Iedereen een boerka dat is neutraal!

Staat de neutraliteit van de staat ter discussie als een ambtenaar aan een loket u bedient met een kruisje rond de nek of een Keppel of hoofddoek op? Het kan en mag u ergeren, maar schendt uw recht op een goede dienstverlening en uw recht op vrijheid van godsdienst of meningsuiting niet. Zelfs de scheiding tussen kerk en staat wordt daarmee niet geschonden. Neen. De scheiding van kerk en staat wil zeggen dat onze democratische rechtsstaat bestuurd wordt door mensen gekozen door het volk. Niet door de bisschop, de imam of de rabbijn. Scheiding tussen kerk en staat wil zeggen dat de wet bepaalt wat mag of niet. Binnen het wettelijk kader geniet iedereen vrijheid, ook van godsdienst. Je mag je inzetten voor de invoering van de sharia, zolang je dat doet zonder aan te zetten tot haat en geweld, zonder de wet te overtreden en zonder de rechten en vrijheden van anderen te schenden. Zo werkt dat.

Neutraal of pluralistisch?

Toch duikt nu opnieuw de opinie op dat ambtenaren aan het loket alle religieuze kenmerken moeten afleggen. De idee is dat we daardoor harmonieuser samenleven. Maar doe je dat door alle verschillen weg te vlakken? Moeten we niet eerder tolerant alle verschillen aanvaarden en waarderen? Een open samenleving is een samenleving die de vrijheid van de burgers respecteert. Waarom zou een Sikh met tulband mij niet evengoed kunnen helpen aan het loket dan zijn religieneutrale geblondeerde buurvrouw? Heeft een opgelegde neutraliteit voor mij als burger een meerwaarde? Goede dienstverlening, dat is toch wat telt? Er is toch niemand die gelooft dat de dienstverlening beter zal zijn met of zonder uiterlijke tekenen van geloof. Wat ik wel geloof is dat er mensen zijn die zich ergeren aan uiterlijke tekenen van geloof bij anderen, zeker als dat een hoofddoek is.

Er zijn vormen van neutraliteit. Of wel de uitvlakkende: iedereen gelijk. Dat is waar voor gepleit wordt in de petitie van Jurgen Slembrouck. Het is een soort verplichte neutraliteit. Een neutrale boerka die de burger behoedt voor enig inzicht in de (mogelijk storende) religieuze aanhankelijkheid van de loketbediende. Er is ook een andere mogelijkheid, neutraliteit als pluralisme. We aanvaarden als maatschappij dat mensen anders zijn, zonder dat de staat een voorkeur uitspreekt voor deze of gene obediëntie.

Het pluralisme lijkt me een heilzamere weg. Je aanvaardt dat mensen anders zijn, ook als je dat tegen de borst stuit. Geërgerd zijn door iemands uiterlijke overtuiging is geen aantasting van onze rechten. Omdat we in een democratische rechtstaat leven mogen mensen anders zijn, ook achter het loket van de overheid. Misschien is het zelfs onze democratische plicht om de verschillen te aanvaarden, ook als ons dat ergert. Voor de scheiding van kerk en staat hoeft dat geen probleem te zijn, de overheid spreekt geen voorkeur uit voor deze of gene overtuiging. Het is een overtuiging die al lang in Europa aanvaard wordt en nu in ons land radicaal botst op de opgelegde neutraliteit.

Monsterverbond

Hoe komt het nu dat de aanhangers van de neutraliteit hun visie lijken te kunnen opdringen? Waarom komt dat debat nu naar boven? Alles wijst naar het hoofddoekendebat. Laat ons eerlijk zijn. Dat verkrampte pleiten voor uiterlijke tekenen van religie en neutraliteit van de overheid is voor veel mensen een politiek correcte manier om de hoofddoek te verbieden. Omdat men tegen het dragen van een hoofddoeken is, moeten alle uiterlijke tekenen van religie verdwijnen. Een misschien jammerlijke maar volgens de voorstanders verantwoorde collateral damage.

De huidige neutraliteitsdiscussie is het gevolg van een stilzwijgend monsterverbond tussen radicale vrijzinnigen en de anti-islamschool. Onder het mom van de vrijheid en de rechten wordt hun visie op neutraliteit tot enige norm verheven en de godsdienstvrijheid uitgehold. De neutraliteitsboerka, verplicht achter het loket, zal onze maatschappij naar een hoger niveau tillen, pluralisme is in hun ogen ouderwets geworden.

Dus geachte premier, ministers-presidenten, geachte burgemeesters, liever geen federale, laat staan grondwettelijke, verankering van de neutraliteitsvisie van het monsterverbond. Laat ook de loketambtenaren zijn wie ze zijn. Laat de tolerantie van onze verschillen een waarde blijven in onze samenleving. Waardeer dus de verscheidenheid van de ambtenaar en leg de klemtoon op een goede dienstverlening. De overheid is seculier, laat dat blijken uit de pluraliteit.