Waait er met Wouter De Geest een nieuwe wind bij Voka?

Wouter De Geest, topman van BASF Antwerpen, wordt de komende drie jaar voorzitter van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka. Bij veel ondernemers en bedrijfsleiders wordt die aanstelling positief onthaald. Voorgang Paul Kumpen bleef te vaak op de achtergrond. Van De Geest wordt verwacht dat hij meer wil wegen op het sociaaleconomische debat.

De signalen van Voka

Het zijn nog altijd politici en partijen die regeringscoalities vormen. Maar de rol van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka bij de formatie van de Zweedse coalitie in 2014 mag niet worden onderschat. Onder het voorzitterschap van Michel Delbaere (topman van het West-Vlaamse groentenverwerkend bedrijf Crop’s) werden de nodige signalen gegeven aan beide kanten van de taalgrens. Zo maakte de Voka-voorzitter aan de N-VA duidelijk dat de Vlaamse bedrijfswereld een regering zonder socialisten alle steun zou toezeggen indien de communautaire agenda voor minstens vijf jaar in het vriesvak zou verdwijnen. De nadruk moest liggen op sociaaleconomische maatregelen zoals de verlaging van de loonkosten voor bedrijven, een versterking van de concurrentiekracht van de ondernemingen, een flexibilisering van de arbeidsmarkt, langere loopbanen,…

Via de goede contacten met CD&V en vooral voorzitter Wouter Beke werden ook bruggen geslagen naar de overkant van de taalgrens. In de aanloop naar de verkiezingen van 25 mei 2014 had Voka signalen uitgezonden naar de MR van Charles Michel. De CD&V gold daarbij als een soort van go-between. De boodschap: vorm gerust een regering met de N-VA en kies voor een sociaaleconomisch herstelbeleid. En inderdaad, de centrumrechtse regering kwam er. De resultaten konden volgens de Vlaamse werkgeversorganisatie een stuk beter zijn. De lastenverlaging via de taxshift werd op applaus onthaald. Net als de hervorming van de vennootschapsbelasting. Maar de verhoogde roerende voorheffing naar 30 procent is en blijft een bron van ergernis. Net als de kaduke begroting.

Waar is de confederale touch?

Na verloop van tijd werd het wat stil bij Voka. De Vlaamse werkgeversorganisatie ging wat minder hard op tafel slaan. Dat had te maken met interne strubbelingen. Er waren spanningen tussen voorzitter Michel Delbaere en gedelegeerd bestuurder Jo Libeer. Die is ondertussen opgevolgd door Hans Maertens. Maar het was vooral de voorzitterswissel die verandering – of beter een quasi-stilstand – bracht. Eind 2015 werd Delbaere opgevolgd door de Limburgse bouwondernemer Paul Kumpen. Die deed zoals verwacht werd acte de présence op Voka-congressen en nieuwjaarsrecepties. Maar dat was het dan. De tijd leek voorbij dat een Voka-voorzitter het sociaaleconomische debat wat vuur gaf door straffe interviews. Dat was in het verleden veel meer het geval met voorzitters als een Luc De Bruyckere, Urbain Vandeurzen of vroeger Karel Vinck. De Vlaamse werkgeversorganisatie deinsde er niet voor terug om af een toe een confederaal discours te houden. ‘Aangezien echte economische hervormingen binnen dit Belgische kader onmogelijk zijn, is het beter om stappen richting confederalisme te zeggen,’ was de vaak gehoorde boodschap van de Voka-top. Een boodschap die we de voorbije jaren niet meer hoorden. Deels omdat de federale regering een beleid voert dat de Vlaamse bedrijfswereld wel kan smaken. Deels ook omdat dit thema voor iemand als Paul Kumpen niet interessant is.

Tegen de Vlaamse zelfgenoegzaamheid

Verandert dit met de nieuwe voorzitter, BASF Antwerpen-topman Wouter De Geest? In zijn maiden-interviews wordt de communautaire trom niet geroerd. Maar De Geest is wel iemand die meer dan zijn voorganger Paul Kumpen op de voorgrond zal treden. Hij waarschuwt al langer voor de Vlaamse zelfgenoegzaamheid. De Vlaamse bedrijven doen het internationaal goed en het Vlaamse welvaartsniveau blijft hoog. Alleen zijn er een aantal problemen die dringend moeten worden aangepakt, volgens De Geest. De nog altijd hoge fiscale druk, de energievoorziening, de krappe arbeidsmarkt, de mobiliteitsknoop,… De Geest zal deze thema’s regelmatig op tafel gooien. Op die manier waait er een nieuwe wind bij Voka en veel leden vinden dat best oké.

De Geest wil ook dat Voka meer gaat wegen op het sociaal overleg. Op Vlaams niveau schuift de organisatie mee aan tafel. Maar dat is niet zo in de Groep van Tien, het interprofessioneel overleg tussen werkgevers en vakbonden dat het kader vastlegt voor het loonoverleg in sectoren en bedrijven. Voka wil daar graag een voet tussen de deur krijgen maar dat lukt niet. Van Voka is bekend dat het altijd wat straffere standpunten inneemt dan het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). Het valt te verwachten dat De Geest de komende weken druk zal zetten. Het interprofessioneel overleg over de loon- en arbeidsvoorwaarden voor 2019-2020 gaat in de late herfst van start.

Maar het wordt vooral uitkijken naar het verkiezingsmemorandum dat Voka na Nieuwjaar zal voorstellen. Dit zal een richtsnoer zijn voor de sociaaleconomische programma’s van veel partijen. Nu al is de vraag: kiest Voka voluit voor een zuiver sociaaleconomische boodschap? Of haalt de werkgeversorganisatie het confederalisme van onder het stof?