Een magisch kinderfeest, door de eeuwen heen

Sinterklaas. Nog altijd blijft zijn feestdag een warme herinnering uit onze jeugd.
Ik zie ons als kind, – de bengels die we toen waren de dagen, maanden voordien – op de avond van Sinterklaas, vroom en ingetogen sinterklaasliedjes zingen. Magie!

Hoor, wie klopt daar kinderen, zie de maan schijnt door de bomen en vooral: ‘en rij ons huis niet stilletjes voorbij’. Nooit waren er bravere kinderen, toen.
En nooit was de opluchting groter, de ochtend nadien: de Sint was ons niet vergeten en bracht onze hoopvolle verlanglijst tot leven. Speelgoed en als bonus, snoepgoed in chocolade en marsepein. Gelukzaligheid werd toen als woord uitgevonden.

Levend geworden legendes

Wim Vangheluwe herkent die warme gevoelens en schreef er een boek over: De sint en zijn knecht, wie zijn ze echt? Tradities zijn er om in ere gehouden te worden en daar draagt deze priester-auteur alvast toe bij. Vangheluwe start zijn boek met de oorsprong: de vele legendes die de ronde doen. De figuur van de heilige Nicolaas van Myra is wijdverspreid en de tradities geëvolueerd, maar in vele landen nog steeds springlevend.

Het is interessant om lezen hoe een traditie die al meer dan duizend jaar voortleeft, ontstaan is en meegaat met zijn tijd. Zo is Nicolaas een van de belangrijkste heiligen in de orthodoxie en onder andere een van de beschermheiligen van Rusland. Een oude orthodoxe hymne bezingt Nicolaas als ‘een eindeloze fontein van goddelijke gaven’.
Het zal er niet vreemd aan zijn dat de goedheiligman ook wel wonderbaarlijke daden verrichtte.

Wie zoet is krijgt lekkers

Een mythologische figuur die nogal wat gelijkenissen vertoont met ‘onze’ Sinterklaas is ongetwijfeld de Germaanse god Wodan. Hij wordt steeds afgebeeld met een lange witte baard, vliegt op een wit paard, heeft een gevolg van zwarte krijgers en strooit noten en ander lekkers in het rond.
Het blijven leuke verhaaltjes en Vangheluwe brengt het in zijn boek op een aangename manier. Ook de vergelijkingen met onze buurlanden zijn wetenswaardig.

Heksenjacht

Minder aangenaam maar helaas onvermijdelijk is de hele Zwartepietendiscussie die vooral de Lage landen beroerde. U leest het uitgebreid in een apart hoofdstuk. Uiteindelijk kondigde men in Vlaanderen een zogenaamd ‘Pietenpact’ af, goedgekeurd door het Gemeenschapsonderwijs, het Katholiek onderwijs, de Gezinsbond, de Vlaamse kindertelevisiezenders en jeugdtheaters. De triomf was voorbarig want massaal protest zorgde ervoor dat dit pact afgevoerd werd, zij het niet afgeschaft. In stilte werd immers de ‘roetveegpiet’ geïntroduceerd en is in de praktijk de echte Zwarte Piet uit het straatbeeld verdwenen. Woke, nietwaar?

Ook al ben ik zwart als roet

Natuurlijk leest u in het boek uitvoerig over de oorsprong van de mythische figuur die Zwarte Piet is. Nergens in de geschiedenis van Zwarte Piet, legt Vangheluwe uit, is er ook maar één verwijzing te vinden dat het om mensen met een andere huidskleur, laat staan slaven, zou gaan.
Het blijft vreemd dat wat altijd een onschuldig kinderfeest is geweest, een traditie van zoveel generaties, plots als racistisch, discriminerend en kwetsend wordt omschreven. Wie belang hecht aan de traditie zoals men die zelf heeft mogen ontvangen als kind, wordt plots als een ‘slecht mens’ neergezet. Waarom toch?

Wie denkt dat het volstaat om de figuur van Zwarte Piet te ‘elimineren’ om woke-kritiek te vermijden, lijkt alleszins naïef. De discussie past namelijk in een ruimer kader waarbij vooral Westerse tradities het moeten ontgelden. Kerstbomen wordt in de eindejaarsperiode al vaker in brand gestoken en kerststalletjes vernield. Kruisbeelden zie je op verpakkingen in supermarkten  verdwijnen en kerstmarkten worden voortaan winterfeesten genoemd. Vangheluwe vermeldt ook de alsmaar luidere roep om tweede pinksterdag af te schaffen, net als 15 augustus, Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart .

Het boek is uitermate geschikt voor iedereen wie nog vindt dat de mijter van Sinterklaas een kruis heeft en dat Zwarte Piet zwart is en voor iedereen die dit mooie kinderfeest en deze mooie traditie in ere wil houden.

De sint en zijn knecht, wie zijn ze echt? maakt alleszins haar titel waar.
Tegelijk geeft de auteur in aparte hoofdstukken meer uitleg over de attributen van de Sint – een verklarende woordenlijst – en waar je moet op letten wanneer jezelf als sint een kinderfeest wil opvrolijken.
En in een laatste hoofdstuk vind je ook nog een heleboel Sinterklaasliedjes.

Leuk boekje, zou ik zeggen.

Verkrijgbaar in onze webwinkel tegen een tijdelijke voordeelprijs!