De stresstest van De Wever

Het journalistieke gild en het commentariaat staart zich blind op de gesprekken tussen formateur De Wever en Vlaams Belang. En iedereen is ervan overtuigd dat De Wever ze ‘moet losrijden’ of ‘dumpen’, ook nog ‘zo snel mogelijk’. Dan kunnen opiniemakers en journalisten opgelucht ademhalen, want dan is de normaliteit terug. Dan kunnen de journalisten het opnieuw over de postjes hebben. Alles terug bij het oude, oef. Zo progressief zijn ze nu ook niet dat ze echt verandering willen.

Onverantwoord

Zo was er een opgeluchte stemming in de pers bij de ontmoeting tussen de verschillende partijen onder leiding van de informateurs. Gek genoeg was er geen enkele journalist om te schrijven over de ‘onverantwoorde houding van Ecolo’, de partij die niet aan tafel wou. Ze wou ‘niet in een kamer met de N-VA’. Groen zat er wel, waardoor Ecolo er eigenlijk ook zat, want die vormen één fractie. Zelf zeggen ze daar nog aan uit te geraken.

Die rondetafel was een Belgische farce. Een Belgisch compromis. Door de ene uitgelegd als een grote stap vooruit, want er was gepraat! Door een ander, in een andere democratie, uitgelegd als: niets gebeurd, er is enkel wat gepraat. Wat een vooruitgang. De regering komt er snel aan, dat is zeker. Omwille van die vooruitgang werd de informatieopdracht van Johan Vande Lanotte (sp.a) en Didier Reynders (MR) verlengd tot 9 september. Ook de koning lijkt federaal een Bourgondische coalitie te willen.

Confederalistische logica

Door het blindstaren lijken weinig journalisten te (willen) zien dat de Belgische politiek de facto in een ‘confederale’ logica is terecht gekomen. De centrifugale krachten in de politiek slingeren de verschillende onderdelen van de trippeldemocratie altijd maar verder uit elkaar. Er blijft alsmaar minder Belgische logica over.

Kijk naar wat Open Vld in Brussel overkomt. De Brusselse takken van de Vlaamse partijen verwijderen zich van Vlaanderen, op N-VA en Vlaams Belang na. De anderen volgen hun eigen Brusselse logica, die soms haaks staat op de logica van de Vlaamse partijleiding. Het Brusselse nationalisme zet zich ook hier door.

De Belgische logica is ook weg in de federale onderhandelingen. Als de PS probeert om zo links mogelijk te besturen en toetert dat niet met de N-VA te willen doen, wint ze daarbij in haar democratie. Voor N-VA is dat mooi meegenomen, het kost De Wever geen stem. Als PS en N-VA tegen elkaar blijven opbieden, winnen ze allebei. De tegenstelling die tot een blokkering leidt, zit in het Belgische  systeem ingebouwd. Bruggen om de kloof te overspannen zijn nutteloze bouwwerken.

Bourgondisch of Venezolaans?

Dan zou je toch kunnen verwachten dat de grootste partij in het grootste landsgedeelte aan zet is? Dat is niet echt zo. De koning benoemde twee oude krokodillen, Vande Lanotte en Reynders, wiens taak het vooral is de tijd te laten voorbijgaan en de verkiezingen te doen vergeten. Dat de verkiezingen ondertussen al enkele maanden geleden waren blijkt bij de sp.a van Vande Lanotte. Die is van ‘wij kiezen voor oppositie’ al opgeschoven naar ‘wij kiezen bij voorkeur voor oppositie, maar willen praten’.

De informateurs hebben natuurlijk een agenda. Federaal lijkt dat Paars-Geel te zijn, Geel-Rood-Blauw, een bourgondische coalitie. Met wat venijn al snel een Venezolaanse coalitie te noemen, hopelijk niet met een Venezolaans scenario voor de Vlaamse economie.

Is Bourgondisch de toverformule? Als de N-VA met de PS een regering vormt dan moet dat met een stevig communautair programma zijn. En zonder de (kleine) stappen die vooruit gezet zijn in Zweeds teniet te doen. Die onderhandelingen worden geen eenvoudige opdracht. Het lijkt eerder de vraag wie er zal afrijden of afgereden worden. Een sociaaleconomisch programma is misschien nog het makkelijkste, een Belgische regering zit toch in een Europees carcan en de vergrijzingskost is wat ze is. Als N-VA voor Bourgondisch kiest, veel succes dan, om te besturen en om de kiezers te overtuigen.

Stresstest van De Wever

De N-VA zou daarom beter de gesprekken met het Vlaams Belang blijven voeren. Wars van de druk van journalisten. Het been stijf houden. Een partij die vindt dat er snel een Vlaamse regering moet komen is dan welkom. Eens zien welke partij die stresstest aankan.

Bij sp.a lijkt de huidige koerswending niet door iedereen gedragen. De partijleiding moet er de achterban bij betrekken om de tegenstand de muilkorven. Bij Open Vld is er zenuwachtigheid rond Brussel, en rond de vraag of ze Vlaams het cordon zullen doorbreken. Neen zegt de partijtop, ja zeggen enkel kleinere goden. Waarop een politieke zombie als Karel De Gucht helemaal uit zijn dak mag gaan. Al vraag ik me af of er daar nog één liberaal van wakker ligt. De vraag is wat de basis denkt. Ondertussen wil Rutten wel zo snel mogelijk minister worden, voor haar kop rolt en ze geen kans meer maakt. Ze ‘doen’ maar.

CD&V is stil, heel stil. Ze beseffen dat als N-VA kan regeren zonder CD&V, ze dat niet zal laten, integendeel. Ook daar rommelt het. Welke kant gaat de partij uit? Die van Pieter De Crem en Hendrik Bogaert of die van Kris Peeters, die van Beweging.net en de vakbond die op 26 mei opgeroepen heeft niet voor CD&V te stemmen? Maar let op, CD&V, Open Vld en sp.a, zijn ook de drie partijen die traditioneel het meest vatbaar zijn voor druk van buitenaf. Een vonkje is genoeg om ze naar het ‘staatsmanschap’ te doen grijpen en een regering te vormen. Tiens, zou dat ook gelden voor een regering met Vlaams Belang?

Federaal moet u zich geen illusies maken. De Vlaamse partijen bepalen niet wie in de regering komt. N-VA mag dan wel de grootste zijn, de PS is de bepalendste. PS wil, geheel volgens de ‘confederale logica’ eerst zeker zijn van Wallonië, net zoals in 2014. Toen nam ze de vlucht vooruit en verloor. Maar de kaarten liggen nu anders. Het lijkt onmogelijk dat de N-VA een tweede keer een regering kan maken zonder PS en zonder Franstalige meerderheid.

Roept er straks iemand ‘rien ne va plus’ of spelen we nog een rondje tot er straks iemand roept?