Het afbouwen van coronasteun is niet meer dan een blijk van verantwoordelijkheidszin

De economie herstelt sneller dan verhoopt. Tijd om de surveillance en beperkingen te versoepelen, en dus ook de coronasteunmaatregelen af te bouwen. Dat vindt N-VA kamerlid Björn Anseeuw.

Ofschoon sommige excellenties in dit land nogal wat coronabeperkingen in stand wil houden en de surveillance op de bevolking nog wat willen versterken met coronapassen, herstelt de economie in ons land sneller dan velen hadden durven verhopen. In het eerste kwartaal van dit jaar al steeg de omzet in ons land boven het niveau uit van twee jaar geleden, dat van voor de coronacrisis. Ook onze export heeft het niveau van voor de crisis al overschreden en het aantal nieuwe ondernemingen groeit weer sterk. Bovendien is er de verwachting dat de economie van de eurozone eind dit jaar weer groter zal zijn dan voor de pandemie. Dat maakt het herstel sneller dan gedacht.

Er zijn inderdaad nog grote verschillen tussen verschillende sectoren, maar toch is het hoog tijd om het nog langer aanhouden van de vele coronasteunmaatregelen hardop in vraag te stellen.

Tijdelijke werkloosheid: de factuur loopt op

De coronasteunmaatregelen hebben hun dienst bewezen. Zo heeft de sterk versoepelde regeling van de Tijdelijke Werkloosheid ervoor gezorgd dat bedrijven wier omzet kelderde, de opgebouwde knowhow niet zagen wegstromen door niet te vermijden ontslagen. Dat zorgde er tegelijkertijd ook voor dat ook de vraagschok enigszins werd gedempt. Alleen loopt de factuur van die Tijdelijke Werkloosheid alleen al intussen op richting vier miljard euro.

Extra ademruimte kwam er ook voor ondernemers die minnelijke afbetalingsplannen voor hun RSZ-bijdragen konden afspreken voor 2020 en de eerste drie kwartalen van dit jaar. Voor de horeca, reis-, cultuur- en evenementensector kwamen daar nog eens RSZ-premies en kortingen bovenop.

Het gevolg van deze en vele andere steunmaatregelen is dat de werkloosheid laag bleef en dat het aantal faillissementen zowaar een dieptepunt bereikte, ook nadat de moratoria op faillissementen waren afgelopen. Alleen is de keerzijde van de medaille nu dat de dynamiek van nieuwe bedrijven die komen en bestaande bedrijven die gaan, wordt onderdrukt.

Innovatie en productiviteit

Het is net die dynamiek die ervoor zorgt dat er meer ruimte is voor innovatie en dat productiemiddelen efficiënter worden aangewend, met een productiviteitsverhoging als resultaat. Om een gezonde economie te hebben moet die dynamiek terug ruimte krijgen en moeten de steunmaatregelen worden afgebouwd. Zeker nu de economie zich sneller dan gehoopt herstelt.

De voorbije corona-periode heeft ook  maatschappelijk heel wat in beweging gezet. Dat heeft als onvermijdelijk gevolg dat bepaalde bedrijfsmodellen niet langer rendabel blijken. Het thuiswerk bijvoorbeeld is sterk toegenomen en lijkt ook te blijven. Het gevolg daarvan is natuurlijk dat er voortaan minder kantoren zullen moeten worden gepoetst en ook minder bedrijfscatering nodig zal zijn. Die sectoren zullen bijgevolg structureel minder werk overhouden. Wanneer je dan, tegen beter weten in, zulke bedrijven de hand boven het hoofd blijft houden met steunmaatregelen, dan wordt het steeds meer een vorm van therapeutische hardnekkigheid waar niemand beter van wordt.

Faillissementen

En natuurlijk zullen er meer faillissementen volgen na de afbouw van steunmaatregelen. Maar dat hoeft niet per se een slechte zaak te zijn, integendeel. Bij faillissementen komen onvermijdelijk werknemers vrij. Die kunnen dan weer in heel wat andere sectoren die kampen met een grote krapte aan arbeidskrachten, de nood aan extra personeel lenigen. Het is ook geen toeval dat de Vlaamse regering volop wil inzetten op het wegwerken van de mismatch tussen de competenties van werkzoekenden en de competenties die worden gevraagd op de arbeidsmarkt. Die Vlaamse ambitie is nog eens zo relevant met het oog op het post-coronatijdperk waarin faillissementen, herstructureringen, en collectieve ontslagen onvermijdelijk zullen zijn.

Alleen liggen heel wat sleutels voor een performant arbeidsmarktbeleid nog altijd op het federale niveau. Het was dan ook veelbelovend dat het principe van een asymmetrisch arbeidsmarktbeleid, op maat van de verschillende regio’s in dit land met elk hun eigen specifieke noden, in het federale regeerakkoord werd geschreven. Alleen is het jammer genoeg nog altijd wachten op de eerste federale maatregel om daar eindelijk werk van te maken. Nochtans, niet alleen Vlaanderen, ook Wallonië zou er wel bij varen. En dat brengt ons bij misschien wel de belangrijkste reden waarom de coronasteunmaatregelen moeten worden afgebouwd. Ze maskeren nog al teveel de acute nood om onze arbeidsmarkt structureel te hervormen en vormen daarmee het ultieme excuus voor de regering De Croo om haar verantwoordelijkheid niet te nemen.

Het afbouwen van de steunmaatregelen is dan ook niet meer dan een blijk van verantwoordelijkheidszin.