Salamander

Vorige maand kon u in Doorbraak lezen hoe de partijvoorzitters na Egmont de politieke controle omkeerden. ‘De regering controleert het parlement’, zei oud-politicus Jan Verroken. Deze maand konden we ervaren dat het nog veel verder gaat. Belangengroepen gelieerd met de oude zuilen schrijven mee aan wetsvoorstellen en koninklijke besluiten. Geen technische wetgeving, neen gewoon in hun voordeel. Ach ja, u zal het wel gehoord hebben, het is in feite ‘in het belang van Het Land’. Ik behoor niet tot die mensen die geloven dat zoiets enkel in de katholieke zuil voorkomt. De socialisten hebben geen overkoepelend orgaan zoals het ACW, dat is nu hun geluk. Maar ze houden zich wel opvallend stil over de hele zaak. U gelooft toch niet dat er op socialistische kabinetten geen wetgevend werk wordt ‘uitbesteed’ aan ‘belangengroepen’.

Jaren ’30

Was de N-VA moedig of overmoedig in zijn frontale aanval tegen het ACW? Het is iets dat het Vlaams Belang in zijn topperiode nooit heeft gedurfd. Er werd al wel eens op het ACW geschoten, met scherp, maar nooit de frontale aanval. Al maakt het feit dat die aanvallen weinig aandacht kregen in de media het niet makkelijker. Nu was er van bij het begin volle media-aandacht. En de media hielden het verhaal gaande. Dat de N-VA blijft stijgen in de peilingen is daar niet vreemd aan. Je waant je in de jaren dertig als je de percentages bekijkt in de peilingen (39 % volgens de peiling van La Libre eind februari). De N-VA lijkt de enige overwinnaar te worden van het verhaal. De regering-Di Rupo maakt niet echt een zekere indruk en de CD&V is ernstig beschadigd.

De traditionele partijen proberen nu de geest terug in de fles te krijgen. ‘Er wacht een dringende begrotingsronde.’ Dat laatste klopt zeker, maar de politieke spelletjes blijven. Karel de Gucht kon het niet laten nog eens te duwen tegen de wankelende katholieke zuil. En Reynders werkte zijn frustratie uit over het verlies van zijn portefeuille van Financiën. Niet het beeld van een krachtdadige coalitie die ons uit het economische slop zal trekken.

De vrijwilliger

Het ACW speelt intussen op ‘de vrijwilliger’, alsof die zou worden aangevallen en niet de machtsstructuur die het ACW is of wil zijn, politiek én economisch. Maar hoe ontgoocheld zou die vrijwilliger zijn? Die mensen die zich onbaatzuchtig inzetten en ‘ethisch beleggen’ in het verlengde van dat engagement ‘voor een betere samenleving’. Het moet pijnlijk zijn dan te moeten vaststellen dat de koepel waar je engagementsvereniging deel van uitmaakt zelf niet echt ethisch belegt maar enkel denkt aan het rendement. De kern van het ACW-probleem werd al uit de doeken gedaan door Jean-Pierre Rondas in zijn recente boek De hulpelozen van de macht. Volgens Rondas heeft de leiding van het ACW ‘meegedaan aan de neoliberale spitstechnologie die ze altijd beweerd heeft te bestrijden’ (p. 81). Vroeg of laat krijg je daarvoor de rekening gepresenteerd. Dat voltrekt zich nu.

Er was een paarse tijd dat het ACW vond dat het afstand moest nemen van de zieltogende CVP/CD&V. Groen was ook een partij die qua gedachtegoed dicht bij de christelijke arbeidersbeweging stond, klonk het toen. Nu mag diezelfde CD&V alles uit de kast halen om het ACW te verdedigen. Van Groen nog niets gehoord. Straks zijn de rollen omgekeerd en neemt de CD&V afstand van het ACW. Wat ten dele al is gebeurd. Er is geen ‘ACW-minister’ meer in de federale regering.

Één ding is duidelijk. Het ACW kan nog klappen krijgen. Als de Raad van State de auditeur volgt en de regeling voor de Arco-coöperanten vernietigt, zal het niet zelf naar de regering moeten stappen met enkele pasklare wetteksten om het allemaal op te lossen. Dat lijkt nu wel definitief over. En als die klap inderdaad valt, zou de CD&V wel eens kunnen delen. Hoewel, met enkele prejudiciële vragen aan het Grondwettelijk Hof kan men de procedure waarschijnlijk over de verkiezingen van 2014 tillen. Geen wonder dat ik dan weer moet denken aan Salamander?