Onderwijs is niet langer bovenwijs

Het onderwijs is niet meer aangepast aan de moderne tijd. Nochtans is de oplossing simpel. De huidige generatie jongeren scoort qua wijsheid slechter dan de vorige. Die al slechter scoorde dan de vorige. Die al slechter scoorde dan de vorige. Die al slechter scoorde dan de vorige.

Jaja, we weten het nu wel…

… zal menige lezer zeggen. Je hoeft het geen viermaal te herhalen. – Het repetitieve versterkt echter de herinnering. In welke mate hoef ik niet nader te verklaren, want dat zal de overgrote meerderheid van de lezers ergeren. Wat ik ook doe, ze reageren erop, massaal. Ik hoef eigenlijk maar één reactie te lezen. Ze rekken er hun hersens voor uit, maar ze schrijven allemaal hetzelfde. ’t Zijn alleen de invalshoeken die verschillen.

Ik maak de baggerstromen…

… al mee sinds mijn eerste stappen in de mediawereld en de kunstoorden. Waarom? Het antwoord op die vraag kan het best beantwoord worden met een citaat, geplukt uit de Voyage au bout de la nuit, pardon, Reis naar het einde van de nacht, van Louis-Ferdinand Céline, die zichzelf als Bardamu in zijn beroemde roman opvoert: ‘’t Is ook nooit goed wat je doet. Ik ben niet slim genoeg. Er is altijd wel iets fout aan me.’

Ben ik weer eens aan hoge snelheid…

… uit de bocht gegaan en op een landweg beland. ’t Lijkt wel een ziekte van mij. Het telkens opnieuw afdwalen. Dat is het ook, een ziekte, aangeboren. Voor het eerst kwam hij tot uiting in het lager middelbaar, de Eerste Graad, zoals het tegenwoordig heet, en binnen een paar jaar anders zal heten. Elke nieuwe minister van Onderwijs wil hervormen en het resultaat is een daling van de kwaliteit. Niet alleen de scholieren en studenten hebben er last van, ook de directies en de docenten.

Maar ik wilde het hebben…

… over mijn ziekte. En hoe de leraars over de afdwalingen in mijn opstellen oordeelden. Ze vonden het maar niks. Soms wisten ze niet meer of ze in het heden, het verleden of de toekomst zaten. De tijden buitelden over elkaar. En over de literaire genres die strijd met elkaar leverden. Klap op de vuurpijl was dat ik de voorkeurspelling en de progressieve vermengde. Soms leek het wel een nieuw Middeleeuwse spelling. Het resultaat was dat ik bij elk examen gebuisd was.

Haast een halve eeuw later zei een oud-leraar Nederlands op de vooropening van de boekenbeurs tegen mijn dochter dat hij nog altijd de opstellen van haar vader bewaard had, in tegenstelling tot dievan de andere klasgenoten. Zeer lezenswaard, wat een ratjetoe het ook leek, en nog steeds lijkt. Hij bewaarde ze op zijn zolder. Zou ze eens zoeken en haar cadeau doen. – Het is er echter nooit van gekomen. Door slijtage van zijn hoofd en zijn voeten wist de intussen gepensioneerde leraar niet meer waar zoeken. Hij had zelfs moeite om de zolder van de kelder te onderscheiden.

Terug naar waarover…

… ik het oorspronkelijk wilde hebben: dat het onderwijs niet langer bovenwijs is. De kennis van de leerlingen is ondermaats, wordt gekopt, geschreeuwd, geklaagd in de media en na dat koppen, schreeuwen en klagen wordt die bewering op een rustiger toon ontbloot en bewezen met statistieken en grafieken van wetenschappers en ervaringsdeskundigen.

Ai, een woord als…

… ‘ervaringsdeskundige’ is te hoog gegrepen voor de jongste generatie, hoor ik vanuit alle windstreken zeggen. Nauwelijks nog een jongere die een woord van vier lettergrepen kent, laat staan het verschil weet tussen een dubbele punt en een puntkomma. Alsof dat de fout is van de leerlingen. De manier van lesgeven is verantwoordelijk voor de mindere kennis van de taal in al zijn schrijven, lezen en spreken. De reden is het kwaliteitsverlies van het vak Geschiedenis. Zonder de geschiedenis te kennen kan geen enkele vorm van kunst en literatuur verklaard of begrepen worden. Als die verklaring er niet meer is, kan er ook geen interesse meer zijn in de waarde van de taal, verliest die aan respect.

Er zal altijd…

… een evolutie zijn. De wereld is opengegooid door de nieuwe communicatie. Culturen versmelten. Nieuwe spellingen en taalgebruiken zijn niet meer dan logisch. Het is geen verloedering van de kennis van jongeren. De oorzaak ligt hem bij de ter zake doende politici die geen voeling hebben met oorzaak en gevolg. Als ze dat wel hadden zouden we met docenten zitten die meer zien in projecten dan kakelen voor het bord. Ze zouden het doen als ze niet geboycot werden. Door regels en wetten opgesteld door zogenaamde deskundigen. Paljassen zijn het. Ze leven niet in het heden en kunnen dus geen toekomst zien.

Een begin van…

… de opwaardering van het onderwijs zou er bijvoorbeeld in bestaan – en dan specifiek voor de taalkunde – door het herstel van het schooltoneel. De afleveringen van Monty Python zijn legendarisch geworden door de revues van collegestudenten, onder meer John Cleese die een rechtenstudie volgde.

Al van veel vroeger…

… zagen de Jezuïeten het belang in van schooltoneel. De leerlingen leerden samenwerken, verbeterden hun houding; hun stijl werd versterkt. Heel wat oudere advocaten hebben hun eerste kunde in het pleiten verworven dankzij schooltoneel. Wie met een CV komt waarop staat dat hij bij een jeugdbeweging is geweest, maakt meer kans op een job. Hetzelfde was het geval voor wie schooltoneel volgde. Voer schooltoneel weer in en de zin voor en de kans op een job is aanzienlijk groter. Bovendien versterkt een toneelproject de kennis van de geschiedenis. Tijdens het repetitieproces leren ze wie het stuk heeft geschreven, in welke tijd de auteur leefde en wat voor cultuur er was. Die kennis is een basispijler voor de ontwikkeling van een verdere carrière.

Zoals algebra en logica…

… broer en zus zijn, zo zijn geschiedenis en onderwijs partners. Het schooltoneel is een schakel tussen beide. Hij kan leiden tot een liefdesrelatie. Waardoor onderwijs opnieuw bovenwijs wordt. En boycot niet de nieuwe culturen van de jongeren. Zij zijn de toekomst. Als zij gestimuleerd worden via projecten komen we tot een betere maatschappij. De oplossing van een probleem is nooit ingewikkeld maar altijd simpel. Voor wie ziet wat hij ruikt, hoort wat hij voelt.