Eigen voet eerst

Dat is perfect begrijpelijk. Want groter nog dan de onverschilligheid bij de bevolking is wel de nervositeit in de partijhoofdkwartieren. Ook in die andere democratie die dit land rijk is, en dan met name in de PS.

Met de vlammende blik die haar zo onweerstaanbaar maakt waarschuwde vice-premier Onkelinx daar onlangs voor dreigend onheil: ‘Un gouvernement avec le N-VA ce sera le karcher social!’ riep ze uit. Un karcher??? Keskesè? Doe geen moeite, lezer (m/v), ook een omvangrijk verklarend woordenboek of een uitmuntend vertaalwoordenboek zal u niet wijzer maken. Alvast dit: het gaat niet om een verfransing van het Nederlandse woord kerker, noch van het jiddische koosjer. Neen. Er is hooguit – maar volstrekt onbedoelde – sluikreclame in het spel.

Want iedereen die wél een ‘Umlaut’ lezen kan, beseft algauw dat hier wordt verwezen naar Kärcher – ook voor de niet-klussers onder ons een bekend merk van hogedrukreiniger. Die woordkeus doet dus aan grote schoonmaak denken. En dan beland je snel in politieke campagnetaal. Zoals bijvoorbeeld Sarkozy destijds (toen nog als minister bevoegd voor ‘ordehandhaving’) met een hogedrukreiniger door de onrustige ‘banlieue’ wou trekken. Met ‘un karcher’ dus.
Voor alle duidelijkheid: op die ‘karcher’ heeft kameraad Onkelinx het helemáál niet begrepen. Vreemd dus dat ze teruggrijpt naar een taalgebruik dat precies past in het kraam van de politieke tegenstander. Want een grote schoonmaak is wel nog iets anders dan afbraak. Een hogedrukreiniger is geen sloophamer.

Om maar te zeggen: oproepen tot verzet tegen de afbraak van onze duur bevochten sociale zekerheid is één ding. Maar weigeren om uitwassen en misbruiken weg te halen, zodat van het schaars wordende geld voldoende overblijft voor de mensen die het écht nodig hebben? Daar kan een oprecht sociaal voelend mens toch niets tégen hebben?

Ach, de ‘karcher’-retoriek is natuurlijk slechts een onderdeel van de angst-campagne die de PS voert om te redden wat er te redden valt: stem voor ons, of de sociale ijstijd breekt los. Gelukkig heeft iemand er tijdig aan herinnerd dat in Wallonië niet eens kán worden gestemd voor die vermaledijde N-VA; dus werd prompt de MR aan de waarschuwing toegevoegd. MR en N-VA: le karcher social. Op een deel van haar eigen Brussels electoraat maakt die alarmkreet van Onkelinx misschien indruk; maar dat ze daarmee vele andere Franstalige kiezers juist in de armen drijft van concurrent MR heeft de vicepremier kennelijk even uit het oog verloren.

PS-voorzitter Magnette kan haar die gaffe echter moeilijk kwalijk nemen, want die heeft net iets gelijkaardigs gepresteerd. Of de PS-eis om een ‘rijkentaks’ in te voeren niet vooral was geïnspireerd door panische angst voor de oprukkende PTB (de ‘amadezen’ van weleer) wou een journalist weten. Waarop Magnette, met een welgemikt schot in de eigen voet: ‘neen hoor, dat staat al ruim tien jaar in ons programma’. Jammer alleen dat dit punt blijkbaar niemand is opgevallen in de meer dan twintig jaar dat de partij al incontournable is in opeenvolgende regeringen. En dan maar jammeren over het afbrokkelen van politieke geloofwaardigheid.

Alsof dat allemaal niet erg genoeg was komt de voorzitter van het zusterpartijtje uit de noordelijke helft des lands dan ook nog verkondigen dat die rijkentaks toch eerder een symboolwaarde heeft. Zodat nu voor iedereen duidelijk is dat wij in dit land niet alleen in twee verschillende democratieën leven, maar ook op twee verschillende sociaaldemocratieën kunnen rekenen.