Geld beloven dat er niet is…

De Brusselse regering voerde onder impuls van minister Alain Maron (Ecolo) in 2022 een ambitieus premiesysteem in: ‘Renolution’. Wie zijn huis op een energetisch verantwoorde manier liet renoveren, zou na afloop van de werken een groot deel van de kosten kunnen recupereren. Daarmee hoopte de minister de Europese klimaatdoelstellingen te benaderen.

Voorwaar een goed initiatief, want de toestand van het hoofdstedelijke huizenpark is op vlak van energie en isolatie niet echt bemoedigend. Positief dus dat massaal veel Brusselaars gebruik maakten van ‘Renolution’. In het eerste jaar werd er 42 miljoen euro uitgekeerd, het jaar daarop 52 miljoen en dit jaar al 69 miljoen.

Koude douche

Tot bleek dat er eigenlijk geen geld meer was. Totaal onverwacht werd in volle vakantieperiode aangekondigd dat er maar tot 15 augustus nog tijd was om dossiers in te dienen.

Die mededeling was een donderslag bij een zomerse hemel voor niet weinig Brusselaars die, rekenend op de toekomstige premies, aan de werken begonnen waren. Maar als die niet af waren op 15 augustus en er geen facturen van aannemers konden worden voorgelegd, moest er niet meer gerekend worden op overheidssteun. Want zelf pre-financieren was een voorwaarde om aanspraak te maken op de subsidies.

Niet moeilijk om zich de paniek voor te stellen die zich van de ondernemende Brusselaars meester maakte. Sommigen hadden zelfs leningen afgesloten die ze wilden afbetalen met de premies. Maar als ze uit vakantie terugkeren, wacht hen een zeer koude douche…

Everest

Eigenlijk is dit niet meer of minder dan onverantwoord politiek gedrag. Je kan niet zomaar de regels veranderen van een premiestelsel door totaal onverwacht, zonder enige overgangsperiode, het einde van het systeem aan te kondigen.

De verantwoordelijke minister Maron heeft niets anders te zeggen dan dat het geld op is. Het is helaas tekenend voor een bepaalde Brusselse politieke mentaliteit dat er geen strikt budgettair kader wordt gehanteerd. In een begroting is meestal te zien hoeveel geld er voorzien is. Maar als je aan de burger de illusie van premies voorspiegelt, dan moet je toch voorzien dat er geld voorradig is. Nu komt Maron niet verder dan dat ‘het systeem slachtoffer is van zijn succes’.

Helaas is het ‘Renolution’-debacle symbolisch voor de regering van Rudi Vervoort (PS), waarbij de verschillende partijen dure projecten beginnen waarvoor eigenlijk niet genoeg geld voorzien was. Dat geldt ten overvloede voor de metrowerken, maar evenzeer voor de beloofde bouw van sociale woningen of de onbetaalbare werking van het megalomane kunstencentrum Kanal. De volgende regering zal worden geconfronteerd met een astronomisch begrotingstekort. En dan hebben we het nog niet over de schuldenberg die op de Everest begint te lijken. De PS en Ecolo hebben zich daar nooit zorgen over gemaakt. Het geld vloog de ramen uit; naar de timide alarmkreten van financieminister Gatz (OpenVld) luisterde niemand…

Politieke rivaliteit

‘Renolution’ werd niet door één instantie geleid, wat logisch en efficiënt zou zijn, maar door twee : Urban Brussels (voor de renovaties) en Leefmilieu Brussel (voor energie en isolatie). Dat is te wijten aan politieke rivaliteit, omdat Urban Brussels onder minister-president Rudi Vervoort ressorteert en die zo wilde verhinderen dat zijn coalitiegenoot Ecolo met de pluimen zou gaan lopen.

Nu is er alleen scha en schande. Zeker omdat de volgende regering onder impuls van de grootste partij, de MR, eerder kiest voor een systeem van renteloze leningen. Niet echt te verwonderen, omdat de Brusselse geldkist meer dan leeg is. Maar de huidige situatie is bijzonder pijnlijk voor wie vol vertrouwen aan de renovatiewerken begonnen was en die hoopte verder te zetten na het bouwverlof.

Minister Maron, die binnenkort in de oppositie belandt als er een nieuwe regering aantreedt, had minstens toch een overgangsfase van zes maanden moeten voorzien. Nu al beschuldigt hij de liberalen ervan dat ze te weinig aandacht hebben voor de noodzakelijke energietransitie. Hij zou zich beter schamen over zijn eigen politiek die hij voerde met middelen die de regering niet had of niet wilde voorzien. De ecologische eminentie Maron zal het geld niet moeten ophoesten dat de talrijke gedupeerde Brusselaars moeten zien te vinden om de facturen van hun renovatiewerken te betalen.