Omvolking is superdivers

Omvolking, de blanke factor in de samenleving, een vechtpartij in een recreatiedomein, de hoofddoek, er zijn wel wat migratiegerelateerde debatten in de media. Ze zullen niet onmiddellijk verdwijnen. De verontwaardiging in de media over uitspraken in die debatten is vaak omgekeerd evenredig met het draagvlak bij de bevolking.

Blanke factor

Tom Van Grieken (Vlaams Belang) moest spitsroeden lopen in de media na zijn uitspraak in De Tijd over de ‘blanke factor’ die hij bepalend vindt. Toch ben ik ervan overtuigd dat hij daarover bij heel wat Vlamingen scoorde. Die zien de ‘verkleuring’ van hun buurt vaak met lede ogen aan. Die weten al jaren wie in die recreatiedomeinen voor problemen zorgen. Nu lijkt het Vlaams Belang de enige partij die dat ook onverbloemd verwoordt.

In dergelijk debat gaat de nuance vaak verloren, de politieke en journalistieke verontwaardiging is goedkoper en makkelijker. Als je met die mensen spreekt, vinden ze niet dat gekleurde medeburgers geen Vlaming kunnen zijn. Ze zien er enkel heel wat die geen Vlaming zijn. Ze zien buurten veranderen of hebben die zien veranderen.

Omvolking

Mensen die dat zien gebeuren spreken dan wel eens van ‘omvolking’. Een beladen term. Er zou mee bedoeld worden dat er een intentie is of was om een bestaande bevolking te vervangen door een andere. Dat het nationaalsocialisme die term gebruikte om streken met minderwaardige volkeren te vervangen, maakt het er niet beter op. Vandaag zou het dan betekenen dat de migranten de Europese volkeren willen ‘vervangen’ of verdrijven.

Maar velen die de term gebruiken kennen die geschiedenis van het woord niet. Ze zien dat hele buurten ‘omvolken’ en gebruiken het zo. Woorden hebben betekenissen en geschiedenissen en dat speelt altijd mee. Maar misschien is de intentie van de spreker meer van belang dan de door hem al dan niet bekende geschiedenis van het woord. Zeker als die geschiedenis moet dienen om een debat stil te leggen nog voor het van start gaat.

Cijfers zeggen alles

Naast woorden zijn er cijfers. We baseren ons op een onverdachte bron, de cijfers van de socioloog Jan Hertogen. Tussen 2011 en 2020 is het aantal ‘Belgen met Belgische achtergrond’ afgenomen met 4% (333.287). In diezelfde periode is het aantal Belgen met buitenlandse achtergrond toegenomen met 33% (566.604), het aantal Vreemdelingen (Niet-Belgen) steeg met 28% (308.058). Procentueel is het aantal Belgen met Belgische achtergrond afgenomen van 74% in 2011 tot 68% (7.803.503) in 2020. Het aantal met niet-Belgische achtergrond is gestegen van 26% in 2011 tot 32% (3.689.138) in 2020.

Hertogen ziet hierin een positieve evolutie. De migratie helpt, vooral in de steden, om de ontvolking tegen te gaan: ‘Tussen 2011 en 2020 zijn in België 541.375 inwoners bijgekomen. Door migratie en natuurlijk saldo (geboorten-overlijdens) is de bevolkingsaangroei de resultante van een vermindering van 33.287 inwoners met Belgische achtergrond en een aangroei van 874.662 inwoners met migratieachtergrond.’

Cijfers zeggen niet alles

Die cijfers zijn een amalgaam van EU-, Europese- en niet-Europese migranten. Na Marokko en Roemenië is Nederland het derde grootste immigrantenland. Frankrijk is vierde, daarna volgen Polen, Turkije, Bulgarije, Congo DR, Syrië, Spanje, Portugal,… In totaal komt (in de periode 1999-2019) 48% uit Europa en 52% uit ‘Niet-Europa’, met 27% uit Afrika en 20% uit Azië. In diezelfde periode worden 29% van de Europese migranten en 71% van de niet-Europese migranten Belg.

De cijfers zijn er. De vraag is nu hoe je die realiteit bekijkt. De ene noemt het superdiversiteit en de ander omvolking. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille, twee manieren om de realiteit te benoemen.

Superdiversiteit en omvolking

Wie het heeft over superdiversiteit schijnt enkel de positieve kanten te zien. Het stoppen van de ontvolking, nieuwe jonge werkkrachten, goed voor de economie en dus een goede zaak voor onze sociale zekerheid. Wie over omvolking spreekt lijkt enkel de maatschappelijke kostprijs te zien. Kort- of ongeschoolde arbeiders die niet of amper terecht kunnen op onze arbeidsmarkt en een bedreiging zijn voor onze sociale zekerheid. De grote aantallen zorgen voor een maatschappelijke ontwrichting in wijken, steden en, volgens anderen ook, de samenleving.

De omvolkers en superdiversiteiters spreken naast elkaar en verketteren elkaar. En in de media komen de omvolkers niet tot amper aan bod. Omwille van de veronderstelde intentie die het woord meebrengt worden ze als complotdenkers weggezet. Net zoals ook verstandige vragen en kritiek over klimaatbeleid als klimaatnegationisme wordt weggezet. Zo komen hun bezorgdheden niet tot amper aan bod. Er wordt naar hun argumenten niet geluisterd en ze worden gecatalogeerd als racist.

Omvolkingszorgen

Het niet ernstig nemen van de omvolkingszorgen van vele Vlamingen leidt tot de groei van het Vlaams Belang. Het is de enige partij waar wie zich zorgen maakt om de gevolgen van migratie lijkt terecht te kunnen. De enige partij die de indruk geeft hun zorgen ernstig te nemen. Bij andere partijen moet je eerst een jargon newspeak onder de knie krijgen. Daarna kan je op omfloerste wijze iets zeggen dat als kritiek op de gevolgen van de massamigratie kan gelden, zonder de goedkope verontwaardiging uit te lokken bij de bestaande maatschappelijke krachten, zoals de pers.

Je mag bepaalde grenzen van bobo-progressieven niet overschrijden als je nog welkom wil zijn in de salons in Brussel, Gent of Antwerpen. Het woord massamigratie is daar al taboe bijvoorbeeld, net als ‘omvolking’. Die salons staan ook met plezier klaar om het cordon sanitair uit te breiden naar bijvoorbeeld de N-VA. Dan blijft hun bobo-progressieve visie politiek dominant, terwijl dat in de -electorale- feiten niet zo is.

In het midden

Als we uit de loopgraven komen en elkaar, zoals professor Rik Torfs voorstelt, proberen te ontmoeten en met elkaar spreken en echt luisteren, dan kunnen we ontdekken dat er grote bezorgdheid is. Erkennen dat er ook echt problemen zijn en dat wie dat uit geen racist is.

Misschien kunnen we dan tot de vaststelling komen dat de regels uit de jaren 1950 over migratie vandaag niet meer werken. Dat we voor iedereen een humane oplossing moeten zoeken. Maar dat het vooral goed en duidelijk geregeld moet gebeuren. Dat mensen hun leven riskeren om hier in de illegaliteit uitgebuit te worden, daar heeft niemand voordeel bij. Daar kunnen de superdiversiteitsaanhanger en DE omvolker het snel over eens zijn.