Netflix: ‘All the Light We Cannot See’, honingzoet oorlogsdrama

De vierdelige Netflixserie All the Light We Cannot See is gebaseerd op de gelijknamige Pulitzer Prize-winnende bestseller van Anthony Doer. Het is het verhaal van het Franse blinde meisje Marie-Laure dat de goedhartige Duitse WOII soldaat Werner ontmoet via radio-uitzendingen tijdens de Slag om Saint-Malo.

Show, don’t tell

Als je dat leest, schept het verwachtingen. De roman van 2014 was een succes, zowel bij critici als commercieel, goed voor 15 miljoen boeken. Auteur Anthony Doer paste het principe van ‘show, don’t tell’ toe in korte, alternerende hoofdstukken over beide radiofanaten. Die van Marie-Laure gaan over haar ervaringen zonder zicht maar boordevol scherpe zintuiglijke reuk-, tast- en gehoordetails. Die van Werner over zijn fascinatie voor radio’s.

Werkt dat ook in de verfilming? Helaas niet. Hoewel visueel imposant – je waant je soms in een spectaculaire speelfilm – ontbreekt het aan overtuigende personages en diepgaande karakterontwikkeling. Nochtans wordt de rol van de blinde Franse tiener, Marie-Laure erg geloofwaardig vertolkt door nieuwkomer Aria Mia Loberti, zelf blind. Vanuit haar zolderkamer zendt ze geregeld codeberichten uit, verborgen in Jules Vernes Twintigduizend mijlen onder zee, voor de Amerikanen die Frankrijk willen bevrijden.

‘De radio geeft ons ogen en oren op de wereld’

Het zijn de woorden van Anne Frank: ‘De radio geeft ons ogen en oren op de wereld. We luisteren naar Duitse stations voor goede muziek, naar de BBC voor hoop.’ Dat geldt zeker voor het hoofdpersonage van All the Light We Cannot See, de blinde Marie-Laure. Via flashbacks vernemen we hoe haar vader Daniel (Mark Ruffalo) zijn museum in Parijs ontvlucht met een wonderlijke maar vervloekte diamant met bovennatuurlijke krachten. Bij Daniels oom in Saint-Malo vinden vader en dochter een schuilplaats. Die oom Etienne (Hugh Laurie) is niet alleen een verzetsstrijder maar ook een begenadigd radiocauseur. Ook dikwijls beluisterd door de Duitse radio expert Werner, gerekruteerd uit een weeshuis om clandestiene zenders op te sporen.

Zullen Marie-Laure en Werner elkaar bij die radio uiteindelijk in de armen vallen? Vanzelfsprekend, zou je zeggen, ware er niet die wrede, schietgrage, nietzscheaanse Übermensch die, toevallig of niet, ook nog eens een expert op het gebied van edelstenen is. Reinhold von Rumpel heet hij en natuurlijk wil hij de diamant bemachtigen die hem het eeuwig leven kan schenken. Als onsterfelijke aartsslechterik, vertolkt door Lars Eidinger uit de serie Babylon Berlin, kan hij het beeld van de brutaal barbaarse, inhumaan meedogenloze, moorddadig sadistische en wreedaardige nazi vereeuwigen.

Het meest aantrekkelijke personage in de serie is de kuststad Saint-Malo. Net zoals Montmartre in de film Amelie Poulain, zou Saint-Malo nog meer een toeristische bestemming kunnen worden dan het al was, dankzij deze serie en de TikTok-generatie.

Hoe een ‘vijand’ respectvol portretteren

In de week dat ik All the Light We Cannot See aan het bingen was, herbekeek ik ook het WOI-epos 1917 op Canvas, over twee soldaten en hun ‘mission impossible’. Ploeterend door modderige, met ratten en lijken bestrooide loopgraven, als een bijna twee uur lang, ononderbroken shot gefilmd! De Duitsers, steevast ‘Huns’ genoemd, zijn laf door een valstrik te plannen. Ze zijn ook vals want de Duitse piloot die door een Brit gered wordt steekt hem vervolgens neer. Tijdens een nachtsequens gebruikt een Duitser zijn veldfles om zich stomdronken te zuipen, terwijl de Brit de melk in zijn drinkbus aan een Franse baby geeft.

Hetzelfde geldt voor de voorstelling van de Duitsers in WOII: de moffen, de boches, de jerries of de Krauts. Niet in die kleurrijke spotnamen ligt het gebrek aan respect, maar in de dikwijls karikaturale voorstelling van de Duitsers, zoals Reinhold von Rumpel in de serie, niet altijd flink, taai en hard zoals de Führer het wenste: ‘Flink wie Windhunde, zäh wie Leder, hart wie Kruppstahl’