Onterechte Waalse borstklopperij

Waals minister-president Rudy Demotte (PS) pakt er graag mee uit: cijfers die aantonen dat de Waalse economie het een stuk beter doet dan de Vlaamse. Nemen we om te beginnen de evolutie van de werkgelegenheid. Zowel in 2011 als in 2012 steeg het aantal gecreëerde Waalse jobs op jaarbasis met 1 tot meer dan 1,5 procent. Vlaanderen moest zich tevreden stellen met een jobtoename van 0,5 tot 1,2 procent. Een gevolg van de betere groeicijfers die Wallonië kan voorleggen. Volgens sommigen is dit het bewijs dat Wallonië eindelijk aansluiting vindt met de Vlaamse economie. Met alle gevolgen van dien op lange termijn: meer werkenden, hogere inkomens, dus meer belastingen en sociale bijdragen, minder uitgaven … Kortom, de beweging is ingezet die op termijn zal leiden tot een omkering van de transfers.

Echter, de Waalse arbeidsmarkt – toch een belangrijke indicator van de gezondheid van een economie – stelt het niet zo goed. De Vlaamse werkgelegenheidsgraad (20-64-jarigen) ligt op 71,8 procent. Dat is bijna 10 procentpunt meer dan het Waalse 62 procent. De voorbije tien jaar zijn in Vlaanderen op jaarbasis 21 000 jobs gecreëerd. In Wallonië is dat 11 000. Bovendien is de jobgroei in de Waalse publieke sector nog altijd groter dan in Vlaanderen. Sinds 2007 zijn er in Wallonië meer ambtenaren bijgekomen dan zelfstandigen. In Vlaanderen is dat het omgekeerde. En als we naar de andere kant van de arbeidsmarkt kijken, ziet het er voor Wallonië niet veel beter uit. De werkloosheidsgraad blijft met 15,8 procent op een hoog niveau draaien. Vlaanderen klokt af op 6,9 procent.

Relativeren

Waar Wallonië sinds kort wel beter scoort, is in de oprichting van het aantal nieuwe ondernemers. De verhouding starters tegenover actieve ondernemingen is in Wallonië gestegen van bijna 9 in 2008 tot net geen 11 vandaag. Vlaanderen blijft rond de 9 starters in verhouding tot de actieve ondernemingen draaien. Maar economen relativeren die evolutie: het Vlaamse economische weefsel blijft sterker.

Toch doen de Waalse beleidsmakers aan borstklopperij wanneer het over succesrijk ondernemerschap gaat. Hét cijfer dat de voorbije weken de ronde deed, was de evolutie van het aantal faillissementen. Vlaanderen flirtte vorig jaar met de grens van de 2000 falingen en volgens onderzoeksbureau Graydon zal die grens dit jaar worden overschreden. In Wallonië bedraagt het aantal faillissementen ongeveer de helft. Nu moet dat verschil worden gerelativeerd aangezien Vlaanderen nu eenmaal veel meer ondernemingen telt.

De verklaring voor de verschillende faillissementscijfers heeft ook in belangrijke mate te maken met de conjunctuur. Vlaanderen is veel meer exportgericht dan Wallonië. Dat betekent dat er bij een economische neergang, en zeker bij een internationale crisis, vooral in Vlaanderen jobs sneuvelen. Maar tegelijk is het zo dat de Vlaamse economie sterker aantrekt bij een conjunctuurherstel. Het is inderdaad zo dat de Waalse groei in de periode 2008-2011 met 1,2 procent op jaarbasis het dubbele bedroeg van Vlaanderen. Maar de laatste ramingen leren dat de Vlaamse economie in 2013 sterker zal groeien dan de Waalse: 0,7 procent tegen 0,2 procent.

Krimpende export

Een essentiële waardemeter van de gezondheid van een economie, zeker een kleine als de Vlaamse en de Waalse, is het internationaal concurrentievermogen. Hoe zit het met de exportpositie? Het is bekend: Wallonië is slechts goed voor 20 procent van de export, Vlaanderen zorgt voor 80 procent. De rol van Brussel, dat eigenlijk vooral economische diensten verleent aan het hinterland, is in deze verwaarloosbaar. Wel, de laatste cijfers van de Waalse exportdienst laten er geen twijfel over bestaan: in de eerste drie trimesters van 2012 voerde Wallonië voor 30 miljard euro uit. Dat is een daling met 3,1 procent. Vlaanderen kon een exportcijfer van 141,64 miljard euro voorleggen. Een zeer lichte stijging met 0,7 procent. De Waalse exportcijfers zijn de slechtste sinds de eerste negen maanden van 2009 toen de wereldeconomie zwaar had te lijden onder de financiële crisis. Uiteraard weegt de zwaar geplaagde staalsector hier in belangrijke mate door. Maar de cijfers tonen aan dat de Waalse economie structureel achterop blijft hinken.