De link tussen de Amerikaanse verkiezingen en onze veiligheid

Het is misschien nog wat vroeg om een echte balans op te maken van de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten van 6 november 2018. Alle precieze gegevens om de uitslag op zijn juiste waarde in te schatten, liggen immers nog niet voor. In Texas en Georgia wordt de uitslag nog betwist. In Georgia gaat het erom of daar een zwarte gouverneur komt. Dat zou een primeur zijn in de geschiedenis van de VS. Andrew Gillum, die voor de Democratische Partij de eerste zwarte gouverneur van Florida wilde worden, heeft pas zaterdag 18 november zijn nederlaag toegegeven.

Bijzondere verkiezingen

Zeker is dat de Democraten de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden behaalden en dat de Republikeinen de nipte meerderheid die ze in de Senaat al hadden iets verstevigen. Dit laatste is zeer uitzonderlijk. Het is bij mijn weten in de 105 jaar dat de Amerikanen senatoren kiezen slechts vijf keer voorgekomen dat een zittend president in tussentijdse verkiezingen extra zetels wint in de Senaat.

Na hertelling van de stemmen wordt Kyrsten Sinema de democratische gouverneur van Arizona. Haast 20% van de bevolking daar heeft Spaans als moedertaal. Geen wonder want het gebied was eeuwen in Spaanse handen, werd dan in 1810 deel van Mexico en trad pas op 14 februari 1912 toe tot de VS. Arizona leunde in het verleden gewoonlijk aan bij de Republikeinen en dit zowel in het Huis van Afgevaardigden als in de Senaat.

Sinema was al verkozen op 6 november in de Senaat. Zij versloeg de Republikein Jeff Flake, een felle criticus van president Trump, die niet meer opkwam. Eigen schuld, dikke bult geldt dus voor de twistende Republikeinen in Arizona. Sinema is tevens de eerste openlijk biseksuele senator. Dankzij haar verkiezing beschikken de Democraten nu over 47 zetels in de Senaat. De Republikeinen behouden met 51 senatoren wel de meerderheid.

Enkele randverschijnselen, vooral bij de Democraten,  zijn het recordaantal verkozen vrouwen onder wie een openlijk lesbische van Indiaanse afkomst en twee moslima’s alsmede de verkiezing van de onverholen homoseksueel, Jared Polis, als gouverneur van Colorado. Dit was vroeger in de VS volkomen ondenkbaar.

Geen blauwe tsunami

De blauwe Democraten hadden daarop tevergeefs gehoopt. Als gevolg van de hier heersende anti -Trump hysterie, koesterden vele Europese politici en de media eveneens die hoop. De uitslag van de verkiezingen bewijst echter dat in tegenstelling met wat in 2016 werd gedacht, de verkiezing van Donald Trump in 2016 geen loutere bevlieging was. De Senaat kleurt overwegend Republikeins rood.

Bij de presidentsverkiezingen in 2016 was Trump nog een outsider binnen zijn eigen partij. Vandaag is hij helemaal op zijn eentje de ‘Grand Old Party’. Geen enkele betekenisvolle rivaal is in zicht. In 2020 is hij dus dé kandidaat voor een tweede termijn. De tussentijdse verkiezingenbewijzen dat.

Die thans sterk verdeelde Democratische Partij beschikt momenteel niet over een figuur die alle Democraten als één man achter zich kan scharen. Als dit witte of zwarte konijn niet vlug opdaagt wordt het voor de Democraten moeilijk die man of vrouw tegen de presidentsverkiezingen van 2020 klaar te stomen.

Ongeacht hun slechts betrekkelijke overwinning zullen de Democraten, dankzij hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden, er niettemin alles opzetten om het presidentieel beleid te dwarsbomen. Dit geldt echter veel meer voor het binnenlands dan voor het buitenlands beleid.

Binnenlands is het weinig waarschijnlijk dat de Democraten een afzettingsprocedure tegen Trump winnen. Die wordt immers niet alleen in het Huis van Afgevaardigden beslecht. De Senaat speelt ook mee en daar zijn de Republikeinen dus in de meerderheid. In de Senaat is het bovendien niet de vicepresident maar de opperrechter van het overwegend conservatief Amerikaans Hooggerechtshof die de procedure leidt. Voor een afzetting is een 2/3e-meerderheid nodig.

De NAVO

President Trump had zich al verschillende malen ietwat smalend over die Alliantie uitgelaten. De NAVO-top op 11.7.2018 verdacht Trump ervan vriendelijker te zijn voor Poetin dan voor de bondgenoten in de Alliantie. Nu schijnt hij opnieuw de NAVO in de armen te sluiten. De Europese reactie daarop is verdeeld. De meeste landen verwelkomen de bevestiging door Washington van zijn steun aan de trans-Atlantische Alliantie. Alleen Macron en Merkel reageerden op zijn zachtst uitgedrukt koel en hadden het over een eigen Europese strijdmacht waarvoor binnen de EU geenszins geen politiek draagvlak bestaat. Maar dat is een ander verhaal.

Officieel staat ook de Democratische Partij volledig achter de NAVO. Toch blijft de vraag of de versterkte linkervleugel van die partij wel meer overheidsgeld wil besteden aan bewapening en dus ook aan de NAVO De afspraak is dat iedere lidstaat 2 procent van het bruto binnenlands product afdraagt aan de NAVO. Slechts vijf landen halen dat: de VSA (2,4 %), Griekenland (2,4 %), het VK ( 2,2 %), Estland (2,2%) en Polen ( 2,0 %). De overige NAVO- lidstaten zitten allemaal onder de 2%. Enkele voorbeelden: Frankrijk (1,8%), Duitsland (1,2%). De BENELUX- landen schitteren evenmin: Nederland (1,2%), België (0,9%) en Luxemburg is met 0,4% de slechtste leerling van de klas.

Een Europees leger niet voor morgen

De nieuwe minister van Defensie, Sander Loones (N-VA) toonde zich op 14 november voorzichtig betreffende het oprichten van een Europees leger. Hij verklaarde : ‘We moeten van onderuit bouwen aan een samenwerking. Maar naïef dromen over een Europees leger morgen, dat zou op de realiteit botsen’. Dit standpunt staat, niet helemaal verwonderlijk, dicht bij het Nederlandse.

N-VA voorzitter Bart De Wever die Loones als minister van Defensie voordroeg, had er toen over dat ons land een betrouwbare partner moet blijven voor onze internationale bondgenoten. Men mag aannemen dat hij daarmee in de eerste plaats de NAVO bedoelde. De keuze van de federale regering om op voorstel van de vorige minister van Defensie, Steven Vandeput (N-VA), de F 16 door de F35 te vervangen gaat in dezelfde richting.

Tijdens hun bijeenkomst in Brussel op 19.11.2018 hebben de ministers van Defensie van de EU-landen duidelijk te verstaan gegeven dat zij vooralsnog willen instaan voor de strijdmacht van hun eigen land, dat zij een Europees leger in de huidige opbouw van de EU nog niet zien zitten en dat voor hen de NAVO de spil blijft van de Europese verdediging.

Onder de vleugels van Amerika

President Trump zal er ongetwijfeld en terecht blijven op aandringen dat de overige NAVO- lidstaten hun aangegane financiële verplichtingen nakomen. In het belang van onze eigen veiligheid houden wij daar liefst rekening mee, in afwachting dat China en Rusland de VS als grootmacht waarschijnlijk zullen overklassen en wij allen Chinees en Russisch zullen moeten leren. Als goede Oost-Duitse spreekt Merkel al vloeiend de taal van de nieuwe tsaar Poetin.

Het incident waarbij twee Russische met raketten gewapende SU-24 bommenwerpers de Godetia, het Belgisch commandoschip van de NAVO-vloot in de Baltische Zee bedreigend laag overvlogen, stemt tot diep nadenken. Erger nog is het treffen op zondag 25.11.2018 tussen Russische en Oekraïense oorlogsschepen in de Zee van Azov, een deel van de Zwarte Zee. Rusland controleert de toegang daarvan via de Straat van Kertsj. De NAVO en de EU riepen al op tot voorzichtigheid. Op 26.11.2016 kwam de VN -Veiligheidsraad in spoedzitting bijeen en Oekraïne overweegt opnieuw de krijgswet in te stellen. Het valt nog bezien of het Westen er, dankzij vooral de VS en de NAVO, in slaagt Poetin in te tomen.