Fin de siècle

Het gevoel is misschien nog het best te omschrijven als fin de sciècle, een stemming waarbij de vermoeide geest tot uiting komt, een ondergangsstemming. ‘Het is toch allemaal voor niets.’ Zoiets. Dat gevoel besluipt me bij het volgen van de Belgische politiek. Ik vraag me meer en meer af of ‘ze’ er zelf nog in geloven.

Kijk, waarom laat een regering een begroting stemmen waarvan ze weet dat ze is gebaseerd op een te positieve voorstelling van de economische situatie? Zo’n begroting is waardeloos, toch? De regering wist dat toen ze werd gestemd, maar erger nog, ze wist het ook toen die werd opgemaakt. De ministers van ‘de kern’ wisten het toen ze die begroting triomfalistisch voorstelden aan pers en publiek. ‘We voldoen aan de Europese normen, staatsschuld onder controle …’ Goed wetende dat ze iedereen eigenlijk wat wijsmaakten. Geen nood, ze zullen het rechtzetten bij de begrotingscontrole in maart. Waarschijnlijk hetzelfde recept, dezelfde miserie, dus zonder inhoudelijke structurele maatregelen. En hoe lang schrijven we dat hier al?

Ingrijpen

Ondertussen weet iedereen dat er dringend structurele maatregelen in ons systeem nodig zijn. Neem nu justitie. In dit land slagen we er niet eens meer in de gerechtelijke procedures eenduidig te interpreteren. Waardoor een hogere rechtbank, op basis van een andere interpretatie, zomaar het werk van een lager niveau als procedurefout kan uitwissen. Het systeem zit vast en de wetgever doet onbezonnen ingrepen om de symptomen te bestrijden. Die aanpassingen maken het allemaal nog moeilijker en ingewikkelder. Resultaat: dit land kan geen rechtszekerheid meer bieden, noch voor het slachtoffer, noch voor de dader. Een mens zou voor minder moe en moedeloos worden.

Is Di Rupo goed bezig? Niet volgens Karel de Gucht, die zei: ‘er zijn nauwelijks structurele ingrepen, en inefficiëntie wordt niet aangepakt’. Tot nader order is die man lid van de Open Vld en is een oud-beschermelinge van hem, Gwendoline Rutten, nu voorzitter. Maar het maakt wel duidelijk dat ze het weten. Ze weten dat ze de boel verprutsen. En hopelijk beseffen ze dat de Open Vld daar een loodzware verantwoordelijkheid in heeft. Later zullen geschiedschrijvers waarschijnlijk moeten besluiten dat we tijdens de periode van Paars een gigantische kans hebben gemist om de financiën en structuren van dit land aan te passen. Dàt was het momentum. Het is voorbij. En Verhofstadt, die door sommigen nog altijd de hemel wordt ingeprezen als een buitengewoon staatsman, presenteert ons en onze kinderen en kleinkinderen de rekening. Hij heeft zijn kans gemist om echt een historische staatsman te zijn.

Momentum

En nu? Nu wachten we op de afloop van de zesde staatshervorming. Als je Servais Verherstraeten (CD&V) en met hem de voltallige federale regering mag geloven, zal die staatshervorming ons verlossen van alle kwalen. Niet dus. Die staatshervorming is zo ingewikkeld dat amper iemand er nog wijs uit raakt. Ze is gedoemd om te mislukken, en ook dat weten ze. Eens ze gestemd is zal alles … bij hetzelfde blijven. Ze lost niets op: geen homogene bevoegdheidspakketten, geen pacificatie van de Vlaamse rand rond Brussel, meer confrontatiefederalisme. Er zou beter opnieuwworden onderhandeld. Van gemeenschap tot gemeenschap, zonder de federale regering erbij te betrekken. En laat het aub ook niet meer over aan de partijvoorzitters.

Dit land loopt vast en het vermoeit me zo er te moeten blijven op kijken. Het maakt mij opstandig en kwaad. Maar ik ben bang dat ooit de moedeloosheid zal toeslaan. En dan?

2014 is nog ver. Volgens velen wordt dat het momentum voor deze generatie. Je zou het haast beginnen hopen. Maar tot die tijd kan er nog veel kwaad geschieden en kan de polarisatie van de bevolking ook nog scherper worden. Is dat wel een goed klimaat voor zo’n momentum? Ik begin te vrezen van niet. Neen … vrolijk word ik er niet van. En fin de siècle was nochtans de titel van een blijspel.