Huidige financiering van mensen met handicap is rampzalig

Afgelopen week boog de commissie Welzijn in het Vlaams parlement zich over de begroting en de beleidsbrief van minister Jo Vandeurzen.  Een ideaal moment om vooruit te blikken naar 2018, maar ook om de stand van zaken op te maken van een grote werf van de minister: de persoonsvolgende financiering voor personen met een handicap. Na een jaar is de evaluatie helaas niet fraai.

Noodzakelijke rugzak

Persoonsgebonden financiering is nochtans een mooi uitgangspunt. Geef de zorgbehoevende een rugzak mee en laat hem/haar zelfstandig kiezen welke zorg hij/zij verkiest. Alleen: dan moet je daar als bevoegd minister ten eerste voldoende budget voor vrijmaken. Ten tweede: als je voor zo’n model kiest en tegelijk gespecialiseerde zorginstellingen broodnodige budgetten ontzegt, zit je in een catch 22, met 1 grote verliezer: de persoon met een handicap die met een kluitje in het riet wordt gestuurd.

Structurele problemen

Dat betekent dat je bij de uitrol van dat plan – de persoonsgebonden  financiering moest en zou op 1 januari 2017 van start gaan – minutieus te werk gaat. Elke stap op voorhand juist inschat. Want dit heeft impact op mensen en echte levens. Toen al wist ook de minister van een aantal structurele problemen, maar hij was bang dat zijn eigen coalitiepartners stokken in de wielen zouden steken. Van uitstel dreigde afstel te komen en dus werd het nieuwe systeem er door geramd. Van dat politieke spelletje zijn vandaag gewone mensen het slachtoffer.

De afgelopen maanden werden oplossingen beloofd. Vandaag is de realiteit dat die oplossingen in de lucht (blijven) zweven. Dat is bijzonder schrijnend voor alle belanghebbenden: niet alleen voor personen met een handicap, maak ook hun familie, net als personeel actief in de gehandicaptenzorg, of instellingen die mensen met een handicap begeleiden en verzorgen.

Garantie op zorg?

Sommige ouders nemen zelf een deel van de zorg op zich door hun kinderen – die tijdens de week in een instelling verblijven – op zaterdag en zondag thuis hebben. Terwijl die kinderen in principe recht hebben op ‘7 op 7’-zorg, wordt dus maar 5 op 7 effectief ingevuld. Met de nieuwe wet hadden ouders geen enkele garantie op financiering voor die twee dagen, als ze eens een weekend niet konden. De oplossing van de minister? Wanneer ouders fulltime (7 op 7) overschakelen naar een gespecialiseerde instelling, moeten die extra 2 dagen zorg binnen de zes maanden gefinancierd worden.

Behalve dat dat geen antwoord op de échte vraag van vele ouders – met name de absolute garantie op ruimte en ondersteuning als het (even) niet meer gaat – is deze formele oplossing nog altijd niet in orde. Het ontwerpbesluit van de Vlaamse regering ligt stof te vergaren bij de inspectie financiën. De eerste signalen dat er hier een probleem was, dateren van midden 2016.