De allerlaatste peilingen voor Nederlandse verkiezingsdag

Hieronder ziet u de allerlaatste peilingen voor 22 november, verkiezingsdag in Nederland.

Welke lessen zijn er te trekken uit  deze peilingen ?

• Het lijkt erop dat de VVD met lijsttrekster Dilan Yesilgöz de eerste vrouwelijke Minister-President gaat leveren.
• Het NSC lijkt op de terugweg en dat is het gevolg van de minder duidelijke antwoorden van Pieter Omtzigt. Maar dat geeft hem ook het voordeel om niet naar het Torentje (het kantoor van de Minister-President, red.)  te moeten gaan.
• Het kartel PvdA/GroenLinks met lijsttrekker Frans Timmermans wordt verschillend gepeild. Het linkse kartel moet erop rekenen dat kiezers van andere, kleinere linkse partijen voor hen gaan stemmen, wat tegelijk die partijen met wie het kartel misschien een linkse coalitie kan vormen, kleiner maakt. Timmermans en Klaver zullen water bij de rood-groene wijn moeten doen richting Omtzigt en/of Yesilgoz.
• De PVV is, met eeuwig leider Geert Wilders, aan een opmars bezig en doet op zijn minst mee voor een top drie positie.
• De BBB begint serieus terug te vallen en in het zicht van de verkiezingen wordt de kaap van de 10 zetels een probleem. De redenen zijn dat de dossiers inzake stikstof en mest op de achtergrond zijn verdwenen. Ook is Mona Keijzer, de BBB-kandidate voor het Torentje, onzichtbaar in de campagne. Het sterke punt van de BBB is en blijft de machtspositie in de Eerste Kamer.
• De linksliberalen staan op zwaar verlies, maar ook partijleider Rob Jetten lijkt bezig met een inhaaloperatie. Al kan hij alleen maar het verlies beperken.
• Verder is er op links de stagnatie van de Partij voor de Dieren (door de vele interne ruzies); de extreem-linkse SP van Marijnissen dreigt te halveren; Volt blijft hangen en het linkse Turks gerichte DENK staat op lichte winst.
• De christelijke partijen scoren meestal in het rood: alleen de SGP blijkt haar positie te kunnen handhaven. Maar het CDA wacht een electoraal drama; dat geldt ook voor de ChristenUnie.
• Op rechts staan JA21 en Forum van Baudet op verlies. Voor JA21 heeft dat te maken met de leegloop naar de BBB, en ook bij Forum is er al aardig wat ruzie gemaakt. Uiteraard is de opgang van Wilders hier ook niet vreemd aan.

Het is duidelijk dat de kern van de nieuwe Nederlandse regering uit de groep van de vier grootste partijen zal moeten komen. Deze vier halen rond de 100 zetels in de Tweede kamer.

Af te meten aan het resultaat van de peilingen is het gemakkelijker een regering te vormen op rechts dan op links. Mogelijk halen het NSC, de VVD en de PVV een meerderheid. Een dergelijke coalitie kan aangevuld worden met de BBB, die zestien zetels heeft  in de Eerste Kamer.

De leiding van de VVD twijfelt over een samengaan met Wilders. Omtzigt is officieel tegen en van der Plas is voor. Maar de achterban van deze drie partijen is voor samenwerking met Wilders.

Naar programma staan de VVD, het NSC en de BBB het dichtst bij elkaar. Maar die geraken niet aan een meerderheid in beide Kamers. Steun van de PVV, in welke vorm ook, maakt dit wel mogelijk.

Als GroenLinks/PvdA wil besturen langs links, dan moeten zij minstens passeren bij de twee nieuwe partijen: het NSC en de BBB. Maar dan nog zijn er diverse bijkomende linkse partijen nodig om aan een meerderheid te geraken.

De thema’s van deze verkiezing waren duidelijk welvaart en migratie. De kans is meer dan reëel dat deze items ook bij ons, in  juni 2024, de hoofdrol gaan spelen.