N-VA leidt de polonaise

De N-VA blijkt telkens de winnaar te zijn, wat er ook gebeurt in en om de Wetstraat. Daarom is de kwestie-Francken best een regeringscrisis waard voor de N-VA. Dat zou het voor de andere partijen ook moeten zijn, mochten die nog iets van zelfrespect hebben. De kracht van de N-VA is net dat ze er in slaagt om de perceptie van standvastige en principiële partij in stand te houden. Dat ze in werkelijkheid ook beloftes breekt en principes laat varen, doet er niet toe. Met hun schuifelend warm en koud piepen versterken de coalitiepartners dan weer het beeld van de ruggengraatloze kneusjes, eerder bang om hun postjes te verliezen dan om hun waardigheid te bewaren.

Winnaar

Toen de N-VA in 2014 als winnaar uit de bus kwam, sneuvelde meteen en zonder verpinken de essentie van de Vlaams-nationalistische partij: de Vlaamse eisen werden in de zogenaamde diepvries gestoken en er werd een vijf jaar lange communautaire stilstand afgesproken. Wellicht dachten de coalitiepartners toen dat de N-VA niet zo rigide was als ze zich voordeed en dat het dus business as usual was. De Vlaamsgezinde achterban hield zich koest en gunde de N-VA het voordeel van de twijfel. Dat was ongetwijfeld het moment waarop de partijtop dacht: wij komen met alles weg. Wat in de volgende maanden en jaren  ook bleek te kloppen, want veel punten van het zo heilige regeerakkoord werden zonder boe of ba opzij gezet: de pensioenleeftijd die niet zou verhogen, de begroting die op orde zou komen, de extra belastingen die er niet zouden komen…

Er werden ook naar hartenlust ballonnetjes opgelaten. Van vreemdelingentaksen, over het ontvetten van de sociale zekerheid tot het in vraag stellen van de Conventies van Geneve. De coalitiepartners konden telkens niet anders dan achter de feiten aanhollen en in zeven haasten een eigen standpunt formuleren. Wat uiteraard toe leidt dat die standpunten met met spuug en plak aan elkaar hangen. Zoals nu met de kwestie-Francken.

Soedan

Even samenvatten: Theo Francken maakt afspraken met de Soedanese president –en gezochte oorlogsmisdadiger- Al-Bashir en stuurt vervolgens een aantal Soedanezen terug. Die laten vervolgens via WhatsApp weten dat ze bij hun terugkeer gefolterd zijn geweest. Francken wordt om uitleg gevraagd en laat weten dat er geen uitwijzingen meer zullen gebeuren. Wanneer blijkt dat er toch nog uitwijzingen gepland staan, zit het spel helemaal op de wagen. Volgens oppositie én coalitiepartners heeft Francken gelogen (hoewel niet geweten, laat staan bewezen is, of de beweringen van de Soedanezen kloppen) en dat tast zijn geloofwaardigheid aan. Conclusie: Francken moet ontslag nemen. Immers, eens je geloofwaardigheid aangestast is, kun je niet meer functioneren in een regering.

Na vier jaar samen regeren hebben de zogenaamd traditionele partijen dus nog niet begrepen dat je de N-VA nooit zomaar in de hoek krijgt. Het duurt nooit lang eer de intussen legendarisch geworden boemerang er in volle snelheid aan komt gevlogen. Ook nu. Terwijl Francken de vermoorde onschuld speelt, schiet zijn voorzitter hem ter hulp in een prachtig stukje heroisch melodrama: ‘het is een regering met Theo Francken of het is een regering zonder N-VA’. ‘Chantage!’, roept de andere zijde. ‘Niet waar’, pruilt De Wever. ‘Ik verwoord gewoon het partijstandpunt.’

N-VA leidt de dans

Nu is er, toevallig of niet, de voorbije weken al duchtig gespeculeerd en geanalyseerd over wat dit verkiezingsjaar ons zal brengen. Veel zou er niet meer geregeerd worden, aangezien het toch vooral de bedoeling is om de rit uit te zitten. Dat zou iedereen het beste uitkomen. De coalitiepartijen CD&V en OpenVld kunnen een paar overwinninkjes uit het beleid distilleren en de eerste minister kan trots uitpakken met zijn getoonde leiderschap door het samenhouden van de regering en zo hopen op de kanseliersbonus. Alleen de N-VA kan het eigenlijk weinig deren. Zij is nog altijd ongenaakbaar. Als klap op de vuurpijl daagt De Wever de concurrenten nog uit door te stellen dat zíjn strijdplan voor de verkiezingen helemaal klaar is.

Het komt er met andere woorden op neer dat N-VA hoe dan ook de dans leidt. Als de regering niet valt over Francken, dan zijn zij de grote helden die geen duimbreed wijken terwijl de anderen met de staart tussen de benen weer hun hok zijn ingegaan, om te wachten op 2019, hopend in 2018 lokaal nog overeind te blijven. Valt de regering tóch, dan behoudt N-VA nog altijd dat beeld van de grote held, nog eens versterkt door al het onrecht dat hen aangedaan werd.

We zien echter wel hoe iedereen toch nog alle opties open laat. Voor N-VA hoeft de regering enkel te vallen indien Theo Francken moet opstappen. Voor de coalitiepartners zou Francken best opstappen, maar ligt de beslissing bij hem zelf. En o ja, we moeten ook nog de resultaten van het onderzoek afwachten om te zien of dat van die Soedanezen wel waar is, natuurlijk.

Het lijkt er dus op dat N-VA niet alleen de dans leidt, maar vrolijk een polonaise heeft ingezet. En net als op familiefeesten en kermisbals kan je dan gegeneerd meeschuifelen of de opmerkingen over wat voor flauwerik en saaie piet je wel niet bent incasseren en toch een beetje van je eigenwaarde behouden. Bovendien zal er volgens de politieke analisten toch niet veel meer geregeerd worden, bijgevolg maakt het ook niet veel uit of er een regering is of niet. Laat N-VA dus gerust de stekker eruit trekken, schakel over op lopende zaken en neem de tijd om de gemeenteraadsverkiezingen voor te bereiden. Het zal nodig zijn.