Het geslacht De Pauw geslacht
Of hoe een schandaal de kassa laat rinkelen
Het proces tegen Bart De Pauw kostte de belastingbetaler nu al tienduizenden euro’s.
foto © Reporters
De klassieke media zijn dringend op zoek naar inkomsten. Het opblazen van de affaire Bart De Pauw toont dit haarscherp aan.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementDe inquisitie bestaat dus nog. Het enige verschil is dat de grootinquisiteur de printpers is, gevolgd door de radio- en televisie. Bart De Pauw is aan het kruis gespijkerd. Terwijl dat bezig is wordt al uitgekeken naar de volgende die gehangen kan worden, want ‘schandaal’ is kassa.
De BV Bart De Pauw
Alvorens de emmers drek mijn richting uitgaan. Het gedrag van Bart De Pauw wordt allerminst goedgekeurd. In het zog van zijn faam was hij de elementaire beleefdheid kwijtgeraakt. Vooral vrouwen waren het slachtoffer. Een rauw trekje heeft Bart De Pauw altijd gehad. De euforie van zijn BV-schap heeft dat minpunt echter weer kracht van wet gegeven. Tot er weinig als niets meer overschoot van de brandende lont van de bom. Die lont werd snel korter eenmaal bekentenissen van grensoverschrijdend gedrag uit Hollywood ontsnapt waren.
Ook ons land mocht niet onderdoen en daarom werd er uitgekeken naar een rotte appel. Hij moest echter naam en faam hebben, want met een pikant sms van iemand als ondergetekende haal je iemand onderuit, maar spin je geen garen bij. Te weinig BV-gehalte. En dat is wat heden ten dage cruciaal is.
Iemand als Bart De Pauw is daarentegen lucratief. Sinds de machtsgreep van de digitale media valt de invloed van de adverteerder niet te onderschatten. Nauwgezetter dan voorheen is geweten wie de mediaconsument is. Zijn leeftijd, geaardheid, afwijkingen, voorkeuren vallen via digitale trucs te achterhalen. Zonder dat hij er weet van heeft of zijn medewerking groot of klein verleende. De druk van de bedrijven die deze gegevens kopen ten bate van hun strategie om hun waren te slijten is zo groot geworden dat de media verplicht zijn om de kijk-, lees- en luistercijfers op te drijven willen ze advertenties binnenhalen. Lukt niet meer met het goede oude journalistieke werk. Kwaliteit mag in de marge, maar wat telt is een cadeau of schandaal. Wat soms verkeerd uitpakt.
Stuntjournalistiek
Een paar weken geleden werd de krantenlezer verrast met een stunt van De Standaard. Elke koper kreeg vier biertjes. De oplage verdriedubbelde. Goed om de prijs van de advertenties te verhogen. Waar echter geen rekening mee werd gehouden, is dat veel studenten tien tot twintig exemplaren kochten. De prijs van een krant lag beduidend lager dan deze van vier biertjes. Eenmaal de deur van de krantenwinkel uit werden de kranten gedumpt. De stunt pakte verkeerd uit voor de adverteerder. Over de commerciële mislukking werd gezwegen, wel in alle talen gevloekt en gefoeterd, binnenskamers.
Groter zekerheid om de kassa te laten rinkelen is daarom een gesausd schandaal. Hoofdredacteurs zijn daar elke dag naar op zoek, ondergeschikt als ze zijn geworden van de marketingdirecteurs die een etage hoger zitten. Eenmaal gevonden moet het ook uitgerekt worden. Elke reactie van een BV wordt uitgemolken. Zijn er geen meer dan komen de buren aan de beurt. Alle reacties verschijnen gespreid, zodat de lezer, kijker of luisteraar aan de site gekluisterd blijft, zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog verzetsstrijders naar Jan Moedwil [Fernand Geerssens] van Radio België, de zender van de Belgische-Nationale Omroep [BNRO] in Londen. Niet enkel de kranten hebben zich bezondigd aan rekkerkwekken maar ook de VRT.
Het patent om uit te pakken met schandalen groot en klein was tot voor pakweg tien jaar voorbehouden aan ‘de boekjes’ en Het Laatste Nieuws. Oorspronkelijk een gedegen liberale krant. Sinds de overname door de familie Van Thillo, rijk geworden wegens collaboratie, was het aanvankelijk het parochieblad van de VTM, om gaandeweg te evolueren naar een schandaalkrant. Dat heeft de familie Van Thillo zoveel baat gebracht dat de andere kranten en magazines zich genoodzaakt zagen eenzelfde kar te zoeken.
Kwaliteitsmedia
Er zijn dus geen kwaliteitskranten meer in Vlaanderen, enkel nog schandaalkranten. Want een auteur met een nieuwe roman, krijgt wel een bespreking, maar die blijft oppervlakkig. Hooguit is er een kleine kop op de voorpagina, verwijzend naar het artikel. Kan de auteur er echter een schandaal aan koppelen, dan vangt de roman niet één bladzijde maar een katern van acht pagina’s en op z’n minst de helft van de frontpagina. Het schandaal krijgt 90% van de ruimte, de roman 10%.
Lukt het om in aanloop naar de verschijning de combinatie van roman en schandaal in een talkshow te parkeren, dan is er een garantie voor auteur, uitgever, televisiezender en printmedia op een verdubbeling van de advertentie-inkomsten. Of dat schandaal al dan niet verzonnen is, interesseert de mediatycoon en hoofdredacteur niet. Nauwelijks een week geleden zei een journalist me dat hij zijn hoofdredacteur had gewezen op een schandaaltje, maar een extra dag nodig had om zekerheid te krijgen. ‘Extra dag!’ riep de hoofdredacteur. ‘Morgen verschijnen! Is het niet waar publiceren we de dag nadien een rechtzetting en zal de bedrieger hangen. Maar wij niet!’
Goed, dat is één voorbeeld, à la manière de Griet Op de Beeck. Het meest recente is Bart De Pauw. Nogmaals, zijn gedrag valt niet goed te praten, maar diens sms-en zijn peanuts. Door het opblazen van de affaire door de media echter lijkt het of hij een massamoordenaar is.
Het geslacht De Pauw is geslacht. De man kan zijn productiehuis opdoeken, zijn vrouw en kinderen worden massaal scheef bekeken en zijn carrière is afgelopen. Hij kan misschien nog een job vinden als taxichauffeur. Heel de zaak toont aan dat de Vlaamse journalisten van de traditionele media in hetzelfde bedje ziek zijn dan misdadigers als Jack De Ripper en cie.
Een wapenstilstand is nog niet voor morgen. Uit goede bron is vernomen dat momenteel stuff verzameld wordt over enkele BV’s. Politici worden niet geviseerd. Mensen uit de entertainment daarentegen wel. Ze zijn de nieuwe sterren en adel. Daar valt heel veel geld mee te verdienen, al moeten ze als Barbertje hangen.
Guido Lauwaert (1945) is organisator, regisseur, acteur, auteur, columnist, recensent voor o.a. Het Laatste Nieuws, NRC Handelsblad, Het Parool, VPRO-radio, Knack en Doorbraak. Hij richtte de Poëziewinkel op (later Poëziecentrum) en heeft een grote liefde voor Willem Elsschot en Paul van Ostaijen.
Milo Rau vertrekt bij het NT Gent. Hij zag zijn benoeming enkel zag als een tussenstap op de weg naar zonniger bestemmingen.
Amerikakenners Roan Asselman en David Neyskens bespreken de actualiteit aan de overkant van de oceaan.