Jazz we can
En met de vakantie is de kermis gekomen
foto ©
Nog één nacht slapen en het Gentse jazzfeest kan beginnen. Van 29 juni t/m 9 juli op een prachtlocatie. Een verslag van onze specialist.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementGoedemorgen, goedemiddag, goedenavond, goedenacht beste lezers van Doorbraak waar ook te lande. Wij zitten te smelten van de hitte aan onze schrijfmachine. Terwijl u zich voorbereidt op een ontspannen vakantie met hopelijk veel zon, gaan wij voor drie maanden aan de slag, zonder één dag, één uur onderbreking, en trekken van het ene naar het andere festival. Onze rugzak is gepakt, de drinkbus gevuld met een pepdrank van hoge kwaliteit… en onze vriendin heeft haar geliefde boek uit de kast gehaald, een kookboek om precies te zijn met de prachttitel How to Cook Like a Chef in the woods.
De festivaltijd…
… begint zaterdag en eindigt eind september. In Vlaams-Brabant is het dezer dagen al pop, rock, blues, metal en wat er de laatste vijftig jaar allemaal is uitgevonden aan ketelmuziek. Uit alle hoeken van Vlaanderen en omliggende gebieden trekken fans als bedevaarders naar de weide van Werchter. Helaas zullen wij daar niet aanwezig zijn. Een ander festival verdient onze aandacht en is dichter bij huis, dat laatste is mooi meegenomen want wij naderen de honderd, al beweren sommige onverlaten dat het niet de honderd maar de tweehonderd is.
Uit de titel en de intro…
… van deze reportage kan u opmaken over welk festival het gaat. Inderdaad: Gent Jazz! Het gaat voor de achttiende maal door, en wel op de schitterende locatie van wat men in Gent de Bijloke noemt. Tot een halve eeuw geleden één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen, tegenwoordig een oord waar talrijke kunsttakken een vaste stek vonden en voortreffelijk met elkaar samenwerken. Toneel, animatiefilm, beeldende kunst, muziekopleidingen voor stem en instrumenten uit het voornamelijk klassieke genre, al moet dat zeer breed genomen worden. Tevens hebben heel wat gezelschappen in de Bijloke hun hoofdkwartier gevestigd, onder meer LOD, Compagnie C de la B van Alain Platel, het Vlaams Symfonieorkest en Gent Festival, dat traditiegetrouw jaarlijks begint met OdeGand.
U ziet, beste lezers…
… boven de weiden en binnenpleinen van de Bijloke hangt als dauw of nevel – kies maar uit – een muzieklucht. In de zalen, muren, gangen, vloeren en plafonds… zit een onvatbare maar levensvatbare artistieke toon die de gemoederen bedaart en alle agressie voetje licht, alvorens die een stap kan zetten richting de Bijloke.
De keuze van Bertrand Flamang…
… de festivalleider van Gent Jazz, voor de Bijloke was dus een schot in de roos. In de betere muziekwereld doet wereldwijd de ronde, dat wie op Gent Jazz optreedt wat formidabels meemaakt. Een sfeer enerzijds gevoed door de unieke omgeving en anderzijds dankzij een magisch contact tussen de muzikanten onderling, de organisatoren en niet te vergeten, het publiek.
Een publiek dat dezelfde nectar in het bloed zitten heeft als dat van het legendarische Woodstockfestival uit 1969. Vijftig jaar na die historische gebeurtenis is het publiek geëvolueerd, maar niet wezenlijk. Het heeft eenzelfde denken in het hoofd en drift in de leden als de jongeren die van Woodstock de oerversie maakten van een vredesmanifestatie.
De locatie, de organisatie en de sfeer…
… van Gent Jazz, beste lezers, vormen een triumviraat. Wat ten goede komt aan de wijze waarop het publiek en de artiesten omgaan met elkaar. Maar er is natuurlijk ook de muziek die voor een optimaal goed gevoel zorgt dans le chateau et les parcs van de Gentse kunstkring.
Wie stelt dat niet alle groepen of zangers, zoals Joan Baez, het jazzgenre beoefenen heeft gelijk. Maar jazz is jazz zolang er een jazzy ondertoon in zit. De optredende artiesten moeten die toon van nature hebben. Zodat het publiek een jazzgevoel opgelepeld krijgt. Wat by the way ook het geval was bij wijlen Jazz Bilzen.
De hemel…
… bestaat niet op aarde [de hel wel], maar Bertrand Flamang en zijn ploeg weten avond na avond, rit na rit een hemelse weelde aan jazzy voor de zintuigen en de ziel te creëren. Daardoor verheft Gent Jazz zich boven de modale festivals. Is Werchter het voetbal van de festivals dan is Gent Jazz het tennis.
Waardoor, geachte lezers, ik niet bedoel dat het tweede genoemde festival in waarde boven het eerstgenoemde staat, er is gewoon een andere attitude. Jazz is nu eenmaal sterker dan alle andere moderne muziekvormen met de ziel verbonden. En zoals elke dokter en filosoof u kan bevestigen, de centrale bronnen van het menselijk bestaan zijn hart en ziel. Aangezien die twee op Gent Jazz een magische religie en een copieus ritueel vormen, groeit jaarlijks de publieksopkomst.
We naderen de eindmeet…
… van deze rittenkoers, en dat betekent, beste luisteraars, pardon lezers, de Avenue des Champs Élysées van Gent Jazz. Hoogtijd daarom het over de deelnemende artiesten te hebben. Verwacht niet dat ik hier alle deelnemers ga opsommen of schrijf wie op de bovenste trede van het schavotje mag staan.
Het is niet omdat een groep of artiest op het tweede podium staat dat hij/zij meer waard is dan wie optreedt op het eerste. Sommige bands en/of zangers zitten nog in de groeifase of zijn (vaak) levenslang sterker in de kleine zaal. Om lukraak een voorbeeld te noemen, en hij kende duivels goed zijn plaats, is dat het geval met Georges Brassens. Jacques Brel zou in Woodstock moeiteloos het publiek hebben ingepakt, het publiek zou het in een wip en met gejouw met Brassens hebben gedaan.
Niet langer getreuzeld…
… de namen voor u, beste lezers, die geen goden genoemd worden, we zijn nu eenmaal vrijzinnig uit lijfsbehoud, maar waar onze voorkeur naar uitgaat. Waar we met extra nieuwsgierigheid naar uitkijken wat ze gaan brengen. In de eerste plaats Joan Baez. Met haar, haar strijdmakker Dylan en cie., zijn we de volwassenheid binnengetreden. Verder Sting – die ons net op tijd een nieuwe ziel gaf, Moses Boyd Exodus, The Zorn Identity, Fred Hersch, José James, Stuff en John Zorn.
Waar ze hun act brengen, welke dag en om welk uur, daarvoor moet u de website raadplegen of het Gent Jazz festivalmagazine dat overal op de Bijloke in stapels aanwezig is.
Zo, beste lezers, de hoogste tijd om onze koffers te pakken.
Welk festival u ook verkiest, zie dat je er een kiest waar je van geniet. Bij Gent Jazz ligt dat genot als het ware voor de hand.
Als uitsmijter…
… helemaal onderaan een gedicht van Jules Deelder. Waarom zult u zich afvragen. Wel, omdat poëzie en jazz het peper en het zout zijn van de cultuur.
Gent Jazz
Bijlokesite
van 29 juni t/m 9 juli 2019
_____________________________
Jazzverleden
De jazz stamt van de negers
De negers in Amerika
De negers in Amerika
stammen van huisuit uit Afrika
Ze werden door ons Hollanders
met schepen naar de States gebracht
En bepaalde niet eerste klas
maar als beesten vastgeketend in
stinkende ruimen opeengepakt
om aan de overkant – zo
ze nog leefden – als slaven
te worden verpatst
Een zwarte smet op ons verleden
maar hadden we ze niet gebracht
hadden we nou geen jazz gehad
en dat zou nog erger geweest wezen
Guido Lauwaert (1945) is organisator, regisseur, acteur, auteur, columnist, recensent voor o.a. Het Laatste Nieuws, NRC Handelsblad, Het Parool, VPRO-radio, Knack en Doorbraak. Hij richtte de Poëziewinkel op (later Poëziecentrum) en heeft een grote liefde voor Willem Elsschot en Paul van Ostaijen.
Milo Rau vertrekt bij het NT Gent. Hij zag zijn benoeming enkel zag als een tussenstap op de weg naar zonniger bestemmingen.
Amerikakenners Roan Asselman en David Neyskens bespreken de actualiteit aan de overkant van de oceaan.