Alexander De Croo blind op het tegenspoor

Via de media (o.a. Het Nieuwsblad van 16 juli 2016) en recent nog heeft Alexander De Croo de wereld kond gedaan van zijn verzuchtingen in verband met de politieke organisatie van het land; ik citeer: ‘Past u voor een discussie over het confederalisme in 2019; uw antwoord: Absoluut.’ 

Het is op zijn minst verwonderlijk en zeer ongepast om als verkozen Open Vld-mandataris en -gezagsdrager een mening te verkondigen die lijnrecht ingaat tegen de ideologie van de partij (artikel 1 van de statuten). Als men aanvaardt lid te zijn van een vereniging, in casu de Open Vld, dan dient men zich te schikken naar de regels die er bij horen (artikel 3 van de statuten). Het zal bekend zijn wat de gevolgen zijn van het niet naleven van de regels van een vereniging.

Statuten en Beginselverklaring

Het zal de minister dan ook waarschijnlijk ontgaan zijn dat zijn stellingname – passen voor een confederalisme in 2019 —  haaks staat op artikelen 1 en 3 van de statuten goedgekeurd door het statutair congres van 7 juni 2008 en gewijzigd door het statutair congres van 19 maart 2011. Voor zover deze uit het oog verloren zijn, hiernavolgend de teksten. 

Artikel 1

§3 Open Vld stelt zich tot doel met alle democratische middelen en zonder enige vorm van discriminatie de Vlaamse, liberale en democratische beginselen en doelstellingen, zoals verwoord in de Beginselverklaring, te verwezenlijken.

4. Haar ideologische lijn wordt beschreven in de Beginselverklaring van Open Vld.

Artikel 3

1. Is lid van Open Vld, de natuurlijke persoon die ten minste 16 jaar oud is, zich akkoord verklaart met de Beginselverklaring en door betaling van de lidmaatschapsbijdrage titularis is van de partijlidkaart.

De Beginselverklaring van 1992, door het stichtingscongres goedgekeurd op 15 november 1992, is zeer duidelijk:

 (…) De staatshervorming werkt niet naar behoren. De complexe instellingen die wij sinds 1970 hebben opgebouwd, moeten worden herdacht en vereenvoudigd. Daarom moeten onze gemeenschappen in ons land aan de tafel gaan zitten, nagaan wat ze met elkaar nog willen doen op basis van het susidiariteitsbeginsel een echte doorzichtige federale staat opbouwen met een maximale autonomie voor het bestuursniveau dat het dichts bij de burger staat, namelijk de steden en gemeenten. 

Een authentieke federale staat waarin elk van de bestuursniveaus rechtstreeks onder de controle van de burger staat, zijn eigen inkomsten int en verantwoordelijk is voor de eigen uitgaven, waarin ieder van de deelgebieden een goed afgebakend grondgebied beheert en tussen de deelgebieden een correcte, doorzichtige en omkeerbare solidariteit bestaat.

Met de  Novemberverklaring goedgekeurd door het congres van 16 november en 7 december 2002 heeft werd de Beginselverklaring verder uitgewerkt:

(…) De VLD wil een beter statuut voor Vlaanderen door de definitieve keuze voor een confederaal model. Het zwaartepunt komt bij de deelstaten te liggen die bepalen welke bevoegdheden ze aan het federale niveau laten. Het aantal bestuursniveaus moet verminderen, Vlaanderen moet minstens bevoegd worden voor de gezondheidszorgen, de kinderbijslagen, het tewerkstellingsbeleid en de mobiliteit. Taalfaciliteiten moeten uitdoven. Elk bestuursniveau krijgt volledige autonomie. Wat op een lager bestuursniveau kan, hoeft niet hogerop te worden beslist. Solidariteit kan er nooit toe leiden dat de betalende partij op het eind minder middelen krijgt dan de ontvangende partij. Daartoe is het noodzakelijk dat de solidariteit transparant is. 

Voor zover ik kan nagaan zijn deze congresbesluiten en de resoluties nog steeds van kracht en niet vervangen, noch geannuleerd door een ander congres.

Ondanks de vaststelling dat de liberalen sinds 12 juli 1999 onafgebroken deel uit maken van de federale regeringen is er nog geen begin van uitvoering gegeven aan de Beginselverklaring, noch aan de Fundamenten voor Verandering noch aan de Novemberverklaring.

Integendeel, door de diverse staats(mis)hervormingen heen, met medewerking van de VLD, werd de Vlaamse demografische meerderheid gedegradeerd tot een politieke minderheid, en tegen alle principes in werd de grondwet misbruikt om de Franstalige minderheid te bedienen met electorale, bestuurlijke, juridische en financiële voorrechten, die zonder hun toestemming niet meer kunnen worden teruggeschroefd.

De Beginselverklaring van 15 november 1992 had nochtans de vinger op de wonde gelegd:

(,,,) Te vaak werden verkiezingsbeloften verbroken waardoor burgers hun vertrouwen in de traditionele partijen hebben verloren. Daarin wortelt de diepe malaise, waardoor vele burgers zich afkeren van onze democratie, ontgoochelt als ze zijn over de politieke partijen die niet bij machte blijken het roer om te gooien. 

Het gevolg is dat het wantrouwen in de klassieke politieke partijen nooit groter is geweest; dit vertaalde zich reeds tijdens de verkiezingen van 25 mei 2014 toen reeds 20 % van de kiezers afhaakten (12 % daagde niet op en 8 % stemde blanco of ongeldig).

Volgens artikel 28 van de statuten is de Statutaire Commissie bevoegd op te treden wanneer gehandeld wordt op een wijze strijdig met de Beginselverklaring. Ik heb de voorzitter van de statutaire commissie hierop attent gemaakt, zonder gevolg echter. Ook de partijvoorzitter blijft in gebreke door na te laten Alexander De Croo tot de orde te roepen.

België en de democratie

Vrijheid en gelijkheid van de liberale rechtstaat zijn wij als vanzelfsprekend gaan beschouwen maar men vergeet hoeveel moeite het heeft gekost om die te veroveren en te handhaven. Democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking soeverein is en niet toelaat dat aan de meerderheid van de bevolking door een minderheid ongewenste maatregelen of wetten kunnen worden opgelegd.

Vrij en gelijk in rechten en plichten betekent dat niemand aanspraak kan maken op voorrechten en iedereen vrij en met gelijke voorwaarden kan deelnemen aan en bijdragen in de besluitvorming. Het meerderheidsbeginsel houdt in dat de meerderheid beslist en dat de genomen beslissingen ook bindend zijn voor de minderheid. Een democratische besluitvorming door de meerderheid laat ruimte aan minderheden, zonder dat deze de inzichten en overtuigingen van de meerderheid kunnen tegenhouden. Een minderheid mag nooit haar wil opdringen aan de meerderheid en zo het democratisch besluitvormingsproces verhinderen en/of  onmogelijk maken. De Belgische staatsstructuur beantwoordt aan geen enkele van deze criteria.

Federaal blijft de Vlaamse volksvertegenwoordiging een politieke minderheid die de besluitvorming niet kan sturen om tegemoet te komen aan Vlaamse noden zonder instemming van de Franstalige minderheid en het betalen van een prijs. Heeft men zich trouwens ooit afgevraagd hoe de Franstaligen zouden reageren indien:

• Vlaamse magistraten bevoegd zouden worden in het arrondissement Nijvel;
• Het Waalse Gewest ieder jaar 7 miljard € zou moeten overdragen aan Vlaanderen zonder enige resultaatverbintenis;
• In het arrondissement Nijvel taalfaciliteiten zouden toegekend worden aan de Nederlandstaligen;
• Vlaanderen aanspraak zou maken op Waals territorium;
• De grendelgrondwet, de belangenconflictprocedures en de alarmbellen zouden afgeschaft worden;
• De taalwetgeving in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou toegepast en afgedwongen worden zoals voorzien;
• De procureur van het gerechtelijk arrondissement Brussel verplicht tot de Nederlandse taalrol dient te behoren;
• Dat de 19 Brusselse gemeenten zouden gefusioneerd worden;

Het is niet nodig een helderziende te zijn om te beseffen dat geen enkele Franstalige parlementslid dergelijke wetsvoorstellen zou in overweging willen nemen laat staan goedkeuren. Vlamingen hebben het omgekeerde wel goedgekeurd.

Vergrendeld

In 1970, onder de regering Eyskens-Merlot, werd het vierde artikel van de grondwet aangevuld met de bepaling ‘een meerderheid van de stemmen in elke taalgroep’, die de Vlaamse demografische meerderheid tot een politieke minderheid degradeerde en hiermede de goedkeuring van elk redelijk Vlaams voorstel afhankelijk maakt van de goodwill de Franstalige minderheid en het betalen van een prijs. De stemprocedure is niet alleen van toepassing voor de herziening van de grondwet, maar eveneens voor de goedkeuring van bijzonder wetten:

• De bijzondere wet tot hervorming van de instellingen;
• De bijzondere wet op de Brusselse instellingen;
• De bijzondere financieringswet;
• De bijzondere wet op het Arbitragehof (nu Grondwettelijk Hof);
• De bijzondere wet tot hervorming betreffende de benoeming van de burgemeesters in de randgemeenten betreft;
• De bijzondere wet tot wijziging van de kieswetgeving;
• De bijzondere wet houdende financiering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
• De bijzondere wet tot herinrichting van het gerechtelijk arrondissement;

Een van de vaders van deze staats(mis)vormingen, wijlen staatsminister Wilfried Martens, stelt in zijn memoires (blz. 771):

‘Wegens de vele grendels zullen de Vlaamse politici afhankelijk zijn van de goodwill van de Franstalige collega’s, wanneer zij de werking van de Belgische staat op de Vlaamse noden willen afstemmen. Daarbij bestaat het gevaar dat zij door de Franstaligen telkens zouden worden gedwongen tot het betalen van een prijs, in ruil voor het verkrijgen van hun fiat.’

Er zijn voldoende argumenten om aan te tonen dat binnen de huidige federale staatsstructuur geen oplossing mogelijk is voor zelfstandige deelgebieden en dat zonder fiscale en sociale autonomie geen ordentelijk staatsbestel voor de gemeenschappen en gewesten kan georganiseerd worden. Tot een vergelijk te komen veronderstelt partners die met gelijke middelen onderhandelen en bereid zijn een aanvaardbaar compromis uit te werken. Binnen het Belgisch federaal staatsverband ontbreken deze voorwaarden gezien de Franstalige minderheid steeds kan terugvallen op hun wettelijk blokkeringsarsenaal dat hen in geschenkverpakking door de ‘Vlaamse’ partijen werd bezorgd.

Met de resoluties van 3 maart 1999 van het Vlaams Parlement, goedgekeurd door christendemocraten, liberalen en socialisten is Alexander De Croo duidelijk niet vertrouwd:

• meer coherente bevoegdheidspakketten zijn een belangrijk instrument voor het tot stand brengen van een efficiënt bestuur, samen met een ruime financiële en fiscale autonomie;
• Het federale staatsmodel dient gebaseerd te zijn op een fundamentele tweeledigheid op basis van twee deelstaten, met daarnaast Brussel met een specifiek statuut en de Duitstalige gemeenschap;
• De solidariteit dient behouden te blijven op basis van objectieve, duidelijke en doorzichtige mechanismen en omkeerbaarheid. Dergelijk mechanisme mag niet tot gevolg hebben dat het ontvangende deelgebied per capita meer overhoudt dat het betalende deelgebied.
• De bevoegdheden van de deelstaten om de eigen instellingen te regelen dient uitgebreid te worden. De deelstaten moeten een eigen grondwettelijke autonomie verwerven, met eerbiediging van het federaal kader.

Niet alleen heeft Alexander De Croo met zijn verklaring de statuten geschonden, maar met zijn voorstel om een aantal bevoegdheden te herfederaliseren biedt hij de Franstaligen de mogelijkheid om misbruik te blijven maken van de blokkeringsmachismen (bijzondere stemtechnieken) om iedere redelijke Vlaamse politieke voorstel die hen niet zint af te blokken.

Tot een congres de Beginselverklaring, de Novemberverklaring en de Fundamenten voor Verandering niet veranderden dient zelfs een minister in functie er zich aan te houden. Het voorstel van Alexander De Croo tot herfederalisering opent eveneens de deur voor het consumptiefederalisme dat mede verantwoordelijk is de opbouw van de staatsschuld. Uit onverdachte bron citeer ik:

‘Op 6 november 2002 verklaarde Karel De Gucht, toen voorzitter van de Vlaamse liberalen: “België is ter dood veroordeeld. Het zal verdampen en intussen brengt het geen meerwaarde meer aan Vlaanderen. Het is onaanvaardbaar dat Vlaanderen meer betaalt voor gezondheidszorg en minder terugkrijgt van Wallonië.”‘

De geschiedenis heeft aangetoond dat de grondwet naar believen kan gemanipuleerd worden en gemanipuleerd werd. Een voorstel om een nieuwe grondwet op te stellen is perfect uitvoerbaar en de enig mogelijke wijze om de Vlaamse demografische meerderheid te herstellen, hetgeen binnen de huidige grondwet onmogelijk is. Het is dan ook aangewezen en vanzelfsprekend dat grondwettelijk de weg moet worden vrijgemaakt opdat Vlaanderen en Wallonië zouden instaan voor de ordening van hun grondgebied, hun fiscaliteit en hun sociale voorzieningen en vrij beslissen over hun economische organisatie zonder inmenging van derden.

Deze autonomie zal het meteen mogelijk maken in Vlaanderen een financierbaar sociaal beleid te voeren dat niet gehypothekeerd wordt door afromen van de resultaten van de baten van haar economische activiteiten. Een aandachtige lectuur van de congresbesluiten zal duidelijk maken waarom de Open Vld  in een anderhalf decennium de helft van haar kiezers verloren heeft.

Een degelijk georganiseerd congres moet aan de leden de mogelijkheid geven onderbouwd tussen te komen en hun spreektijd niet beperken tot één minuut zoals tijdens het laatste congres in Antwerpen. Als mede-congresvoorzitter heeft Alexander De Croo het zelfs niet aangedurfd mijn amendementen aan het congres voor te leggen; amendementen die er toe strekten de filosofie van de Beginselverklaring te respecteren. Het is overduidelijk de paladijnen van de Melsensstraat een inhoudelijk debat met de basis niet aan durven.

Graag herinner ik er aan dat geloofwaardigheid opbouwen vooral een werk van lange adem is, met consequent handelen en een rechtlijnige besluitvorming; één ogenblik echter volstaat om deze te verliezen. ‘You can fool some of the people all of the time, and all of the people some of the time  but not all the people all the time.’  (Abraham Lincoln)