Hoe Poetin zijn tanden stukbeet is het nieuwste boek van journalist en vertaler Ardy Beld en biedt een chronologisch overzicht van de oorlog per dag en per maand, van februari 2022 tot einde januari 2023, telkens afgewisseld met interviews met getuigen of slachtoffers van de invasie. Die getuigen zijn Oekraïners, Witrussen en Russen.

Het overzicht vat samen wat we zelf in de kranten konden lezen, maar er staan ook zaken bij die me toen niet opgevallen of bijgebleven zijn of die hier niet in het nieuws kwamen.

Kritisch

Beld is kritisch, ook tegenover Zelenski: als hij onderhandeld had met de separatisten van Donetsk (Poesjlin) en Loegansk (Pasentsjik), dan hadden die gebieden positiever gestaan tegenover Kiev (p. 19-20). Tegelijk vergelijkt hij het optreden van Poetin met dat van Hitler in 1938/39: toen ging het om ‘Volksduitsers’ in Tsjecho-Slowakije en Polen, nu om ‘Russen’ in de Donbas.

Maar zowel op de Krim, als in de Donbas vond men onvoldoende collaborerend personeel om de zaak draaiende te houden (p. 22). Daarentegen vonden de Russen wel collaborateurs in elke veroverde stad, zeker in Cherson en verdwenen pro-Oekraïense activisten er spoorloos (p. 125).

Steun

De grootste prestatie van Zelenski is volgens Beld dat hij het leger hervormd heeft tot een strijdmacht die de tien keer talrijkere Russen tegenhoudt. In 2014 was het corrupt en niet opgewassen tegen 400 separatisten die Donetsk inpalmden. In Rusland zijn er genoeg tegenstanders van de oorlog. Ze hebben al ruim 50 overheidsgebouwen in brand gestoken, maar zij worden hardhandig onderdrukt. Tegelijk steunt de grote massa Poetin: zij willen een leider die alles voor hen beslist (p. 39-40). De indoctrinatie verloopt er succesvol: vele Russen geloven dat Oekraïne hen wou aanvallen (p. 112).

Beld vermeldt een serie oorlogsmisdaden op burgers, ook op kinderen, die mishandeld, verkracht en/of vermoord zijn door de Russische soldaten, vooral Boerjaten en Tsjetsjenen, op bevel van hogerhand (p. 117-118). Ook de Wagner Group munt uit in wrede foltermethodes. Op 15 mei telde men al 11.231 oorlogsmisdaden, op 24 februari 2023 zijn dat er al 65.000. Daar komt nog bij de ontvoering van 309.000 kinderen naar Rusland en de deportatie van 4,5 miljoen burgers, vaak met folteringen en verdwijningen (p. 88 en 238-240). En het leegroven van huizen, postkantoren, apotheken, ziekenhuizen, musea (p. 142-145).

Rovers

3.025 scholen zijn gebombardeerd, 406 zijn volledig vernield (p. 259). Het museum van Cherson werd leeggeroofd met de hulp van de collaborerende directrice. De buit is nu in het museum van Tauris op de Krim (p. 244). Bij het Russisch leger, dat de ‘denazificatie’ beoogt, vechten twee wrede neonazistische groepen: Rusich (Roesietsj) en Rijkslegioen (p. 90-93). De graanoogst was door de oorlog slechts de helft van 2021, Gazprom daarentegen, behaalde recordwinsten (p. 130-133).

Beld betreurt terecht dat de Baltische landen en Kiev hun Russischtalige minderheden discrimineren en zo in de handen van Poetin drijven (p. 134-137). De annexatie van de oblasten Donetsk, Loegansk, Cherson en Zaporizja op 30 september 2022 maakt de vredesonderhandelingen moeilijker. Ondertussen is Cherson op 11 november na 9 maanden bezetting weer bevrijd door Oekraïne. Dagenlang was er euforie.

Kiev

De mislukking van de verovering van Kiev was mogelijk te danken aan de sabotage van de spoorwegen in Wit-Rusland. De verdachten werden gefolterd en zonder bewijs veroordeeld tot jarenlange kampstraffen (p. 218-219). Een andere politieke gevangene van 66 jaar vertelt over de toestand in zijn vochtige isoleercel van 1 bij 3 meter, met ratten als enige bezoekers. Wandelen en telefoneren zijn niet toegelaten (p. 250-253).

Beld probeerde ook aanhangers van Poetin te interviewen, zoals acteur en zanger Dmitri Pevtsov, niet te verwarren met Poetins woordvoerder Peskov. Enkel Ed Pokrov uit Donetsk was bereid te praten. Hij looft de ‘persvrijheid’ in de Donbas, maar verzwijgt dat journalist Stanislav Aseyev er 28 maanden gefolterd werd in een concentratiekamp (p. 194-195). Aseyev vertelt erover in zijn boek Het concentratiekamp in de Paradijsstraat (december 2022).

Het boek eindigt met een nuttige verklarende woordenlijst. Een register is er niet bij. Beld is bijzonder goed gedocumenteerd, ook met Russische en Oekraïense bronnen. Zijn interviews zijn niet gedateerd, maar ze zijn wel allemaal uit de periode van de oorlog. Het is ook een prestatie dat hij zoveel getuigen heeft kunnen interviewen en een stem heeft kunnen geven. Eén detail: de pagina’s zijn maar amper leesbaar en mogen bij een volgende druk wat duidelijker zijn.

Ons nieuwste boek ‘Hoe Poetin zijn tanden stukbeet’ wordt officieel voorgesteld op woensdag 8 maart – Campus Carolus – (Hendrik Conscienceplein 8, 2000 Antwerpen) – 19u30 …
Nadien is er tijd om na te praten. Nadien is er ook gelegenheid om de boeken van Ardy Beld, Theo Francken en Luc De Vos aan te schaffen (gehandtekend door de auteur).

Schrijf u nu en hier in de plaatsen zijn beperkt. U betaalt aan de ingang €10 voor evenement en receptie achteraf.