‘De spannendste verkiezingen ooit!’

Ik moet u iets bekennen, beste lezer. Deze column gaat niet over waarover hij zou moeten hebben gegaan. Mijn excuses voor de vorige zin. Gisterenavond klapte ik mijn laptop open om eraan te beginnen, toen ik besefte dat er een online lezing plaatsvond die ik absoluut wilde bijwonen. De lezing behandelde de Mister Mulliner-verhalen van auteur P. G. Wodehouse. Ik besliste die uiteenzetting te volgen en ik leerde veel bij en ik heb ook gelachen. Maar ik schreef geen letter.

Kenner

Normaal ging ik u in mijn column onderhouden over Sean Connery, wijlen James Bond. Niet dat ik een Connery-kenner ben. Tegenwoordig is dat een ding, een kenner zijn. Ik word versleten voor Verenigd Koninkrijk-kenner, terwijl ik dat niet helemaal correct vind. Eerder het etiket van ‘kenner van dingen die hem interesseren’ past me. Vraag me niks over het Engelse voetbal of over pakweg Coronation Street, ik ken daar namelijk zo goed als niets van. Over de Draculafilms van de Engelse Hammer Studios kan ik u wel veel vertellen. Ik ken ook redelijk veel over de acteurs Peter Cushing en Christopher Lee die er prominente rollen in spelen. Wat spraken die mannen die toch mooi Engels! Hun films hebben vaak horrorscenario’s die aftands en ‘very gothic’ zijn, maar ik sluit op het juiste moment mijn ogen en luister naar hun woordklanken.

Over horrorscenario’s en griezelige acteurs gesproken: de Amerikaanse verkiezingen trokken mijn aandacht. Hoe kan dat ook anders! Ze eisen de aandacht op als een krijsende baby. Je kan het lawaai ervan niet ontwijken, ook al sluit je je ogen. Op Twitter zag ik de voorbije uren bijzonder veel kenners aan het werk. ‘De spannendste verkiezingen ooit!’, poneerde iemand ergens. ‘Ooit’. Ik ben geen Amerika-kenner, maar ik weet iets over ‘ooit’. Mijn column die ik deze morgen uittikte gaat over ‘ooit’.

Horrorverkiezingen

Ooit, in 1876, vonden er horrorverkiezingen plaats in de Verenigde Staten. De 23ste presidentsverkiezingen gebeurden onder de donkere schaduwen van de pijnlijke nasleep van de nog pijnlijkere Amerikaanse Burgeroorlog. De Republikein Rutherford Hayes nam het op tegen de Democraat Samuel Tilden. Ze haalden bijna evenveel stemmen, Tilden een tikkeltje meer. Maar Hayes kreeg meer kiesmannen achter zich dan Tilden. De opkomst van het kiespubliek was ongezien hoog: meer dan 80% van de stemgerechtigden brachten hun stem uit. In verschillende staten, waaronder Florida, claimden beide partijen de overwinning op. De partijen beschuldigden elkaar van fraude. In een van de staten had 101% van de kiezers gestemd. Er doken ongeregeldheden op en het huis van Hayes werd beschoten. De uittredende president en oorlogsheld Ulysses S. Grant ontplooide het leger om de rust in de natie te bewaren.

Een electorale commissie gaf na weken discussie uitsluitsel: de Republikein Hayes werd president met 185 kiesmannen achter zich, tegenover 184 kiesmannen voor de Democraat Tilden. De VS telde toen nog geen veertig staten. In het Congres bereikten de beide partijen een overeenkomst: ‘the Compromise of 1877’. De Amerikaanse overheid trok als gevolg van dat akkoord de laatste troepen weg uit ‘the South’. Dat was nog een restant van de overwinning van de Verenigde Staten op de Confederatie in de Burgeroorlog. De bloederig verworven rechten voor de zwarte bevolking in het Zuiden werden teruggeschroefd. Het Noorden beloofde zich niet langer te moeien met de behandeling van zwarten.

De inauguratie van Hayes verliep vreedzaam, maar het zou voor de zwarte bevolking bijna honderd jaar duren vooraleer het een gelijkwaardige behandeling zou krijgen in de volledige Verenigde Staten. Een zwaar gevolg voor zo’n nipte zege. Als ik me niet vergis was alleen de overwinning van George W. Bush in 2000 nog spannender. Maar, dat moet u aan een kenner vragen.

‘Old Fart’

Uiteindelijk had slechts één medium het helemaal bij het rechte eind bij zijn voorspelling van de verkiezingsuitslag. De Britse tabloid The Daily Star kopte: ‘Old Fart Wins Election. (He’s either 74 or 77. Either a lunatic or senile. And he’ll probably be due a little nap right about now!). [Oude pee wint verkiezing. (Hij is ofwel 74 ofwel 77. Ofwel gek ofwel seniel. En hij heeft waarschijnlijk nood aan een dutje nu!]

Mocht u zich afvragen wat ik over Sean Connery te vertellen heb, dan zeg ik u: alleen wat ik er interessant aan vind. Misschien is het nog voer voor een volgende column.