer 20% van de huishoudens in Vlaanderen zou een hond hebben. Dat is een mooie markt. Ook electoraal.

Ondertussen in de supermarkt

In de plaatselijke supermarkt blijken nu rekken afgeplakt. Met een mededeling erop dat ze die producten niet mogen verkopen. Wie vindt dat uit. We mogen speelgoed online kopen, maar niet in de supermarkt waar we dat anders, met de Sint en Zwarte Piet voor de deur, zouden halen? Omwille van de concurrentie? Echt?

Nog zo eentje, als u in deze zonnige herfstdagen op zoek bent naar een zonnebril. Uw opticien is open, maar mag er u geen verkopen. Wat leidt tot de vraag, hoe zit dat met zonnebrillen op sterkte? Online koopt u zonnebrillen in bulk.

Kruideniersmentaliteit

Mocht het niet zo triest zijn, je zou er de grap van inzien. We worden bestuurd door kruideniers. Dit is het pietepeuterige België op zijn best. Regelneverij die niets bij brengt, tenzij voor wie goed heeft gelobby’d of de juiste contacten heeft.

Het ergste is dat we wisten dat de tweede golf zou komen. We wisten dat we er alles moesten aan doen om een tweede lockdown te verlijden. Wat hebben de regering-Wilmès en alle mogelijke virologen en commissies in die tijd tussen eind mei en midden oktober gedaan? Te weinig. We blijven hangen in ad hoc beleid.

Angst en moeilijk bereikbare groepen

De politiek denkt in angst een bondgenoot te hebben. Angst moet de mensen in het gareel houden. Angst moet er voor zorgen dat ze de maatregelen volgen. Maar dan moet je wel de Vlaamse media volgen. Helaas werkt dat niet bij de ‘moeilijk bereikbare groepen’.

Al tijden circuleert het gerucht dat heel veel covid-19-patiënten een migratieachtergrond hebben. Geen dokter die het tegensprak, geen die het ‘on the record’ wou herhalen. Niemand durft zeggen dat er een probleem is in de allochtone gemeenschap, maar er verschijnen wel artikels over hoe het hen raakt en hoeveel dierbaren ze verliezen. Omfloerste journalistiek is het.

Marokkaanse oversterfte

En dan duikt Latifa El Hammoud op, een Marokkaans parlementslid dat in Brussel woont. Zij maakt zich op Facebook boos over het groot aantal (Belgisch-)Marokkanen dat sterft door CoViD-19 in Brussel — boos op de eigen gemeenschap. Zo gaat het altijd: zoiets is onwaar, tot het niet meer te ontkennen valt. En vervolgens valt dan te lezen dat ze te laks omgaan met de regels. In traditionele media valt dat te lezen door wie het er wil in lezen. Maar het is omfloerst genoeg geschreven dat het niet echt hoeft.

Opvallend is opnieuw hoe moeilijk het in België is iets met cijfers te staven. Veel gegevens worden gewoon niet bijgehouden. Zo is het makkelijk om het even wat te beweren, het kan nooit bewezen of ontkracht worden met cijfers.

Er is hoop!

Terug naar het coronabeleid. Naast angst ook geïnvesteerd wordt in hoop. Het licht aan het einde van de tunnel heet: vaccin. Telkens opnieuw wordt de komst van dat vaccin aangekondigd. Nog even volhouden, het vaccin komt… De realiteit is dat we niet weten of en wanneer er een vaccin komt. Als het er ooit komt. Tot zover moeten wij ons aanpassen aan de nieuwe realiteit mét CoViD-19.

Angst noch hoop is nodig. Behandel de burgers als volwassenen. Vaardig ernstige regels uit vanuit een visie, niet in het wilde weg of om deze of gene te plezieren. Vooral, bouw en kader waarin we langere tijd met het virus kunnen leven. Er is een app, waarom wordt die niet gepromoot of gebruikt? Waar zitten de besmettingen? Weten we dat al? Het is frustrerend om te moeten vaststellen dat onze politieke leiders telkens opnieuw dezelfde fouten maken.

Onze grote schuld

Ooit zal ik aan mijn (klein-)kinderen moeten uitleggen waar die torenhoge schulden, die elk beleid in dit land onmogelijk maken, vandaan komen. Beschaamd zal ik moeten toegeven dat onze generatie het heeft nagelaten de schuld ernstig af te bouwen als het goed ging en daarop de schuld drastisch verhoogde als het slecht ging. De puinhoop van de politiek.

Deze regering heeft twee belangrijke taken: zorgen dat er een kader komt waarin we met het virus kunnen leven en eens de pandemie voorbij is, grondige structurele hervormingen doorvoeren en de schuld terugdringen. Ik ben bang dat ze die opdrachten niet tot een goed einde kan brengen. Maar ik blijf hopen.