The Miracle Club: wonderen van Lourdes nog niet uitgewerkt
Ongelijk hebben de criticasters van The Miracle Club. Dit is niet de film waarin de priester het zoontje zal misbruiken of de moeder zal verkrachten. Een uitstekend werk.
De weg naar Lourdes ligt vol krukken, maar je vindt er geen enkel houten been. Veel meer mensen geloven in de mirakels van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes dan in het bestaan van het onbewuste. Dat is althans wat de Franse schrijver Emile Zola en de grondlegger van de psychoanalyse Sigmund Freud beweren. De Ierse regisseur Thaddeus O’Sullivan maakte er de film ‘The Miracle Club’ rond.
Voeg daarbij nog de uitspraak van de Belgische filosoof Etienne Vermeersch, dat nooit iemand zonder een arm naar Lourdes is gegaan en met een arm is teruggekeerd, en het enthousiasme om te vertrekken naar de grootste katholieke bedevaartplaats in Frankrijk is serieus gedaald.
Drie generaties vrouwen
Niet zo voor drie Ierse dames: de oude Lily (Maggie Smith), de ietwat minder oude Eileen (Kathy Bates) en de jonge moeder Dolly (Agnes O’Casey), wiens zoontje nog steeds geen woord gesproken heeft. Drie generaties vrouwen uit een arbeiderswijk van Dublin die elk een goede reden hebben om zich in te schrijven voor mijnheer pastoors georganiseerde busuitstap naar de heilige stad Lourdes. Lily kan de verdrinkingsdood van haar zoon jaren geleden niet verwerken en Eileen voelt een knobbeltje in de linkerborst
Wie weet, wonderen zijn de wereld niet uit, om het probleem van dat jongetje dat nog niet praat aan te pakken. Maar eerst nog aan die zangwedstrijd deelnemen in het parochiehuis om een gratis ticket te winnen. En daar gebeurt al het eerste mirakel: het drietal wint niet, maar het jongetje dat eerst eindigt, schenkt zijn plaatsje weg.
Wanneer ook nog Chrissie (Laura Linney) na veertig jaar afwezigheid vanuit Boston terugkeert naar Dublin voor de begrafenis van haar moeder, kan een wonderbaarlijke (zelf)ontdekkingstocht beginnen. Of Bernardette Soubirous uit Lourdes, die daar rond 1858 in een grot achttien keer Maria zag verschijnen, daar iets mee te maken heeft, moet ieder voor zichzelf uitmaken.
Feelgood
Dat The Miracle Club van de Ierse regisseur Thaddeus O’Sullivan een ouderwets, oerbrits, feel-good en ontroerend melodrama is, dat had je al lang door. Dat het ook waardig geacteerd en knap gefotografeerd is, is niet voor iedereen duidelijk.
Het is hemeltergend hoe deze opvallend eerlijke tragikomedie die nergens ontspoort in kleffe sentimentaliteit, toch bikkelhard wordt aangepakt. Voor sommigen hebben de drie scenaristen van de film aan ChatGPT de opdracht gegeven een mierzoet verhaaltje te fabriceren met voorspelbare Ierse clichés rond de volgende prompts: huismoeders, katholiek, priester en ongewilde zwangerschap.
Anderen vinden dan weer dat de ‘grande dames’ van de Britse film worden misbruikt voor een misbaksel. Terwijl dit nu net een voorbeeld is van uitstekend acteren, waarbij de vrouwen er uiteindelijk in slagen vroegere geschillen bij te leggen.
Het wonder is geschied
Ongelijk hebben de criticasters van The Miracle Club. Dit is niet de film waarin de priester het zoontje zal misbruiken of de moeder zal verkrachten. Ook niet de film waar de twee dames die hetzelfde hotelbed in Lourdes delen plots hun LGBTQIA+-identiteit ontdekken. Hartverwarmend is deze film waarin de dames twijfelen of ze nu beland zijn in een gebedsoord of een in een tempel van commerce.
Ze vernemen tijdens het baden in helend Lourdeswater dat van de meer dan 7.000 neergelegde genezingsdossiers sinds de verschijningen, er tot op vandaag maar 68 door de kerk als mirakel erkend zijn. Zal dat zoontje dan wel kunnen spreken na de bedevaart? En wordt dat dan spectaculair of intimistisch getoond? Of ligt het miraculeuze meer in het alledaagse: de (herstelde) vriendschap tussen de dames en het blijde weerzien met hun echtgenotes na de bedevaart?
Uitleg
Voor gelovigen is uitleg niet nodig. Voor ongelovigen is uitleg niet mogelijk. Met deze woorden begint Het lied van Bernadette, de Amerikaanse film uit 1943 gebaseerd op de gelijknamige roman van de Oostenrijkse auteur Franz Werfel over de jonge Bernardette Soubirous.
Uiteraard verwijst The Miracle Club naar deze klassieker die we vroeger als kind in alle scholen te zien kregen. Voor mij als 10-jarige is dat lang een traumatische ervaring geweest want ik dacht dat Onze-Lieve-Vrouw ook aan mij zou verschijnen. Dat is tot nu toe (nog) niet gebeurd.
Karel Deburchgrave is filmrecensent en was voorzitter van het filmtijdschrift Filmmagie. Hij is de auteur van 'Shakespeare in scène' gezet en filmdocent in diverse filmmusea en cultuurcentra in Vlaanderen en Nederland. Hij studeerde Germaanse filologie (UFSIA en KU Leuven) en is Fulbright alumnus van de Universiteit in Minneapolis-St. Paul.
Na 36 jaar keert regisseur Tim Burton terug met een vervolg op zijn iconische horrorkomedie ‘Beetlejuice’ uit 1988.