De kookwekker van de bomma

Tijdens ‘Het Conclaaf’ zag televisiekijkend Vlaanderen hoe een ietwat naïeve Tom Van Grieken in een fuik zwom. Zijn verwijzing naar het ouderwetse kookwekkertje van zijn bomma groeide ongewild uit tot hét symbool van zijn onervarenheid. De knulligheid van de VB-voorzitter lag mee aan de basis van de verkiezingsoverwinning van N-VA.

Maar nu er van de eerste euforie in de Wetstraat weinig overblijft, denkt een mens onwillekeurig terug aan dat andere iconische VTM-programma: ‘Wat als?’ Wat als het wekkertje van die bomma nu toch geen grap blijkt?

Afspraak met geschiedenis

In juni had de kiezer aan beide zijden van de taalgrens de kaarten zo geschud dat er werd gesproken van een historische kans. De Franstaligen in dit land leken het ook begrepen te hebben en aanvaardden de Vlaams-nationalist Bart De Wever als formateur. Het zag ernaar uit dat BDW toch nog zijn afspraak met de geschiedenis kreeg.

Onder zijn leiding moest er snel een regering komen die de sociaaleconomische toestand saneerde. Daarna zou er gewerkt worden aan de hervorming van de staatsstructuren. Desnoods zonder grondwetsherziening, maar met de invoering van ‘bicefale bevoegdheden’.

Sommige betrokkenen lonkten stiekem wel naar meer. Met Vooruit en de MR in een federale regering konden de PS en de Vlaamse liberalen misschien geïnspireerd worden om in het parlement constructief mee te werken. Een grondwettelijke verankering van een grondige staatshervorming leek niet langer een illusie. Ook Voka, de zelfverklaarde werkgever van de formateur, ging tijdens de laatste 11 juli-viering hierin mee.

Laat het wekkertje tikken

In Vlaanderen, binnen de Franstalige gemeenschap en in Wallonië kwam men vrij snel tot een regeerakkoord. Maar wanneer alle betrokken partijen in een federale context samengebracht werden, liepen ze zich snel vast in het moeras van België. Het is intussen weer wroeten om aan een compromis te geraken. Maxime Prévot (Les Engagés) en Georges-Louis Bouchez (MR) zijn blinde mollen als ze in zulke omstandigheden de weeffouten van de Belgische constructie nog altijd niet zien. Of is het niet willen zien?

Want de kans dat we in de huidige omstandigheden nog een broodnodige staatshervorming krijgen, lijkt weer met de dag kleiner. Zal de N-VA dat weer slikken? Waarom blijven wij Vlamingen toch altijd van die brave pineuten? Vroeger moest het van de kerk, daarna voor onze centen. Met als gevolg dat we uiteindelijk toch weer voor een gapende financiële put staan.

Hakken

Waarom zetten we de Franstaligen voor een keer niet gewoon op zijn Bouchez’ voor het blok? Dat de grootste partij van Vlaanderen daarom haar hakken maar eens stevig in het zand zet, het kookwekkertje start, en Bouchez en Prévot doet inzien dat een staatshervorming ook in hun voordeel werkt.

Deze heren weten heus zelf wel dat er zonder de N-VA voor hen geen ander alternatief overblijft dan zich over te leveren aan het decadente bestuur van Vivaldi-bis. En kiezen ze uiteindelijk liever daarvoor, dan is dat hun probleem. Waarom zouden Vlaams-nationalisten opdraaien voor het redden van België als er voor Vlaanderen weer niets tegenover staat?

Vivaldi

Op langere termijn heeft Vlaanderen financieel niets te winnen met een N-VA die in een loutere herstelregering stapt. Dan krijgen we hoogstens een pyrrusoverwinning en uitstel van executie. De les van de Zweedse regeringsdeelname leert ons dat de N-VA dan bij de volgende verkiezingen wellicht implodeert: opportunistische kiezers trekken terug naar de stal vanwaar ze kwamen. En van wat rest gaat een groot deel over naar het Vlaams Belang. Deze partij komt zo al slapend tot boven de 30 procent uit. Maar binnen een Belgische context blijft het Vlaams Belang dood vlees.

Dan maken we ons beter op voor een opeenvolging van Vivaldi’s. Brusselse scenario’s van monstercoalities gedomineerd door een Franstalige meerderheid waarbij de PS onvermijdelijk blijft, en waarvoor op den duur misschien zelfs de communisten nodig zijn. De budgettaire put die in Brussel ontstond, zegt genoeg: dat gaat Vlaanderen op termijn veel meer kosten dan nu de hakken voor een onbepaalde duur in het zand te zetten.

Ooit moeten bij Vlaamse standvastigheid de geesten in Franstalig België gaan rijpen. Laat het wekkertje van de bomma intussen rustig tikken.

Vlaams Front

Geduld is een schone deugd, maar kunnen we misschien de zaken versnellen als we de Franstaligen confronteren met een Vlaams front? Stel dat bij de komst van Vivaldi-bis een aantal Vlaamsgezinde CD&V’ers of anderen de overstap wagen omdat ze de Belgische context beu zijn? Als de N-VA en het Vlaams Belang vervolgens hun strijdbijl begraven, krijgen we een wisselmeerderheid en alsnog een V-regering in Vlaanderen. Die kan een politiek van onwil tegenover België voeren. Dat zoiets werkt, bewees ene ‘Madame Non’ in het verleden.

Een Vlaams front blijft wellicht een droom. Toch — zonder in een rampzalig Catalaans scenario te stappen — zijn er nog voldoende situaties en opportuniteiten waarbij het wekkertje van de bomma meer van pas komt dan gedacht.