Minder sociale media, meer sociaal contact

Elke ouder zal het kunnen bevestigen: pesten speelt zich niet enkel binnen de schoolmuren af. Met het ontstaan van de online leefwereld ontstond ook het cyberpesten. Gepeste kinderen zijn nooit meer veilig, het pesten gaat door, via de laptop tot binnenshuis, via de smartphone zelfs tot in hun slaapkamer. Op dit vlak geven volwassenen absoluut niet het goede voorbeeld. Kijk naar de reacties onder artikels op de krantenwebsites. Kijk naar de reacties op Facebook of Twitter. De grenzen van het fatsoen worden constant overschreden.

Doodsbedreigingen

Dit bleek eens te meer toen Open VLD haar nieuwe woordvoerster, Zelfa Madhloum, voorstelde. Zij kreeg af te rekenen met gemene tweets en reacties op nieuwssites en sociale media. Ook Assito Kanko krijgt regelmatig de volle lading. Verwijten zoals ‘bounty’ vliegen in het rond. Pinar Akbas wordt bedreigd via sociale media omdat ze kritisch is voor de Turkse inmenging in Vlaanderen. Vlaams  parlementslid Filip Brusselmans krijgt sinds kort politiebescherming nadat hij doodsbedreigingen ontving via sociale media. Deze lijst is zeker niet exhaustief, ik zou gerust nog een bladzijde kunnen doorgaan.

Net een jaar geleden kreeg ook ik persoonlijk af te rekenen met cyberhaat. Op 20 juni overleed onverwachts mijn vader, twee dagen na mijn eedaflegging als Vlaams parlementslid. Een lokale journalist op zoek naar sensatie moest door de politie bij mijn ouderlijk huis worden weggestuurd. Door het mandaat van zijn dochter werd mijn vaders dood ‘nieuws’ en verscheen op verschillende nieuwssites. De reacties die ikzelf, mijn moeder, mijn zus en broers daarop hebben mogen lezen waren ronduit walgelijk.

Het gevoel anoniem te zijn

De verharding en verruwing van onze maatschappij, geuit via sociale media, baren mij ernstig zorgen. Achter het klavier kan iedereen zeggen wat hij wil zonder daar rekenschap voor te moeten afleggen. Vroeger gebeurde dit op café. De woorden op café vervliegen snel, maar ‘wie schrijft die blijft’ en achter een computerscherm hebben mensen het gevoel anoniem te zijn. Elk gevoel voor fatsoen lijkt te zijn verdwenen. Ik maak mij zorgen om de kinderen die in dit klimaat moeten opgroeien.

Omwille van de grote zichtbaarheid van politici worden wij vaak slachtoffer van dit soort cyberhaat. Nochtans is het ook de taak van politici om een dam op te werpen en dit soort van haat en bagger zeer streng te veroordelen. Het is bovendien onze plicht om zelf het goede voorbeeld te geven.

Polarisering

Daarom is het erg jammer dat er nog steeds politici zijn die geen verschil kunnen maken tussen de politicus en de mens achter de politicus. Er zijn nog steeds politici – wel minder dan vroeger – die weigeren om samen in de lift te staan met iemand van het Vlaams Belang. Politieke meningsverschillen kunnen groot zijn en tijdens een debat kan het er soms erg hevig aan toe gaan. Maar het is belangrijk dat we na het debat onze meningsverschillen aan de kant zetten en op een beschaafde manier met elkaar kunnen omgaan.

De polarisering van onze samenleving neemt toe en (sociale) media spelen hier een belangrijke rol in. De recente dood van George Floyd toont aan dat er, in dit geval zelfs letterlijk, een zwart-witdenken heerst waarbij er amper plaats is voor grijs. Deze polarisering gedijt het beste wanneer we elk op ons eilandje zitten. Tijdens de lockdown werden mensen verplicht geïsoleerd en dat was ook te merken aan de teneur op de sociale media: deze werd nog scherper en agressiever dan tevoren.

Investeren in onze gemeenschap

De beste remedie tegen polarisering is een gevoel van gemeenschap te creëren door echt samen zijn. Om verzuring tegen te gaan moeten we investeren in onze gemeenschap en moeten we inzetten op echte, waardevolle contacten. De Vlaamse feestdag op 11 juli is zo’n gelegenheid waarbij buurtfeesten en barbecues worden georganiseerd en waarbij mensen bij een drankje in nauw contact kunnen praten over hun (politieke) meningsverschillen heen. Het wederzijds begrip en respect zal er alleen maar door groeien.

De lockdown woog zwaar op het gemeenschapsleven. Vooral voor de jongeren is deze nog niet voorbij. Heel wat scholieren zitten tot op heden thuis en zullen eind augustus zes maanden lang niet meer naar school zijn gegaan. We moeten vermijden dat dit opnieuw gebeurt bij een volgende opflakkering van het corona-virus. De school heeft naast een educatieve ook een belangrijke sociale functie. Ik wens onze kinderen en jongeren een stralende zomer met vooral veel sociale contacten en minder sociale media.