Het blijft een merkwaardige paradox: er is nog nooit zoveel gesproken over het klimaat maar de ecologische partijen, die het daar als eersten over hadden, profiteren daar niet van. Integendeel : zowel Groen als Ecolo staan op scherp verlies in een recente peiling.

Jong Groen

Bij de Vlaamse groenen leidde dat slecht rapport tot scherpe kritiek van de jongerenafdeling. Niet dat zij vinden dat er te weinig over het klimaat wordt gesproken. Jong Groen maakt een andere analyse en tweette dat de neergang te wijten was aan de ‘verkeerde inschattingen’ van de partijleiding die gedomineerd wordt door ‘witte mensen’ die ‘vaak ook te oud’ zijn. De jongeren vonden vooral dat de partijleiding te weinig divers is en de veranderde samenleving onvoldoende weerspiegelt.

Mensen op hun huidskleur of leeftijd aanspreken, dat heeft een partij als Groen steeds scherp veroordeeld. De jongeren trokken hun tweet na hevige interne reacties weer in, maar daarmee is het probleem niet van de baan.

Want dat heeft Groen gemeen met haar Franstalige wederhelft Ecolo: de twee partijen krijgen te maken met iets dat moeilijk anders dan als generatieconflict omschreven kan worden.

Isabelle Durant, éminence grise en oud-minister in de eerste regering Verhofstadt, kan zich niet meer terugvinden in de ideologie van haar partij die steeds verder radicaliseert. Het aloude ‘universalistisch’ streven naar gelijkheid voor iedereen, wordt door de jongere generatie als een te eurocentrische, kolonialistische wereldvisie gezien van een witte geprivilegieerde groep ouderen.

Gerontocratie

Natuurlijk is het niet nieuw dat jonge mensen de ouderen verantwoordelijk achten voor zowat alles dat fout gaat. Dat is bij alle partijen nooit anders geweest. Alleen klinkt dit wel vreemd bij Groen, dat niet bepaald een gerontocratie is. Het voorzittersduo is zelfs nog wat… groen achter de oren. Jeremy Vaneeckhout is 37, Nadia Naji is dit jaar 31 geworden. Naji is van Marokkaanse-Algerijnse afkomst, dus op het vlak van diversiteit zit dat heel goed. Groen is overigens met Ecolo de enige partij in dit land die een vrouwelijke (co-) voorzitter heeft. En wie een blik werpt op de samenstelling van het partijbestuur ziet niet bepaald een verzameling oude grijsaards.

Natuurlijk zijn niet alle minderheden van Vlaanderen er in vertegenwoordigd. De vraag is of dit nodig is. In het verleden hebben progressieve partijen vanuit een gelijkheidsideaal gevochten voor de rechten van alle minderheden. Met hun eigen afkomst, leeftijd of huidskleur had hun engagement niets te maken.

Petra De Sutter

Maar de opkomst van het identitair denken maakt dat men er van uitgaat dat mensen vertegenwoordigd moeten worden door iemand van hun eigen groep. Dat is natuurlijk niet zo. Mensen stemmen in de eerste plaats voor politici van wie ze een andere politiek verwachten.

De achteruitgang van Groen in de peilingen heeft niets te maken met de vermeende dominantie van de oude witte generatie. De jongeren zouden beter de dubbele partijleiding aanpakken. Het man/vrouw co-voorzittersschap van Vaneeckhoudt en Naji mag dan wel zeer politiek-correct zijn, maar het draagt allerminst bij tot een slagkrachtig imago. In plaats van Petra De Sutter een ministerambt te geven met te weinig bevoegdheden, waardoor ze haast onzichtbaar is geworden, had men haar beter als partijvoorzitter gekozen. Zij was en is uitermate geschikt om de boodschap van Groen een positieve uitstraling te geven. Misschien is zij wel de enige die Groen voor de kiesdrempel kan behoeden en een herhaling van het drama van de verkiezingen in 2003 vermijden…

Jeunisme

Met een impulsief jeunisme en een obsessionele nadruk op diversiteit dreigen de jongeren hun partij te vervreemden van een groot deel van het ‘ouder’ Vlaams publiek. Het is niet onbelangrijk te beseffen dat er in Vlaanderen meer mensen ouder dan jonger dan 40 zijn en dat één vijfde boven de 65 is.

Jong Groen lijkt de partij te willen omvormen tot een activistische beweging die enkel even jonge gelijkgezinden aanspreekt. Door zich op te sluiten in dat demografisch carcan en de oudere witte bevolking zonder onderscheid te culpabiliseren, wordt groei voor de partij per definitie onmogelijk. De combinatie van Conner Rousseaus slimme populistische strategie die ontdaan is van elke ideologie, en de compromisloze PVDA zouden Groen wel eens een fatale slag kunnen toebrengen. Het zou een cynische draai van de geschiedenis zijn mocht dit gebeuren op een moment dat de publieke aandacht voor het klimaat nooit groter geweest is.