Ruslands eigen Syrische oplossing

Pas in september 2015 greep Rusland militair in Syrië in. Niemand dacht toen dat het zich op relatief korte tijd zou kunnen opwerpen als hoofdspeler bij het bepalen hoe het toekomstige Syrië er zal uitzien. De val van Aleppo bewijst het tegendeel. De door Rusland geleide coalitie boekte overigens gewapenderhand ook belangrijke successen elders in Syrië. De onder de auspiciën van de VN in Wenen en Genève gevoerde besprekingen brachten daarentegen niets op.

 

Aleppo is eindelijk weer volkomen bevrijd. De bevolking heeft dit uitbundig gevierd. De rebellen en hun aanhangers – trouwens grotendeels geen Syriërs – zijn vertrokken naar gebieden in Syrië waar zij, voorlopig althans, nog de baas zijn. Moskou heeft nu zijn eigen plan voor Syrië en laat Washington en de VN links laat liggen maar zoekt steun in Teheran en Ankara. Op woensdag 20 december kwamen de ministers van Buitenlandse Zaken van Iran, Rusland en Turkije samen in Moskou. De Troïka stelde zich voor als de meest efficiënte combinatie om een einde te maken aan het Syrische conflict. De Iraanse, Russische en Turkse regeringen zullen borg staan voor vredesbesprekingen tussen de regering Assad en de oppositie om de vijandelijkheden te stoppen en tot een politiekproces te komen.

 

De Russische Buitenlandminister, Serguéi Lavrov, legde er de nadruk op dat de drie landen vastbesloten zijn samen het IS kalifaat en het Al-Nusra Front te blijven bestrijden. Een verklaring na de vergadering onderstreept dat de soevereiniteit, onafhankelijkheid, eenheid en territoriale integriteit van Syrië moeten worden geëerbiedigd. Het trilateraal akkoord schept in principe de mogelijkheid het staakt-het-vuren in Aleppo tot het hele land uit te breiden. Opvallend is wel dat de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Mevlüt Cavusoglu, er fijntjes aan toevoegde dat die wapenstilstand geen terroristen mag bevoordelen. Hij bedoelde natuurlijk de Koerden die in Iraakse en Syrische gebieden op een onafhankelijk Koerdistan aansturen.

 

De Russische minister van Landverdediging, Serguéi Shoigú, wees op de afnemende invloed van Washington in de regio wat het ‘State Department’ uiteraard prompt tegensprak. De VS eisen al meer dan vijf jaar het vertrek van president Bashar al-Assad om tot een politieke oplossing in Syrië te komen. Rusland heeft er echter voor gezorgd dat diens positie nu sterker is geworden. Minister Lavrov benadrukte dat een machtswissel niet de eerste bekommernis mag zijn maar wel het uitroeien van terrorisme. Zijn Iraanse en Turkse ambtgenoten stemden daarmee in en spraken zich tegen een opdeling van Syrië uit.

 

De bijeenkomst in Moskou vond plaats één dag na de moord op de Russische ambassadeur in Ankara. Dit dramatisch voorval heeft kennelijk de Russische en de Turkse regering weer nader tot elkaar gebracht na de opschudding veroorzaakt door het neerschieten vorig jaar van een Russisch gevechtsvliegtuig door een Turkse jager. Voor beide regeringen is alleen extern religieus fanatisme de oorzaak van de moord op ambassadeur Andrey Karlov.

 

Na de vele Westerse aantijgingen in de nasleep van de vermeende staatsgreep in juli dit jaar, komt een toenadering tot Moskou president Erdogan bijzonder goed uit. Hij eist al een tijd niet meer dat Assad opstapt en veroordeelt ook de Russische bombardementen in Syrië niet langer. Kortom Washington heeft de oorspronkelijk echt pro-Westerse en gematigde sjiietische moslim Bashar al-Assad tegen wil en dank in de armen van Moskou geduwd en betaalt daar nu de prijs voor. Europa is grotendeels de Amerikanen op dit pad gevolgd. Het is helaas niet de eerste flater van de VS in het Midden-Oosten en het laat zich aanzien dat het meer dan waarschijnlijk ook de niet de laatste zal zijn.

 

In de kantlijn van de bevrijding van Aleppo rijst de vraag of het toekennen van een Belgisch noodvisum aan een gezin dat naar verluidt in die stad is gevestigd nog langer relevant is.