Intergewestelijke geldtransfers via de financiering van de politiezones en de hulpverleningszones

In een nieuwe studie onderzocht het Aktiekomitée Vlaams Sociale Zekerheid (AK-VSZ) de intergewestelijke geldtransfers via de federale financiering van twee ‘lokale besturen’: de politiezones en de hulpverleningszones. Hulpverleningszones bestaan uit brandweer en de civiele veiligheid, o.a. de ambulancediensten. Dit is de eerste maal dat dergelijke studie werd uitgevoerd. Hieronder vindt u de resultaten.

Definities

Een geldtransfer in het algemeen, ook inkomensoverdracht of financiële transfer genoemd, definiëren we als het verschil tussen wat een groep (bijvoorbeeld een gewest) bijdraagt en wat die groep ontvangt voor de uitoefening van een bepaalde activiteit gedurende een bepaalde periode. Dit verschil kan dus positief of negatief zijn.

Binnen een federaal budget (voor een bepaalde activiteit) in evenwicht, is de som van de transfers tussen de gewesten gelijk aan nul.

Belfius onderscheidt volgende lokale besturen: de gemeenten, de provincies, de OCMW’s, de politie- en de hulpverleningszones. In onze studie hebben we ons beperkt tot de intergewestelijke geldtransfers via de politie- en hulpverleningszones.

Methodologie

De ontvangsten voor de politie- en hulpverleningszones per gewest in de hierboven vermelde definitie van geldtransfers komen overeen met de federale dotaties voor diezelfde sectoren in de tabellen hieronder.

Voor de politiezones hebben we de ontvangstencijfers van het budget 2016 genomen omdat we voor dat jaar beschikken over cijfers van de federale dotaties afkomstig van twee bronnen: Belfius en een bijkomende bron. De tweede bron bevestigt nagenoeg de cijfers van de eerste.

Voor de hulpverleningszones hebben we de ontvangstencijfers van het budget 2018 gebruikt omdat we voor dat jaar de Vlaams-Waalse verdeelsleutel van de federale dotaties konden berekenen op basis van een document van Binnenlandse Zaken terwijl die niet beschikbaar is in de Belfius-documenten over het budget 2016 en 2017. De organisatie in hulpverleningszones geldt niet voor de Brusselse gemeenten die sinds 1990 worden bediend door een instelling van openbaar nut (DBDMH), gefinancierd door het Brussels Gewest en de Brusselse agglomeratie.

De bijdragen van de gewesten voor de federale financiering ven de politie- en hulpverleningszones in de hierboven vermelde definitie van geldtransfers staan in de tabellen hieronder vermeld als “inbreng van de gewesten” en zijn gebaseerd op de verdeelsleutel in de studie van André Decoster en Willem Sas voor de overeenstemmende jaren 2016 (politiezones) en 2018 (hulpverleningszones).

Er zijn 117 politiezones in het Vlaams Gewest tegenover 72 in het Waals en 6 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Er zijn 20 hulpverleningszones in het Vlaams en 14 in het Waals Gewest. Het Vlaams Gewest telt 308 gemeenten.

Geldtransfers via de politiezones (begroting 2016)

De federale dotaties voor de politiezones in 2016 in het Vlaams, Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedragen respectievelijk 454,181 , 357,652 en 177,201 miljoen euro. Per inwoner in de 3 gewesten betekent dat respectievelijk 70,11, 99,29 en 149,17 euro.

Dit betekent voor de politiezones in het Waals Gewest een meerontvangst van 42% en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een meerontvangst van 113% in vergelijking met het Vlaams Gewest (tabel 1a).

Tabel 1a FEDERALE DOTATIES

Door aftrek van de federale dotatie voor de politiezones per gewest van de financiële inbreng per gewest bekomt men de bedragen van de intergewestelijke transfers: 156,053 miljoen euro uitgaande transfer uit het Vlaams, 76,371 miljoen euro inkomende transfer in het Waals en 79,682 miljoen euro inkomende transfer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De som van deze transfers is gelijk aan nul (tabel 1b).

Tabel 1b GELDTRANSFERS

Verder werd berekend wat deze geldtransfers uit Het Vlaams Gewest betekenen per politiezone in het Vlaams Gewest (1,334 miljoen euro), per gemeente in het Vlaams Gewest (0,507 miljoen euro) en per inwoner in het Vlaams Gewest (24 euro) (tabel 1c)

Tabel 1c GELDTRANSFERS UIT HET VLAAMS GEWEST

Geldtransfers via de hulpverleningszones (begroting 2018)

Zoals hoger vermeld zijn er, in tegenstelling tot de politiezones, geen federale dotaties voorzien voor  hulpverleningszones in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De federale dotaties voor de hulpverleningszones in 2018 in het Vlaams en Waals Gewest bedragen respectievelijk 92,016 en 55,462 miljoen euro.

Per inwoner in de 2 gewesten betekent dat respectievelijk 14,12 en 15,34 euro.

Dit betekent voor de hulpverleningszones in het Waals gewest een meerontvangst van 9% in vergelijking met het Vlaams Gewest (tabel 2a).

Tabel 2a FEDERALE DOTATIES (basis- + aanvullende dotatie)

Door aftrek van de federale dotatie voor de hulpverleningszones per gewest van de financiële inbreng per gewest bekomt men de bedragen van de intergewestelijke transfers: 8,711 miljoen euro uitgaande transfer uit het Vlaams Gewest en evenveel miljoen euro inkomende transfer in het Waals Gewest. De som van deze transfers is gelijk aan nul.

Tabel 2b GELDTRANSFERS

Verder werd berekend wat deze geldtransfers uit Vlaanderen betekenen per hulpverleningszone in het Vlaams Gewest (0,436 miljoen euro), per gemeente in het Vlaams Gewest (0,028 miljoen euro) en per inwoner in het Vlaams Gewest (1,3 euro) (tabel 2c).

Tabel 2c GELDTRANSFERS UIT HET VLAAMS GEWEST

Globale geldtransfers via de politie- en hulpverleningszones (zie tabel 3)

Via de politie- en hulpverleningszones samen vloeide er dus 156,053 + 8,711 of 164,764 miljoen euro in één jaar uit het Vlaams Gewest weg. Voor de politiezones betreft het weliswaar het budgettair jaar 2016 en voor de hulpverleningszones het budgettair jaar 2018 omwille van de hierboven vermelde redenen.

Dit betekent per gemeente in het Vlaams Gewest een geldtransfer van 0,535 miljoen euro en per inwoner in het Vlaams gewest een geldtransfer van 25,3 euro (tabel 3).

Tabel 3 GLOBALE GELDTRANSFERS UIT HET VLAAMS GEWEST IN 1 JAAR

Conclusies

De globale geldtransfers uit het Vlaams Gewest via de politie- en hulpverleningszones samen worden in deze studie berekend op bijna 165 miljoen euro in één jaar. Dit betekent 0,535 miljoen euro per Vlaamse gemeente of 25,3 euro per inwoner van het Vlaams Gewest.

Deze studie is, voor zover we konden achterhalen, de eerste die de intergewestelijke geldtransfers via de federale financiering van de politie- en de hulpverleningszones berekende. Zij kan een aanzet zijn voor een verdere studie, gespreid over meerdere jaren.

Dit is een verkorte versie van de discussienota op de webstek van het “Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid” (AK-VSZ), bereikbaar via deze link.