De luxesofa van Engie Electrabel

De Wetstraat lijkt wel verbaasd te zijn over een brief waarin Engie Electrabel aantoont dat de onderhandelingen rond een levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3 muurvast zitten. Je kan je de vraag stellen of die verbazing haast niet is gespeeld, schrijft Reccino van Lommel in deze Vrije Tribune. 

Door het jarenlange getreuzel en de politieke onenigheid binnen de federale regering, werd er pas in maart principieel beslist om de twee jongste kerncentrales langer open te houden. Engie Electrabel had nochtans eerder al verschillende keren aan de regering laten weten dat de tijd om ordentelijk een verlenging te organiseren was opgeraakt. Maar toch kon het nog als de beslissing niet te lang op zich bleef wachten. Dat bleek ook uit een rapport van de nucleaire waakhond FANC.

Levensduur verlengen

Ik diende in 2019 reeds een wetsvoorstel in om deze kerncentrales in levensduur te verlengen. Aanvankelijk was het bedrijf zelf ook vragende partij om de kerncentrales langer open te houden, maar het idee werd toen gekelderd door het dogma van de groene partijen en de gassubsidies die als een wortel werden voorgehouden.

Herhaaldelijk heeft de exploitant brieven gestuurd naar de regering, maar ze bleven onbeantwoord. Een levensduurverlenging is pas terug in beeld gekomen na de energiecrisis door de oorlog in Oekraïne. De brief die ze deze week naar de regering stuurden, was duidelijk raak.

Onrealistische Groene eisen

Het is duidelijk dat de Groenen nog steeds weinig voelen voor kernenergie en de beslissing enkel onderschreven werd onder druk van de andere regeringspartijen en de geopolitieke actualiteit. Minister Van der Straeten (Groen) is naar Frankrijk getrokken met onrealistische eisen in de hoop dat het dossier alsnog van tafel zou worden geveegd.

Met haar verleden en dogmatische inzichten is Van der Straeten slecht geplaatst om deze onderhandelingen te voeren. Ze heeft niet anders gedaan dan alles voor zich uitschuiven. Deze verrottingstrategie lijkt haar aardig te lukken. Op een of andere manier slaagt ze er altijd in om op slinkse wijze haar slag thuis te halen.

De klok tikt verder

De ongebreidelde vertragingsmanoeuvres hebben het dossier bemoeilijkt. Nochtans tikt de tijd ongenadig verder en is het verlengingsdossier verworden tot een tijdbom. Misschien ook wel een bom onder de Vivaldi-regering. Een levensduurverlening moet worden voorbereid en vereist een lange procedure.

De groenen hebben het overigens met hun linkse achterliggende organisaties in het verleden voor elkaar gekregen dat bij een verlening een volksbevraging moet gebeuren in een straal van 1.000 kilometer rond de centrales. Gekker kan je het niet bedenken. Maar zoals steeds zijn er in de Vivaldi-regering evenveel meningen als partijen. Engie maakt handig gebruik van de onenigheid binnen de regering en legt nu zelf enkele eisen op tafel.

De uitspraken van Georges-Louis Bouchez (MR) in onder meer Terzake dienden daarbij duidelijk als inspiratie. Hij verkondigde immers eerder dat als Engie de kerncentrales niet langer wil openhouden, de regering ze dan maar zelf moet exploiteren. Bouchez mag dan wel een een vat vol explosieven zijn, zijn gedrag heeft ertoe geleid dat Engie goed kan inschatten hoever bepaalde regeringsleden zouden willen gaan. Tinne Van der Straeten (Groen) was er dan weer als de kippen bij om direct na de brief hiertegen haar veto te stellen.

Duidelijke afspraken

Engie Electrabel wil nu dat er duidelijke afspraken worden gemaakt. In de bewuste brief aan premier De Croo vraagt het bedrijf dat de federale regering mee investeert in de levensduurverlenging van de kerncentrales. Het wil dat de federale overheid zowel mede-uitbater wordt van de twee overgebleven kernreactoren alsook dat het een deel van de berging van het extra nucleaire afval meebetaalt. De overheid zou dan mee genieten van eventuele winsten van de twee reactoren, maar ook delen in mogelijke verliezen.

Het was deze week dan ook meteen duidelijk dat de groene parlementsleden niet goed wisten hoe te reageren op deze brief. Daardoor ontstond een doorzichtige tirade aan leugens in het parlement van onder meer kamerlid Kim Buyst (Groen) die kwam stellen dat Engie Electrabel de burger wil laten opdraaien voor het eerder geproduceerde kernafval. Een framing waar linkse milieuorganisaties graag aan meededen. Nochtans heeft de exploitant op dat vlak al vaker bevestigd dat ze hun beloofde engagementen zullen waarmaken. In de brief wordt immers ook duidelijk gewag gemaakt van het afval dat wordt geproduceerd na de verlenging in 2025.

Investeringen

Een levensduurverlenging vraagt vanzelfsprekend de nodige investeringen en ik vond het van meet af aan onverstandig dat er maar werd gekozen voor een verlenging van 10 jaar. Het is hoe dan ook rendabeler wanneer die investeringen over een periode van 20 jaar kunnen worden afgeschreven. Het zou de exploitant alvast over de streep kunnen doen krijgen en het geeft ook meer zekerheid naar de toekomst.

Een levensduurverlenging is – gespreid in de tijd – goedkoper dan gassubsisidies, een kost die naar mijn mening gedragen moet worden door de exploitant zelf. Met de gerealiseerde overwinsten betalen ze dat met twee vingers in de neus. Bovendien geeft ons dit de tijd om structureel te investeren in nieuwe nucleaire capaciteit en vermindert dit onze afhankelijkheid van nieuwe gascentrales of energie uit het buitenland. We hebben immers nood aan betrouwbare en betaalbare energie.

Comfortabele luxezetel

De onderhandelingen zitten duidelijk vast zoals een chemisch anker in een muur en dat hoeft niet te verbazen. De vraag is of men er nog uit geraakt. Als er geen deal komt, zal dit gevolgen hebben voor de betaalbaarheid en de voorziening van energie en dit voor vele jaren.

Het moet ook gezegd worden dat maar liefst 81% van de bevolking voorstander is van een levensduurverlenging. De wil van het volk is voor Vivaldi blijkbaar weinig waard. Die regering heeft Engie Electrabel in een zeer comfortabele luxezetel geplaatst. Zij bepalen nu de spelregels. Het is het zoveelste dossier waaruit het onvermogen en onwil van deze regering blijkt om met goede structurele oplossingen te komen.