‘The Flash’: overdaad schaadt

Opnieuw verscheen een ‘The Flash’-film in de zalen. De titel van Andy Muschietti’s ‘The Flash’ verwijst naar de supersonische snelheid die het personage Barry Allen kan ontwikkelen. Maar overdaad schaadt.

Jeugdtrauma

In zijn jeugd heeft Barry Allen, net als Bruce (Batman) Wayne, een trauma opgelopen: zijn moeder werd vermoord in bijzonder mysterieuze omstandigheden. Barry’s vader werd ten onrechte van de moord beticht. Daarom werd Barry later forensisch onderzoeker voor de politie van Central City. Hij blijft geobsedeerd door zijn moeders bizarre dood en de vermeende schuld van zijn vader.

Op een avond wordt hij in een chemisch laboratorium door een bliksemschicht getroffen, waardoor hij supersnelheidskrachten ontwikkelt te vergelijken met die van het tekenfilmpersonage ‘Speedy Gonzales’, de snelste muis van Mexico. Nu, als metamens, wil Barry die krachten aanwenden om ons, gewone stervelingen, te beschermen tegen het kwade.

DC Comics

The Flash is de naam van verscheidene  superhelden uit de strips van DC Comics. De originele Flash verscheen voor het eerst in 1940 en is een collega van andere D(etective) C(omics)-helden zoals Superman, Batman, Wonder Woman, Aquaman en hun teamgenoten in de ‘Justice League of America’.

Marvel Cinematic Universe (MCU), daarentegen, heeft een andere gigantische lijst van superhelden bedacht. Spider-Man, Iron Man, Captain America, The Hulk, Thor, Wolverine, Ant-Man, The Wasp, Black Widow, Hawkeye, Captain Marvel, Black Panther, Doctor Strange en Deadpool. Laatstgenoemde Marvelhelden zijn natuurlijk nergens te bespeuren in deze DC-film.

Het vlindereffect

Al in de spetterende, actievolle openingssequentie zien we dat Barry, letterlijk en figuurlijk, de loopjongen is van Batman (Ben Affleck) en baby’tjes moet redden die uit een instortend gebouw werden gekatapulteerd. Bij Batmans butler Alfred (Jeremy Irons) doet Barry zijn beklag dat hij zowat de klusjesman van de Justice League is geworden. Dat zal veranderen als hij zijn snelheid zo kan opdrijven dat hij naar het verleden kan racen om via een vergeten blikje tomaten zijn vaders onschuld te bewijzen in een nakend proces.

Batman waarschuwt Barry voor het ‘butterfly effect’, een term gebruikt om een aantal fenomenen te omschrijven binnen de chaostheorie. Zo zou het wapperen van de vleugels van een vlinder in Brazilië maanden later een tornado in Texas kunnen veroorzaken. Maar aangezien de multiversumfilm ‘Everything Everywhere All at Once’ zeven van de elf Oscarnominaties verzilverde dit jaar, spurt Barry dan toch naar het verleden om drie dingen vast te stellen.

Verleden

Dat er in 2013 nog geen superhelden bestonden en dat hij dus de gepensioneerde Bruce Wayne van toen, ja Michael Keaton, moet overtuigen om Superman te bevrijden om generaal Zod (Michael Shannon) te verslaan. Het wordt niet Superman, maar diens fel verzwakte nicht Supergirl Kara (Sasha Calle) die de strijd met Zod zal aangaan, gesteund door de eerste leden van de Justice League.

Bovendien wordt Barry geconfronteerd met een jongere, nogal irritante versie van hemzelf die op dat ogenblik nog beide ouders heeft. Ten slotte zal hij inzien dat je best niet morrelt aan het verleden en het multiversum, door Batman vergeleken met een bord spaghetti dat niet lineair maar dwars door elkaar heen ligt. Toch zal Bruce Wayne de beide Barries helpen, maar pas nadat we Danny Elfmans muzikale thema’s uit Tim Burtons Batman-films gehoord hebben en na Batmans twee meest iconische uitspraken: ‘I’m Batman’ en ‘Let’s get nuts!’

Miller gecancelled?

In The Flash van de IT-horrorfilmsregisseur Andy Muschietti vertolkt de Amerikaanse acteur Ezra Miller de titelrol. Miller ziet zichzelf als queer en non-binair. Jongeren kennen hem uit het tienerdrama ‘The Perks of Being a Wallflower’ en de ‘Fantastic Beasts’-films. Ik herinner me hem vooral als de demonische tiener die zijn moeder terroriseert in het angstaanjagende ‘We Need to Talk About Kevin’.

Maar, door de vele verhalen van Ezra Millers wangedrag, vermoedt de hele wereld dat Miller die rol van kwaadaardige adolescent niet alleen vertolkte, maar ook echt zo’n enfant terrible is. Moest Miller ‘gecancelled’ worden zoals Polanski en Allen? Of misschien vervangen door Grant Gustin, die The Flash vertolkte in de tv-serie van 2014 tot 2023?

Zoals Kevin Spacey door Christopher Plummer werd vervangen in ‘All the Money in the World’ (2017). Gelukkig gebeurde dat niet en Ezra Miller, die The Flash al vertolkte in Batman versus Superman: ‘Dawn of Justice’ (2016), ‘Suicide Squad’ (2016) en ‘Zack Snyder’s Justice League’ (2021), is uitstekend in zijn dubbelrol van permanent hongerige, weinig sociale Barry en diens jongere extroverte versie. Dankzij hem leert hij Iris West (Kiersey Clemons) kennen, de journaliste op wie hij verliefd is. Aan zijn dubbelganger, en ‘en passant’ ook aan ons, moet Barry uitleggen hoe hij door deuren en muren kan lopen, waarom zijn kleren dikwijls ontvlammen en waarom hij altijd honger heeft.

Beste superheldenfilm ooit of megaflop?

James Gunn, vroeger nog regisseur en scenarist van de Marvel-superheldenfilms ‘Guardians of the Galaxy’ en nu ceo van de ‘DC Studios’ van Warner Bros noemde The Flash ‘one of the best superhero movies ever made‘. Stephen King reageerde na een preview: ‘As a rule I don’t care a lot for superhero movies, but this one is special. It’s heartfelt, funny, and eye-popping. I loved it.” En voor Tom Cruise was het “everything you want in a movie.’ Met zoveel lof zou je eerder een megaflop verwachten na de recente debacles van ondingen zoals Shazam! Fury of the Gods en Black Adam.

Toch niet: The Flash is best onderhoudend, boordevol actiescènes en nostalgische en emotionele ontmoetingen. Een film die zichzelf relativeert met humor, met een plejade aan supersterren in cameo’s. Na de eindgeneriek volgt er de gebruikelijke aankondiging van een volgende DC-film.

Junkfood of Shakespeareaans?

Zijn de superheldenfilms nu te vergelijken met digitale poppenkast: wansmakelijke C(omputer)G(enerated)I(magery), junkfood? Vele wel, maar The Flash zeker niet. Hoewel Andy Muschietti er niet in slaagt arthouse met blockbustercinema te verzoenen zoals Dennis Vileneuve dat doet voor het science-fictiongenre, is hij er wel in geslaagd een superheldenfilm te maken rond het thema ‘with great power comes great responsibility‘, waarin karakteranalyse een grote rol speelt. Het gaat over supermensen die mens blijven, geconfronteerd met vragen over leven en dood. Ook Batman vindt dat ‘there is something rotten in Gotham‘ en wil wraak. Maar aan Barry geeft hij de raad: ‘These scars we have, make us who we are. We’re not meant to go back and fix them.’

Zowel Hamlet, Batman als The Flash hebben een dubbele identiteit: een openbare, respectabele en een geheime, subversieve verborgen achter een cape en bij Hamlet achter het masker van krankzinnigheid. Ook Hamlet kent geen schijn en draagt een zwarte mantel. Barry en Batman worden ook beiden geconfronteerd met ‘a sea of troubles’ en zijn meestal ultradynamisch ‘to be’ of soms supermelancholisch ‘not to be’.

Wat schort er dan aan deze The Flash? De exuberante overvloed, vooral op visueel vlak. ‘Trop is te veel’, heeft ooit een wijze Brusselse slagerszoon gezegd, en Hamlet wist het ook al in Bedrijf IV, scène 7: ‘Wordt, wat goed is, overmatig goed, dan sterft het door zijn overdaad.’