Sander Loones: ‘Durft De Croo uw mening voluit te vragen?’

Volgende week is het zover. De regering-De Croo lanceert haar grootschalige, online burgerbevraging om u de echte verkiezingsuitslag te doen vergeten. Dat u als kiezer al duidelijk hebt gekozen en in meerderheid Vlaams en (centrum)rechts stemde, is iets waar deze regering liever niet aan wordt herinnerd. U krijgt een linksgeoriënteerd bestuur met een Belgicistisch tintje. Maar ach, het zijn al te principiële democraten die daar om malen.

Geen paniek dus. Met de burgerbevraging krijgt u van Vivaldi een herkansing om deze keer wel ‘juist’ te kiezen. Dit zou zelfs hét gloriemoment van burgerparticipatie worden: ‘Geen vervanging, maar een aanvulling op de verkiezingen!’ De werkelijkheid is anders. Op de bühne staan de bevoegde ministers Verlinden en Clarinval te blinken. Achter de schermen werden de democratisch verkozen parlementsleden maandenlang geweerd.

Oppervlakkige antwoorden volgden op tientallen parlementaire vragen. Effectieve betrokkenheid, of zo u wilt ‘participatie’, werd ons meermaals geweigerd. Het wetenschappelijk comité dat de oefening begeleidt, mag niet eens worden gehoord in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Zo’n gedachtewisseling was eerder wel toegezegd, maar de ministers blokten later af.

Blind geloof

En als u hoopt dat er volledige openheid volgt over alle antwoorden die zullen worden ingediend, dan droomt u. Een systeem van artificiële intelligentie zal worden gebruikt om de inzendingen te verwerken, maar ook daarin krijgt het parlement geen detailinzicht. Van u wordt blind geloof in de goede intenties van de Vivaldisten verwacht.

Aan het verkozen parlement werd zelfs geen voorafgaand inzicht verschaft in de vragen die aan bod zullen komen, laat staan dat de Kamer inspraak kreeg over de opstelling en keuze ervan. De regering-De Croo bepaalt waarover u een mening mag hebben. En vooral ook: waarover niet.

Of Vlaanderen zelf kerncentrales moet kunnen bouwen? Een eigen migratiebeleid kunnen voeren? Haar eigen pensioenen kunnen versterken? Stuk voor stuk pertinente, institutionele vraagstukken waar mensen van wakker liggen, maar die niet zullen worden gesteld. ‘De vragen zullen over de structuren gaan, niet over de inhoud van het beleid’, klinkt het. Alsof beiden los van elkaar zouden staan in dit land.

Democratisch draagvlak

Evenmin krijgt u de kans u uit te spreken over het paarsgroene beleid van de regering De Croo. ‘Het is niet de bedoeling om een soort online stemming te houden over het regeerakkoord’, verwoordde minister Verlinden het treffend. Dat de regering zo een kans mist om het democratisch draagvlak onder haar beleid te versterken, wordt ongemakkelijk weggerelativeerd.

Wie de confrontatie met de burger niet durft aan te gaan, geeft niet bepaald blijk van groot vertrouwen in de eigen keuzes. Het repertoire van Vivaldi weert andere klanken. De coulissen van de regering blijven gesloten.

Brokkenparcours

Dit alles maakt de geloofwaardigheid van de digitale burgerbevraging wankel. Een indruk die nog wordt versterkt door het organisatorische brokkenparcours dat door de regering is gereden.

De opstart van de bevraging was beloofd voor september, het werd november, december, ergens in het voorjaar en nu eind april. En door de factuur die maar blijft oplopen. Het Dialoogplatform kost minstens een half miljoen aan consultants en experten en nog eens 1,1 miljoen aan communicatie. En daarbovenop nog een half miljoen voor de verwerking van de resultaten.

Vervelende verkiezingen

Wat de regering koopt met die 2 miljoen belastingcenten? ‘Resultaten die in elk geval niet als representatief kunnen worden beschouwd of voorgesteld’, in de letterlijke woorden van minister Clarinval. De regering zegt zelfs letterlijk dat ze zich helemaal niet gebonden acht door uw antwoorden.

Op voorhand de uitslag al minimaliseren en zelfs vlakaf erkennen dat ze kan worden genegeerd, motiverend is het niet voor u om moeite te doen en deel te nemen. Onthullend is het wellicht wel. Naar de uitslag van die vervelende verkiezingen werd ook niet geluisterd. Naar de resultaten van de burgerbevraging misschien wel, op voorwaarde dat u deze keer wel ‘juist’ antwoordt.