Landscapers: fantasievol ‘true crime’-verhaal

Het is paradoxaal: fantasie én true crime in één zin, maar dat is nu net waarin deze uitstekende, intrigerende vierdelige Britse miniserie verschilt van de talrijke ‘uit het leven gegrepen’ misdaadseries. Landscapers, te zien op Canvas en on demand op VRT MAX, vertelt al in de begingeneriek dat het hier gaat over een ‘true story’, maar snel verdwijnt het woordje ‘true’ en blijft nog alleen ‘een verhaal’ over. Van dat verhaal wordt ook dadelijk het einde verraden met een ‘spoiler’ van jewelste.

In 2014 werden Susan en Christopher Edwards veroordeeld voor moord en kregen ze een gevangenisstraf van minimaal 25 jaar. Tot vandaag houden ze vol onschuldig te zijn. Susan (Olivia Colman) en Christopher (David Thewlis) hebben allesbehalve een Bonny en Clyde uitstraling: zij is bibliothecaresse en Gary Cooperfan; hij is boekhouder en Gerard Depardieufan. Hun beide idolen waren ooit integere helden, maar van Cooper werd bekend dat hij collega’s verraden had tijdens McCarthy’s communistenjacht en van Depardieu… tja, die is zelfs niet meer veilig in Rusland…

Tuinarchitecten

Maar wat is er nu precies gebeurd die dag, vijftien jaar geleden, toen Susans moeder haar vader neerschoot? Susan zou dan vervolgens haar moeder hebben neergeschoten omdat die haar nooit beschermd heeft tegen het seksueel misbruik van haar vader. Of heeft Christopher die schoten gelost en beide ouders in de hof begraven? Verwijst die ironische titel Landscapers, tuinarchitecten of hoveniers, naar dat graf? Zijn ze daarom in Frankrijk gaan wonen, waar hij maar geen werk vindt en zij haar geld uitgeeft aan dure Hollywood memorabilia en Belgische filmaffiches van de Gary Cooper western High Noon, met onderaan de Franse titel Le Train Sifflera trois fois en de Nederlandse De trein zal driemaal fluiten?

Een arsenaal aan filmvondsten

Geen gemakkelijk klus voor politiedetectives Emma Lancing (Kate O’Flynn) and Paul Wilkie (Samuel Anderson) en ook niet voor de kijker. Die wordt getrakteerd op een arsenaal aan visueel ambitieuze filmvondsten. Met scènes die in en uit de realiteit schuiven en een al vreemd waargebeurd verhaal nog vreemder maken.

Eerst en vooral wordt van meet af aan de zogeheten vierde wand dikwijls doorbroken door beelden van de opnames te tonen. Om te erkennen dat de realiteit die wordt opgeroepen een illusie is. Vervolgens gaat Susan zo op in High Noon dat ze het hele gebeuren beleeft als een western, met haar echtgenoot Christopher als de integere sheriff Gary Cooper.

Kleur- en zwart-wit opnames wisselen elkaar af, en in de flashbackscenes worden steracteurs Olivia Colman en David Thewlis niet digitaal verjongd maar zetten ze gewoon in beeld een pruik op, of af. Dat zal de reden zijn waarom de site npo.nl de serie een ‘pretentieuze donkere komedie noemt die als film waarschijnlijk alleen in de wat obscuurdere arthouse bioscopen te zien zou zijn geweest.’

Is voor de huidige generatie critici een vindingrijke benadering van het misdaadgenre synoniem geworden van ‘pretentieuze’ en ‘obscure arthouse’ cinema?

Van onze kant kunnen we u maar Shakespeareaanse goede raad geven: ‘Give every man thy ear, but few thy voice; Take each man’s censure, but reserve thy judgment’ (Hamlet). Anders gezegd: ’Luister naar elke kritiek, maar behoud uw eigen oordeel.’ Dat geldt trouwens ook voor deze recensie!