Nog meer levensadviezen voor wie jong is en niet wil deugen

Sinds de prille jeugdjaren bezit uw auteur een scherp oog voor hypocrisie en inconsequentie — meestal blijkt het leven sterker dan de leer: zo leefde zelfs Ayn Rand na het publiceren van haar libertarische boeken van een uitkering. Het leven blijkt dikwijls sterker dan de leer. Omdat hypocrisie dus altijd op de loer ligt, is het verstandig niet al te snel beloften te doen, maar wel om — als je ze eenmaal doet — beloften sowieso gestand te doen.

Hoe belangrijk zijn hoge cijfers?

Voortbouwend op de vorige uiteenzetting gaan we verder met de waarde die we moeten hechten aan cijfers, beginnend met Laura. Zij wilde promoveren in de geschiedenis en hierom moesten haar cijfers zo perfect mogelijk zijn. Desnoods sloeg ze een tentamen over zodat ze het vak een jaar later opnieuw kon doen. De paradox was dat zij veel minder studiepunten haalde dan ondergetekende en minder efficiënt studeerde, maar op papier toch een betere promotiekandidaat was.

Uw auteur deed twee voltijdstudies en haalde 90 EC per jaar — de illusie dat er enkel negens en tienen gehaald zouden worden, werd snel doorbroken. Tijdens een mastervak moesten wij een essay schrijven over religie in de middeleeuwen. Iedereen schreef kritisch over de katholieke kerk en uw auteur schreef kritisch over de islam: als enige een vijf. Bij de herkansing dan ook maar kritisch over de katholieke kerk — het resultaat was nu een 7,5.

Identificatie met instituties leidt niet tot genialiteit

De studenten die willen opklimmen binnen het systeem, verinnerlijken de normen van het systeem. Daar zullen nóóit kritische of revolutionaire denkers uit voortkomen: zelfs in de exacte vakken keken Tesla’s docenten neer op zijn ideeën over wisselstroom. De indruk vestigde zich dat Laura neerkeek op mijn zessen en zeventjes die mijn lijst óók rijk was, terwijl ik mijn gedachten had over haar vereenzelviging met de instituties en haar naïeve verlangen naar externe validatie.

De gesprekken met Laura verduidelijkten veel over de dubbele standaard waaraan prestaties worden afgemeten. Enerzijds was het: ‘Je moet op jezelf wonen, anders ben je niet zelfstandig en blijf je een moederskindje’ — never mind dat je dan honderden euro’s kapotslaat aan huur terwijl je ook met (toen nog) gratis OV op en neer kunt reizen waarbij je onderweg studeert. Tegelijk was het: ‘Toen ik mijn scriptie schreef liet ik me opsluiten bij mijn ouders op zolder. Ik mocht pas weg als ik minstens twee pagina’s geschreven had. Want in mijn studio zocht ik afleiding en ging ik bijvoorbeeld wassen en schoonmaken.’

Concentreer je op wat inspireert!

Tijdens de universitaire carrière was er slechts voor één vak ooit een hertentamen nodig: dit was het vak taalfilosofie. Nauwelijks voorbereiding leverde een vijf op — aan het hertentamen ging een lange periode zeer grondige voorbereiding vooraf, en dit leidde tot slechts een zes. Mijn schouders haalde ik erover op — laat je niet uit het veld slaan en richt je op dat wat inspireert en intrigeert.

Verwarring rond pittige teksten

Zo gebeurde het dat er bij een filosofievak teksten van Hegel en Kant gelezen moesten worden. Studentes raakten in paniek: ‘Ik heb het proberen te lezen, ik begrijp echt niet wat er staat! Is filosofie wel een geschikt vak voor mij, misschien moet ik maar stoppen met de studie?’  Ga gewoon naar het college en volg de lezing. Als dat logisch en begrijpelijk klinkt — en dat is vast het geval — dan zijn zorgen over die stugge teksten overbodig. Een groot deel van studeren is het ophangen van gedachten die je zelf al hebt, aan wat je hoort tijdens colleges en leest in teksten. Sommige mensen hebben weinig gedachten — wellicht is studeren voor hen niet weggelegd.

Ooit kreeg mijn vader een boek geschreven door Emile Ratelband cadeau. Als kind las ondergetekende daarin een tip die oprecht nuttig is. Als je een interessant idee tegenkomt, schrijf het op. Mettertijd heb je dan iets geniaals in handen. De meeste mensen durven echter niet te denken dat hun gedachten van belang zijn — ze maken er geen serieuze studie van en laten ze verdwijnen in het niets. Ook vergt het gedisciplineerde arbeid om van een gedachte iets te maken en die inspanning schrikt velen af. Niemand dwingt hen er immers toe. Precies hierom zijn ze niet autonoom en zullen ze dat nooit worden. Autonoom kun je pas worden als je inspanningen verricht wanneer niemand je daartoe dwingt.

Vorm jezelf buiten het voorgeschreven curriculum om!

Het is van enorm belang jezelf te blijven vormen en scholen buiten het curriculum van je studie om. Ondergetekende probeerde alle teksten die we moesten lezen, daadwerkelijk te lezen, maar las ook van alles daarbuiten. Zoals boeken van De Tocqueville, Montesquieu, J.S. Mill, Ayn Rand, enzovoorts.

Dit laatste is van belang om te vermelden omdat de stof waarop de Westerse beschaving is gegrondvest, in het curriculum nauwelijks is terug te vinden. Een academische opleiding leert je vooral om gedisciplineerd met bronnen om te gaan en je gedachten gestructureerd te communiceren, maar denken en lezen moet je zélf doen, en daarbuiten. Als je je diploma op zak hebt dan weet je in feite nog weinig, want veel vakken komen neer op deugkunde.

Schrijf notities op onverwachtse plekken

Zelfs notities van treingesprekken kunnen leiden tot grootse ideeën. Een pagina van het beruchte Avondland en Identiteit is bijvoorbeeld geschreven in een casino in Londen. Uw auteur is beslist niet van het gokken, maar een bekende nam dit etablissement op als deel van een rondleiding. Een sprankelende Japanse dame in minirok werd aangesproken: ‘Heeft u mogelijk iets om op te schrijven?’

De definitie van studeren

Al met al, wat is dat studeren nu precies? Wat betekent het fenomeen ‘studeren’ in de hedendaagse tijdsgeest? Studeren is een levensfase waarin jongeren ervaren wat het is om avontuurlijk en antiburgerlijk te leven, die samenvalt met de periode van de ‘wilde haren’.

Vader, moeder en de staat leggen hiervoor aardig wat centjes neer en na de studie krijgt zoon- of dochterlief een baan. Niet op grond van wat hij of zij geleerd heeft, maar op grond van ‘het netwerk’. Zodat je later, als je op je Ikeabank Netflix zit te kijken terwijl de blauwe enveloppen door de brievenbus flapperen en je getrouwd en al nog maar met één partner seks hebt, kunt terugblikken op die tijd waarin je toch wel rebels was. Dat moet dan een soort mentale compensatie bieden voor het feit dat je nu Rutte en de rest van de eurozone op je rug hebt zitten.

Wie betaalt, bepaalt

‘Studeren’ is een kapitalistisch belevingsproduct dat men verkoopt en in die zin iets héél anders dan kennis opdoen. Nu we dit weten, begrijpen we ook direct de herkomst van de roep om ‘safe spaces’. Omdat linksmensen betalen voor die beleving, is het niet verrassend dat ze tijdens die beleving geen lastige oftewel ‘rechtse’ denkbeelden willen tegenkomen. Wie betaalt is immers wie bepaalt. Buiten dan onontwijkbare vakken als women’s studies, postcolonial literature en verwante marge-vakgebieden die per se in het curriculum moeten omdat diep-met-de-Linkse-Kerk-verbonden activisten pardon academici anders geen baan meer hebben. Zo zijn we terug bij het kernpunt: deugkunde.

Wat te doen?

Persoonlijke ervaring raadt juist het omgekeerde aan. Studeer jezelf de mallemoer. Blijf bij je ouders wonen. Neem geen leningen. Vermijd studieschulden. Doe zoveel mogelijk kennis op en studeer zo snel mogelijk af. Zo behoud je maximale wendbaarheid en kun je met je diploma op zak altijd nog van het leven genieten als een post-adolescent. Reizen maken, stages lopen, vrouwen ontmoeten, wat je maar wil. Wel is er dan het risico dat je diploma ietwat verouderd raakt. Maar het is aan ieder mens om zichzelf relevant te houden: dat gaat echter via acties en niet via papiertjes uit een diplomafabriek.