Koerdische autonome regio uitgeroepen in Noord-Syrië

Drie belangrijke strijdende Koerdische groepen hebben een paar dagen terug de handen in elkaar geslagen en riepen donderdag een autonome Koerdische regio uit in het noorden van Syrië: Rojava.

Het gebied omvat ondertussen ook bij ons bekende steden als Kobane en Jazira en loop van het uiterste westen van het in anarchie vervallen land tot het uiterste oosten, tegen de grens met Irak – 400 km lang – waar de Koerden al een grondwettelijk verankerde autonome regio bezitten. In de nieuwe autonome regio Rojava wonen circa 4,5 miljoen mensen.

Volgens Al-Jazeerah noemen de Syrische Koerden de regio een ‘federaal democratisch systeem’. Het zou immers een samengaan betreffen van drie regio’s waar de Koerden in de meerderheid zijn. Ook Arabische en Aramese (christelijke) gemeenschappen van ter plekke waren betrokken bij de onderhandelingen. De Koerdische Democratische Partij PYD zou de grootste van de verzoende partijen zijn. Die PYD is overigens voortgesproken uit de Turks-Koerdische PKK, waar ze nog steeds nauwe banden mee onderhoudt.

De reden tot verzoening en federatie zou zijn dat de verschillende Koerdische groepen niet gehoord werden tijdens het jongste vredesoverleg in Genève. Het besef zou daar gegroeid zijn dat de Koerden uit de diverse regio’s beter de handen in elkaar zouden slaan om hun stem luider te laten horen op internationale fora, waar Koerden vooral gebruikt worden door Westerse krachten om er hun agenda door te drukken in de strijd tegen IS en Syrisch president Assad.

Assads regering – wat die nog mag voorstellen – en het Vrije Syrische Leger reageerden al meewarig op de autonomieverklaring van de Koerden. Syrië is geen federaal land, dus de Syrische regering erkent de Koerdische regio as such niet. En de grote oppositiebeweging Syrische Nationale Coalitie vreest dat het verzet tegen Assad verder zal verbrokkelen en de Koerden zich op zichzelf zullen terugplooien. 

Ook Turkije kijkt tandenknarsend toe op de vereniging van de Koerden in Syrië. Een autonome regio ginds kan het streven naar separatisme onder de Koerden in Anatolië doen toenemen. En dat ziet Ankara niet graag gebeuren. 

Hoe het Westen hierop zal reageren, is nog koffiedik kijken. De Verenigde Staten zijn alvast op hun hoede en waarschuwden voor het gevaar van zo’n eenzijdig uitroepen van autonomie, zonder inspraak van de rest van Syrië. Nochtans vormen de Koerden de meest stabiele groep in de regio. Ze leveren ook de meest betrouwbare grondtroepen voor de coalitie tegen IS. Allicht hopende op een bonus, eens IS verslagen is. Met een autonoom Koerdistan in Irak en Syrië, wordt de druk op Ankara groter om op te treden en zich nog actiever te mengen in de nieuwe wereldbrand.