Finland schuift naar rechts

Het jongste lid van de NAVO zit in volle verkiezingsstrijd voor een nieuwe president. Het huidige staatshoofd is de 76-jarige conservatief Sauli Ninisto. Hij werd in 2012 verkozen en in 2018 herkozen.

Macht President

Door de toetreding van Finland tot de NAVO heeft het westers militair bondgenootschap een nieuwe directe grens met Rusland van ruim 1. 300 kilometer. Finland heeft met zijn 5,5 miljoen inwoners een uitgebreid militair apparaat en voldoet ook aan de bij ons veel besproken budgettaire parameters van de NAVO. Dat laatste kan dus van België niet gezegd worden. Al is het zeker niet uitgesloten dat dit land ooit militair materieel en troepen zal moeten sturen naar Finland. Een kwestie van afgesproken solidariteit binnen de NAVO.

De Finse president wordt rechtstreeks verkozen voor een hernieuwbare termijn van zes jaar. Het is een functie op zijn Frans, met veel politieke macht dus. De Finse president is het hoofd van de diplomatie en van het leger. Hij kan regeringen ontslaan en het parlement ontbinden, gratie verlenen enzovoort. Het Finse presidentschap is dus veel meer dan een protocollaire functie.

Regering

In 2023 is er een rechts kabinet aan de macht gekomen in Finland, met aan het hoofd de conservatieve eerste minister Petteri Orpo. Deze regering bestaat verder uit de Zweedse partij, de christendemocraten en de Finse partij. Het is de allereerste keer in de Finse geschiedenis dat de Ware Finnen (het Vlaams Belang van Finland) deel uitmaken van een bewindsploeg. Ook voor deze coalitie zijn de presidentsverkiezingen belangrijk omdat het Finse staatshoofd belangrijke bevoegdheden heeft. De regering Orpo kan nog doorbesturen tot in 2027.

Op 28 januari is er voor de presidentsverkiezingen een eerste ronde gehouden. De conservatief Alexander Stubb (55 jaar)  kwam er als eerste uit met 27,2% van de stemmen. Hij is een gewezen minister van Financiën en Buitenlandse Zaken. Hij zal het in de tweede ronde moeten opnemen tegen de groene kandidaat: de 67-jarige Pekka Haavisto, die 25,8% haalde. Hij is een gewezen groene minister van Milieu en Buitenlandse Zaken. De kandidaat van de Ware Finnen kwam uit op 18,9%, en, jawel, Olli Reh, de gewezen EU-commissaris van Begroting haalde 15,3%. Al de andere kandidaten gingen onder de 5%.

Wie wint?

Op 9 februari kennen we het resultaat van de tweede ronde. Maar alvast Rehn en de Ware Finnen gaan geen campagne voeren voor Haavesto. En ook de peilingen geven een overwinning voor de conservatief Stubb.

Die staat overigens niet bepaald goed aangeschreven op het Kremlin: president Poetin zal zijn overwinning zeker niet verwelkomen.

Met Stubb is ook dit Scandinavische land politiek een stuk rechtser geworden. Het kan verkeren, zei Bredero…