Laat dat Linkse Kartel maar komen

Die van Groen hangen nog de onwillige bruid uit, maar dat Grote Linkse Kartel komt er vast wel. In juni wordt John Crombez gekroond tot voorzitter en heiland van de Vlaamse socialisten, na een campagne die uitdrukkelijk positief deed over een toenadering tot Groen. De rode heimwee naar eindelijk nog eens een verkiezingsoverwinning (geleden van 2003, toen ook in een kartel) en de weerzin voor N-VA doen de rest.

Bij Groen wacht een generatie jonge wolven die absoluut wil vermijden dat de partij eeuwig verder vegeteert in de oppositie, en ook de groenen willen De Wever maar al te graag mores leren. In progressieve rangen begrijpt zowat iedereen dat de versplintering Links vooral verzwakt en dat frontvorming het sterkste breekijzer tegen N-VA is. Een ‘fris’ concept zal zeker kunnen rekenen op heel wat aandacht (en soms steun) van de media. ‘Eendracht’ en ‘samenwerking’ zijn ook het logische antwoord op de verdelende bestuursstijl die De Wever aangewreven wordt.

Probleem PVDA

Het Grote Linkse Kartel zal wel moeten afrekenen met een ongelukkige timing. Om de N-VA in 2019 van de Vlaamse en federale macht te verdrijven, moet burgemeester Bart De Wever eerst een Antwerpse nederlaag lijden in 2018. Verkiezingen worden vandaag immers gewonnen en verloren in de toonzetting. Het imago van losers en has-beens kan in 2019 dodelijk zijn voor N-VA. De eerste dreun moet worden uitgedeeld in Antwerpen, en dus moet het linkse frontvorming eerst lokaal in de Scheldestad vorm krijgen. En daar knelt het schoentje.

Anders dan in zowat de hele rest van Vlaanderen, speelt in Antwerpen de factor PVDA. De extreem-linkse partij heeft in Antwerpen vaste voet aan de grond, en maakt in Borgerhout samen met sp.a en Groen deel uit van het districtsbestuur. Een links front bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 zal waarschijnlijk dwepen met het Borgerhout-model. PVDA moet met andere woorden mee in het linkse bad. SP.a en Groen kunnen in 2018 moeilijk doen alsof de jarenlange samenwerking met PVDA nooit heeft plaatsgevonden. Bovendien kan een links kartel van sp.a en Groen zich geen concurrentie op Links veroorloven – dat zou het hele opzit van de frontvorming teniet doen. 

De samenwerking met PVDA is logisch en onvermijdelijk, maar daarom niet minder problematisch. Inhoudelijk wordt het een hele uitdaging om een gemeenschappelijk progromma uit te dokteren. Eén enkele kandidaat-burgemeester naar voor schuiven als uitdager voor De Wever wordt moeilijk. Bij protestpartij PVDA leeft de drang om uit de oppositie te breken ook veel minder sterk. Maar zelfs als sp.a, Groen en PVDA een kartelovereenkomst kunnen sluiten, dan nog is het niet zeker dat ook de centrumkiezer bereid is om een lijst met PVDA te steunen. De partij van Peter Mertens heeft genoeg extreme en zelfs ranzige kantjes om gematigde kiezers af te schrikken. Ook wanneer Wouter Van Besien lijsttrekker wordt.

In Gent kon Daniël Termont een links kartel sluiten zonder communisten. Een discussie over de lijsttrekker was in Gent bij voorbaat ondenkbaar. Maar Antwerpen is Gent niet. Ofwel komt er in Antwerpen een links kartel zonder PVDA, wat veel linkse kiezers kan kosten. Ofwel komt er een links kartel met PVDA, wat nog meer centrumkiezers kan kosten. In de twee gevallen heet de lachende derde Bart De Wever. 

Polarisatie geen probleem 

Elke mogelijke kartelformule op de linkerflank is een cadeau voor Bart De Wever. Een anti-N-VA-front is het beste wat N-VA kan overkomen. Een links kartel zal de slag om Antwerpen nog sterker gaan polariseren, en in zo een tweekamp is De Wever op zijn sterkst. De N-VA-voorzitter kan van zichzelf de inzet van de verkiezingen maken. In plaats van drie lijsttrekkers om tegen op te boksen, zal er nog maar één uitdager zijn om op in te beuken. 

Voor CD&V en Open VLD lijkt een linkse frontvorming in Antwerpen een veel groter probleem. Noch de christendemocraten noch de liberalen kunnen geloofwaardig deelnemen aan zo een links kartel. Je kan na zes jaar stadsbestuur niet gaan schieten op alles wat dat stadsbestuur verwezenlijkt heeft. In een confrontatie tussen N-VA en anti-N-VA zal burgemeester De Wever veel ‘nuttige’ stemmen naar zich toe zuigen, onvermijdelijk ten koste van andere centrumrechtse partijen (en, wellicht, van Vlaams Belang, dat ook snakt naar een wederopstanding in Antwerpen). 

Voorstanders van democratie en debat moeten hopen op een Links Kartel. Frontvorming kan het debat alleen maar aanscherpen. ‘Polarisatie’ wordt misschien uitgespuwd door politiek correctie commentatoren, maar de keuze voor de kiezer wordt natuurlijk een heel pak duidelijker als twee grote blokken clashen. Het doet er dus niet toe of het een anti-N-VA-front is, of een wanhoopsdaad vanuit socialistische hoek: laat maar komen, dat Links Kartel.