Muziek is licht en lucht

Goed een maand en het is weer zover. Half september gaat het Gentse luik van het Festival van Vlaanderen – kortweg genaamd Gent Festival, van start. Traditioneel met OdeGand, de jaarlijkse muzikale Grote Kuis dat het rommelkot in het hoofd van jong en oud opruimt. Het is een feestdag voor al wie de schipbreuk van de mens bestrijdt met muziek, van klassiek tot modern.

Organische groei

Het lijkt wel of er een systeem zit in de Gentse festivals. Alsof een mens in lang vervlogen tijden – en hoe goed waren die tijden niet – zei, dat de zomerse festivalmaanden moesten beginnen met popmuziek, halverwege overgaan in jazz (Middelheim) en eindigen met klassiek. De opeenvolging van nieuw naar oud is organisch gegroeid, waardoor de ervaring van de baby ontbreekt: als hij in zijn pamper plast voelt alles eerst warm, dan wordt het koud. Door de niet aan en in elkaar geweven evolutie heeft elk festival zijn frisheid behouden. Zo ook Gent Festival. Om de vijf, zes jaar is er een onderdeel versleten en wordt dat vervangen. Zo hoort het ook. Wat niet verfrist wordt gaat stinken.

Woord, Beeld en Muziek

Na OdeGand – dat Gent inneemt te land, ter zee en in de lucht – gaat Gent Festival op de traditionele manier van start. Het grote verschil met het openingsconcert zoals we dat als vanouds kennen, is dat het jaarthema Verbeelding zich over woord, beeld en muziek uitstrekt. Al is er een vastomlijnd programma, directeur Veerle Simoens, tevens eerstaanwezend programmator, zorgde dat het triumviraat ruimte maakt voor een tweede verbeelding, eigendom van de luisterende toeschouwer. De voedingsbodems hiervoor zijn het Capella Amsterdam Koor, het Amsterdam Sinfonietta orkest en dichter Maud Vanhauwaert. Hun werkmateriaal is gevarieerd, gaat van Anton Bruckner, over Claudio Monteverdi, Ralph Vaughan Williams tot Ottorino Respighi, om er maar enkele te noemen. Verdere info en promo over het openingsconcert op maandag 16 september vindt de lezer onderaan, als hij klikt op de website van het festival en verder wandelt naar O Magnum Mysterium.

Bruckners diabolisch karakter

Alle concerten van het festival onthullen en ontbloten, is goed voor een boek van honderd bladzijden. Een niet lukraak gekozen getal. Het verwijst naar het aantal pagina’s van de festivalbrochure. Hij leest als een thriller. Niet van Pieter Aspe maar van Colin Dexter. Met andere woorden: oprecht spannend en verrassend.

Ondanks het hele programma niet te detailleren, dienen twee concerten uit het geheel getild te worden. Vooreerst dat van de voormalige dorpsonderwijzer Anton Bruckner. In zijn tweede symfonie, door de componist zelf ten doop gedirigeerd tijdens de Wereldtentoonstelling van Wenen in 1873, komen Schubert, Wagner en Mendelssohn piepen. De compositie heeft een duivels, hels karakter, wat precies aansluit bij het gedrag van de componist, die de laatste jaren van zijn leven de manie had alles te tellen. Zelfs de bladeren van de bomen.

Als toemaatje of intro – afwachten maar – is er Bruckners Mis nr. 2 in e mineur. Dirigent van de Meesterlijke Bruckner, zoals het concert heet, is Philippe Herreweghe. Uitvoerders Collegium Vocale Gent en Orchestre des Champs-Elysées. Dit concert, dat ongetwijfeld zal blijven plakken in de oren tot ver na thuiskomst, gaat door op mandag 23 september en hiervoor wendt men de steven naar de Sint-Baafskathedraal.

Meester Mozart zingt

De liefhebber van het lied wordt in de Gentse opera verwend op dinsdag 24 september. René Jacobs selecteerde liederen voor sopraan Sunhae Im en bariton Johannes Weisser uit opera’s van Wolfgang Amadeus Mozart. Tussendoortjes zijn diens Symfonie nr. 40 in g mineur en Symfonie nr. 41 in C majeur. Het B’Rock Orchestra staat garant voor een speelse uitvoering. Eerder dansend dan stappend trekken de bezoekers na afloop van Mozart: a Symphony of Songs  de nacht in.

Dertig magistrale miniatuurtjes

Tot slot van de onderdompeling in het programma valt het oog op het matineeconcert van pianovirtuoos David Fray. Zijn aandeel verdient een paukenslag. Hij brengt Bachs dertig magistrale miniatuurtjes, beter bekend als de Goldberg-Variaties, naar Gent op zondag 29 september. Wie zijn reputatie kent weet dat Glenn Gould voor de ultieme uitvoering zorgde, maar niets is onovertrefbaar. Hoe dan ook, de ronde toucher en de delicate souplesse, eigen aan Fray, moeten een pakkiemakkie zijn voor de pianovirtuoos. Het oog zal ook wat aardigs meekrijgen, want de Fransman staat bekend om eerder kronkelend dan stijf op de kruk te zitten. Zonder dat het Bachs meesterwerk beschadigt.

Buitenaardse ervaring

Het valt me moeilijk de programmabrochure aan de kant te schuiven. De dansvoorstelling van Michelle Anne De Mey belooft een buitenaardse ervaring te worden. Van het gehalte dus zoals geschept en geschapen door Stanley Kubrick voor zijn SF-film 2001, A Space Odyssey. Maar hierover later meer. Wie alles in één diner serveert overvoedt de ziel.

Gent Festival van Vlaanderen

Van 14 september tot en met 5 oktober 2019

tickets en info www.gentfestival.be