Geef kerntaken voorrang

Niet alleen op sociale media, maar ook in vele Dorpsstraten hoor je meer en meer gemor van inwoners. Nu de Wetstraatpartijen er al jaren een boeltje van maken, moet je niet verbaasd zijn dat ook heel wat gemeentelijke afdelingen van deze partijen meer en meer de weg kwijt zijn. Vooral gemeenten die dan nog eens bestuurd worden door een bonte coalitie van partijen slagen er amper nog in hun inwoners tevreden te stellen.

Vanwaar komt die stijgende onvrede van heel wat mensen in vele gemeenten? Inwoners zijn het vooral beu om heel wat belasting te moeten betalen voor een lokaal beleid dat bezig is met heel wat zottigheden. Zeker wanneer de kerntaken van gemeentelijke dienstverlening op heel wat plaatsen duidelijk vergeten worden of stiefmoederlijk behandeld worden. Want draai of keer het hoe je wil, voor mensen in de Dorpsstraten zijn een propere en veilige gemeente veel belangrijker dan vele politici vandaag denken. Zelfs in het oude Rome onderschatte men het belang van een propere en veilige stad niet. De oplossing is daarom eenvoudig: het belastinggeld van de inwoners moet opnieuw dienen voor een dienstverlening op maat waarbij de absolute kerntaken een propere en veilige gemeente zijn.

Een propere gemeente

Op de sociale media kan je er zelfs geen dag meer naast kijken: de kritiek op vuile straten, pleinen en kerkhoven blijft toenemen. Zelfs vandaag komen de meeste politici met hun antwoord niet verder dan er op wijzen dat er geen sproeistoffen meer mogen gebruikt worden in de strijd tegen onkruid. Inderdaad, sinds 2015 verbiedt Europa gemeentes sproeistoffen te gebruiken voor de bestrijding van onkruid. Gemeentebesturen die sinds dit verbod in alternatieven investeerden hebben vandaag geen probleem meer met onkruidbestrijding. In gemeenten die de voorbije vijf jaar hierin amper investeerden, blijft dit onkruidprobleem inderdaad welig tieren.

Vooral het onkruid op kerkhoven in vele gemeente maakt inwoners pas echt kwaad. Terecht, want investeren in een mooie en propere laatste rustplaats van onze dierbare overledenen is nu eenmaal een vorm van absoluut respect. Onder het motto ‘voor een beter klimaat’ geven bepaalde provinciebesturen subsidies aan gemeenten die hun begraafplaatsen willen vergroenen. Dit klinkt natuurlijk allemaal heel mooi als je als gemeente ook investeert in materiaal om deze groene kerkhoven te onderhouden. Dat gebeurt op vele plaatsen niet.

Geen groene hype

In mijn gemeente, Glabbeek, gaan we bewust niet mee in deze groene hype. We zijn wel begaan met het klimaat. Glabbeek is één van de weinige gemeenten in Vlaanderen die tegen 2020 maar liefst twintig hectare nieuw bos zal aanplanten en al onze gemeentelijke gebouwen volledig asbestvrij en duurzaam energiezuinig zal maken. Voor het onderhoud van onze kerkhoven investeerden we de voorbije vijf jaar in heel wat nieuw materiaal en trokken wij de juiste subsidies aan voor groenjobs. Daarmee financieren we de kostprijs van het onderhoud van de kerkhoven door een sociaal economiebedrijf voor maar liefst 50% met Vlaamse subsidies.

Een ander probleem in vele gemeenten is de toename van zwerfvuil en sluikstorten. Uiteraard ontstaat dit probleem voornamelijk door de mentaliteit van heel wat mensen, maar het is ook vaak een probleem van centen. Op een ogenblik dat je het probleem amper nog onder controle krijgt in Vlaanderen zijn sommige gemeentebesturen bezig om de afvalprijzen in de containerparken te verdubbelen tot verviervoudigen om onder het groene motto ‘de vervuiler betaald’ extra geld in de gemeentekassen te krijgen. Dan moet je niet schrikken dat het probleem nog erger wordt.

Een veilige gemeente

De tweede absolute kerntaak van een gemeente is investeren in een lokale gemeenschap waar inwoners zich veilig voelen. Dat bereik je enkel als de inwoners een kordaat veiligheidsbeleid dragen. Hiervoor moet je voldoende politiepatrouilles voorzien en preventieve anti-inbraakacties. Je zorgt voor meer verkeersveiligheid door controles op tijdstippen, plaatsen en omstandigheden met voldoende pakkans. ANPR-camera’s kunnen hierin een belangrijke rol spelen op bepaalde onveilige locaties, stads- en dorpskernen en schoolomgevingen. Maar met snelheidscontroles in een zone 30 aan schoolomgevingen tijdens schoolvakanties, zoals het in bepaalde gemeenten regelmatig gebeurt, neem je onmiddellijk elk draagvlak weg bij de bevolking. Nog zo een nieuw fenomeen is het misbruiken van ANPR-camera’s door bepaalde gemeenten in hun strijd tegen sluipverkeer. Je sust hiermee wel de bewoners van een bepaalde straat of wijk, maar verplaatst het probleem naar een aanpalende straat of een buurgemeente.

Een goed mobiliteitsbeleid kan je als gemeente enkel voeren met een mobiliteitsplan op maat van de gemeente, waarbij je inwoners over de algemene principes inspraak geeft. Maar je moet waakzaam zijn met burgerparticipatie. Deze moet oprecht het algemeen belang blijven dienen, niet het eigen individualisme waarbij iedereen nog enkel bezig is met de veiligheid voor zijn eigen deur. Zo niet draait ongebreidelde burgerparticipatie vaak uit op egoïsme. Daarom geven we in mijn gemeente enorm veel inspraak op voorwaarde dat een overduidelijke meerderheid van bewoners uit die straat de voorstellen over bijvoorbeeld een veiligere straat draagt. Veel te veel politici bedienen vandaag graag enkelingen en beloven uit politiek gewin in elke straat snelheidsremmers, camera’s of een voet- of fietspad. Met zo’n populistisch beleid op maat van inwoners die het hardst roepen bereik je net het tegenovergestelde effect en ga je de financiële middelen net compleet verkeerd investeren.

De hamvraag

Waarom voeren sommige gemeenten hun kerntaken niet meer uit? Slechts één antwoord: een gebrek aan inhoudelijke visie op lange termijn en een ad hoc beleid waarbij de verkeerde prioriteiten gelegd worden. De krijtlijnen en prioriteiten van een beleid zouden moeten zijn uitgewerkt in een financieel berekend verkiezingsprogramma. Dit zou net zoals de kandidatenlijst verplicht moeten worden voor elke partij bij elke verkiezing.

De meeste partijen slagen er amper nog in om een uitgewerkt verkiezingsprogramma op papier te krijgen, laat staan op voorhand te berekenen wat hun plannen na de verkiezingen zullen kosten. Met het nieuwe fenomeen van burgerparticipatie slagen heel wat gemeentebesturen er vandaag nog in hun gebrek aan visie te maskeren. Van zodra het beleid er niet meer slaagt de kerntaken te verzorgen, doorprikken de inwoners ook deze illusie snel.

Waar gaat al dat belastinggeld van de inwoners dan wel naartoe?

Heel wat gemeentebesturen leerden niet van de Romeinen hoe belangrijk een propere en veilige gemeente wel is. Maar ze kennen wel als de beste de ‘brood en spelen’ die in het oude Rome bestonden om de bevolking te paaien. Een bruisende gemeente met brood en spelen werkt vandaag alleen nog als je uiteraard de kerntaken niet uit het oog verliest en er hiervoor financiële marge is. Enkel met veel geld pompen in peperdure imagocampagnes en vertier krijg je vandaag net een omgekeerd effect in vele gemeenten. Inwoners maken zich ronduit kwaad omdat hun belastinggeld letterlijk en figuurlijk weggegooid wordt.

Tegenwoordig stellen ook veel gemeenten veel te snel voor van alles en nog wat een studiebureau aan. In mijn gemeente werken we enkel nog voor heel grote projecten met een studiebureau, maar voor pakweg de aanleg van een nieuwe straat of de renovatie van een gemeentelijk gebouw trachten we bewust deze enorme kosten te vermijden. Er zijn zelfs gemeenten die voor de vervanging van het sanitair op een gemeentehuis een studiebureel aanstellen! Alsof elke inwoner die zijn badkamer gaat vernieuwen een architect onder de arm neemt. Wat is namelijk dan nog de job van de burgemeester, schepenen en gemeenteambtenaren als je toch alles extern uitbesteedt?

De mensen zijn niet dom

Ik schreef deze opinie om een antwoord te bieden op de toenemende onvrede van heel wat mensen die ik dagelijks te horen en op sociale media te lezen krijg. Als politici in de Dorpsstraat de komende jaren niet opnieuw meer gezond verstand gaan gebruiken en met hun beleid niet terugkeren naar de kerntaken van gemeentelijke dienstverlening, moet men niet schrikken wanneer de kiezer binnenkort ook zijn middelvinger uitsteekt naar de partijen in de Dorpsstraten. Want de mensen zijn het niet beu te moeten betalen voor gemeentelijke dienstverlening, maar zijn het wel beu dat hun belastinggeld verkeerd gebruiken en er niet in slagen een doordacht beleid met de juiste prioriteiten als goede huisvader/moeder te voeren.

In mijn gemeente besturen we vandaag met een lokale Dorpspartij met een volstrekte meerderheid van 12 op 17 zetels in de gemeenteraad. We kregen deze beloning van de kiezer na 6 jaar hard werken en door de absolute kerntaken van onze gemeentelijke dienstverlening niet uit het oog te verliezen. Dit konden we enkel door met financieel berekende verkiezingsprogramma’s naar de kiezer te trekken. Want je moet namelijk niet de weken en maanden na de verkiezingen gaan brainstormen hoe je je gemeente wil besturen. Dat moet je doen voor je jezelf kandidaat stelt.