Vlieglessen voor een achtergelaten zoon

Ik geef toe. De lovende woorden vielen niet uit de lucht: Elton John noemde het ronduit een van de mooiste boeken die hij ooit gelezen had. En ook recensenten waren niet karig met hun superlatieven, gaande van indrukwekkend, schitterend, scherpzinnig en geestig tot een juweel… Ik bid een weesgegroetje en geef dan toe aan de verleiding.

Eksterkuiken

Een eksterkuikentje, weerloos, kwetsbaar, hulpeloos, valt uit een nest of — wie weet — wordt verstoten.  Charlie neemt het trillend wezentje mee, verzorgt het, voedt het en ja, voedt het tegelijk op. Opvoeden blijft in eerste instantie voortdurend voeden blijkt, een haast voltijdse job. Een ekster is slim en gewiekst en in de kortste keren is het hele huis zijn territorium. Deze ekster — Benzene noemen ze hem — is ook nog eens bazig en wordt haast de heer des huizes. Al ontdekken Charlie en zijn vrouw een jaar later dat de ekster een ‘zij’ is wanneer ze haar instinkt volgt en een nest bouwt. Benzene weigert haar vrijheid en scheert telkens in een hoge vlucht naar huis. Dat is bij Charlie en zijn vrouw Yana. Dat verhaal is onweerstaanbaar. Lieftallig en grappig.

Maar er is meer. Al snel merkt de lezer dat dit een allegorie wordt. Charlie werd als achtjarige door zijn vader achtergelaten. Een boek lang worstelt Charlie met dat gegeven. Hij gaat een paar keer bij zijn vader Heathcote op bezoek, al is dat nooit echt bevredigend. Heel het verhaal is een poging tot begrijpen wat de beweegredenen waren van een excentrieke, schrijvende vader. Charlie ontdekt in diens gedichten dat zijn vader ooit een kauw in huis had en grootbracht. Een vogel wel, zijn eigen zoon niet. Dat bijt.

Wanneer Yana haar kinderwens uitspreekt, ontstaat er wat ‘procrastinatie’ wordt genoemd. Charlie is bang dat het in zijn zelfzuchtige genen zit, dat hij herhaalt wat zijn vader deed. Dezelfde fouten maken als zijn vader is Charlie’s grootste angst.
Verlatingsangst. Niet zoals dat gebruikelijk gedefinieerd wordt, maar net omgekeerd: bang dat hij iemand zal verlaten en tekort zal doen. Charlie zit gevangen in zijn geest.

Leren van elkaar

Uiteindelijk is het niet alleen Benzene, de ekster, die van Charlie leert, maar ook omgekeerd. Benzene lijkt van zijn gevangenschap te houden, hij weigert stelselmatig zijn aangeboden vrijheid. Benzene is possessief, net zoals Charlie obsessief blijft teruggaan naar zijn vader. En bang is om te kunnen genieten van een nieuw geboren leven.

Tot Benzene de roep van de natuur volgt en Charlie toont hoe het moet.

Met Vlieglessen schreef Charlie (de aangenomen zoon van David Gilmour, Pink Floyd -gitarist) een onvergetelijk verhaal over een man en zijn vogel. Tegelijkertijd is het een schitterend gedenkschrift over kind-zijn en ouderschap, gevangenschap en vrijheid, rouw en liefde. Mooi, ontroerend en nooit sentimenteel is dit een veelbelovend debuut, geschreven in een stijl die vanzelf spreekt. Letterlijk.