Het cultuurmarxistisch complex

Soms is het in alle glorie te zien op nationale televisie: het cultuurmarxistisch creatuur. Op dinsdag 5 september dook het monster op in de studio van Terzake. Daar werd minister-president Geert Bourgeois (N-VA) op het matje geroepen (je kan het niet anders omschrijven) door Kathleen Cools.

Cools opende het interview met een minutenlang kruisverhoor over het meest recente hoofddoek-relletje. De minister-president werd gesommeerd om afstand te nemen van zijn minister voor Binnenlands Bestuur, die een advertentie met een hoofddoekfoto had ingetrokken. Bourgeois moest vervolgens namens de hele Vlaamse Regering excuses aanbieden én een banvloek uitspreken over iedereen die had geklaagd over de advertentie (door Cools weggezet als een stelletje racisten).

Het segment over de hoofddoek bleef meer dan vier minuten doorgaan: geen enkel ander thema (niet het onderwijs, niet de elektriciteitsfactuur, niet de relatie met Wallonië) kreeg zoveel zendtijd.

Blijkbaar gelooft de redactie van Terzake dat de hoofddoek het heetste hangijzer van dit moment is. Men vindt het duidelijk oneerbaar om te streven naar een overheid die elke schijn van partijdigheid vermijdt. Kritiek op een hoofddoek wordt gelijkgesteld met virulent racisme. De ‘multiculturele samenleving’ wordt geponeerd als een fantastisch feit waar alles voor moet wijken.

Het ergste van al: een (uitstekende) journaliste als Kathleen Cools lijkt niet eens te beseffen dat in al haar vragen duidelijke politieke keuzes vervat zitten.

Het is (g)een complot!

Voor alle duidelijkheid: Cools is géén onderdeel van een sinistere samenzwering. Er bestaat géén groot cultuurmarxistisch complot tegen onze westerse cultuur. Het media-establishment is echter wél doordrenkt met cultuurmarxistische reflexen. De laatste decennia is er een soort van culturele bovenlaag ontstaan vol mensen die allemaal ongeveer hetzelfde vinden. Ze delen dezelfde morele voorkeuren, ze lachen om dezelfde grappen en ze stemmen voor dezelfde partijen.

Je hoeft natuurlijk geen marxist te zijn om aan cultuurmarxisme te doen. Het volstaat om een soort obsessie te hebben voor gelijkheid in alle dingen, om een instinctieve afkeer te koesteren voor burgerlijkheid, om alles wat exotisch is mateloos te verheerlijken en om elke vorm van autoriteit te verwerpen als iets vies.

Het is echt niet nodig om een exemplaar van Das Kapital of Dialektik der Aufklärung onder je kussen te hebben. Je hebt eigenlijk niet eens een doordacht ideeënkader nodig: de cultuurmarxistische concepten zitten gewoon ingebakken in onze hedendaagse cultuur.

Zonder dat ze het zelf beseffen zijn de meeste journalisten diepgaand beïnvloed door de ideeën van de Frankfurter Schule, het postmodernisme en mei 68. Ze zijn geen soldaten van een verborgen voorhoede: ze zijn kinderen van een tijd die sterk gekleurd is door linkse denkers. Maar hoe het ook zij: stap voor stap zijn we in een situatie gesukkeld waarin bijna al onze (kwaliteits)kranten volgeschreven worden door mensen die wantrouwig staan tegenover onze eigen cultuur.

Vraag en (gebrek aan) antwoord

De these over ‘cultuurmarxisme’ is omstreden. Tegenstanders doen het af als een malle complottheorie. Om het debat helemaal dood te slaan, verwijzen veel critici al snel naar de Amerikaanse Tea Party of de Noorse terrorist Anders Breivik, die ‘cultuurmarxisme’ ook al hanteerden in hun discours. ‘Guilt by association‘ is en blijft een geliefde techniek van de linkerzijde.

Je mag het hele concept ‘cultuurmarxisme’ gerust weglachen. Maar alleen als je eerst antwoord geeft op deze vijf vragen:

1) Waarom kleeft er in ons publieke debat een duidelijk negatieve connotatie aan stromingen zoals het conservatisme en het nationalisme, maar veel minder of helemaal niet aan pakweg het socialisme?

2) Waarom wordt het in Vlaanderen als een teken van goede smaak en fijnzinnigheid beschouwd om in onze geschiedenis alleen het meest gortige te zien en ons hele verleden zoveel mogelijk uit te spuwen?

3) Hoe komt het dat zoveel fenomenen worden herleid tot een scherpe tegenstelling tussen ‘onderdrukkers’ en ‘onderdrukten’, waarbij gewone Vlamingen steevast de onderdrukkers, racisten en boemannen zijn?

4) Hoe is het te verklaren dat dezelfde mensen die zo graag natrappen naar het christendom met veel vuur de verdediging opnemen van de islam en al wie deze godsdienst belijdt?

5) Waarom wordt ‘de blanke man’ alleen met medelijden of wantrouwen bekeken en worden de concepten blankheid en mannelijkheid zonder ophouden geproblematiseerd?

Er zijn nog vele andere vragen te bedenken. Maar laat ons beginnen met dit vijftal.

Open het debat

In Nederland komt het debat over ‘cultuurmarxisme’ stilaan op gang. Dat gebeurt onder meer onder impuls van historicus Thierry Baudet (Forum voor Democratie) en filosoof Sid Lukkassen (VVD).  Ook in de Vlaamse pers werd hier en daar al eens verwezen naar het concept, zij het — weinig verrassend — steevast in zeer negatieve zin.

De these rond ‘cultuurmarxisme’ verdient een open debat. Welke ideologische vooronderstellingen sturen het publieke debat? In hoeverre kleurt de ‘desk opinion’ de berichtgeving en het commentaar van de media? Is het een gezonde situatie dat een overwegend centrumrechts Vlaanderen een journalistieke en culturele elite heeft die zwaar naar links overhelt?

In afwachting van dat open debat: blijf naar Terzake kijken. Lees De Standaard. Volg journalisten op sociale media (verrassend veel van hen doen geen enkele moeite om hun vooringenomenheid te verbergen). De cultuurmarxistische context verdwijnt niet door hem te negeren. Alleen door studie wordt het plaatje duidelijk.