Het klimaat

De bezorgdheid om het klimaat en de reacties die het in ons land veroorzaakt, nemen steeds meer en meer verontrustende proporties aan. De bijdrage van de verkiezingscontext daarin valt niet te negeren. Ondanks hun onwetendheid in de wetenschappelijke gronden van dit onderwerp hebben jonge leerlingen en studenten nu al bijna vier maanden betoogd, terwijl ze steeds weer hun alarmistische thesen herhalen. Dat is vandaag misschien het meest sprekende beeld.

Er bestaan ook andere beelden. Bijvoorbeeld, de Universiteit Mons liet onlangs aan de media weten dat zij volgende oktober een eredoctoraat zal uitreiken aan Greta Thunberg, de klimaatjongere bij uitstek.  Een eredoctoraat voor een 16-jarige leerling met het Asperger syndroom die bijna systematisch emoties gebruikt in plaats van wetenschap, toont de omvang van het probleem. Studenten en milieuactivisten eisen drastische maatregelen aan de politieke wereld ter bescherming van het klimaat. Ten onrechte beschuldigen zij de politieke wereld van inactiviteit. Het gevaar bestaat dat het ontbreken van rede en sereniteit over zo’n verontrustend onderwerp tot extreme maatregelen zal leiden, met destructieve economische en sociale gevolgen. En vaak zonder effectief resultaat.

Klimaatverandering bestaat

Laat ons krachtig herhalen: de klimaatverandering bestaat! Het heeft trouwens altijd al bestaan en, wat de mens ook doet, zal altijd blijven bestaan. Dat is intrinsiek aan de fysische eigenschappen van het zon-aarde systeem. Sinds het begin van het industriële tijdperk hebben de activiteiten van de mens een steeds grotere invloed. Het meest bekende (en meetbare) effect is het vrijkomen van koolstofdioxide (CO2). Koolstofdioxide is geen vergif, noch een verontreinigende stof. Integendeel, het is een essentieel onderdeel van de levende wereld: van mensen, dieren en planten. De fractie in de atmosfeer van CO2 verbonden aan de menselijke activiteiten stijgt langzaam in de tijd. De oorzaak: de toename van de wereldbevolking en het economische ontwikkeling.

Sinds 1880-1920 is de globale temperatuur met 1,24°C gestegen. Het is aantrekkelijk een oorzakelijk verband te plaatsen tussen de stijging van CO2 verbonden aan de menselijke activiteiten, en de stijging van de temperatuur van de atmosfeer. De klimaatmodellen van het IPCC zijn het product van de huidige kennis van het lithosfeer-oceaan-atmosfeersysteem in interactie met de zonnestraling, die ook belangrijke fluctuaties heeft over de tijd. In feite is onze kennis van het systeem onvoldoende. De marge van onzekerheid is bijzonder groot in de geschatte effecten van menselijke activiteiten op het klimaat. Maar één ding is zeker: het alarmisme gaat buiten proportie.

Bezint eer ge begint

De jaarlijkse CO2-uitstoot in België (122 megaton in 2017) vormt ongeveer 0,37% van de wereldwijde uitstoot. Ons land situeert zich op de 41ste plaats in de rangorde van broeikasgas uitstotende landen. Indien België een grootschalig voorbeeld zou willen geven met en reductie van uitstoot in 2040 tot 10% van de huidige waarde, zou de winst verwaarloosbaar blijven (-0,5%) in vergelijking met de 6 meest belangrijke uitstoters die 61% van de wereldwijde uitstoot voor hun rekening nemen. Daarenboven is het risico reëel dat dit ons land ruïneert. Dit rechtvaardigt niet om niets te doen; wel is het een pleidooi om pas acties te nemen na een zorgvuldige analyse, gerechtvaardigd door technisch-economische overwegingen, met respect voor mens en milieu.

Een bijzondere wet inzake de bescherming van het milieu – met doelstellingen vastgesteld door klimaatspecialisten – zou uitgewerkt moeten worden. Dit heeft als doel het coördineren van het beleid van de federale en regionale overheden, het vereenvoudigen van de probleemanalyse en de zoektocht naar oplossingen, met optimale kostenbeheersing. De bevolking moet weten waarin de autoriteiten zich engageren, de redenen waarom ze het doen en de wereldwijde impact die het zal hebben. Deze speciale wet zou aldus een lijst van alle nodige maatregelen moeten bevatten, met indicaties van de milieueffecten (om hun efficiëntie in te schatten), hun financiële gevolgen (om hun kosten voor hun echte voordelen terug te brengen) en de veranderingen in het dagelijks leven.

De eerbiediging van al deze elementen is een absolute voorwaarde voor de terugkeer naar de kalmte in de geesten.