Schuldig verzuim

Enkele weken geleden nog klonk het bij Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Eurogroep: ‘Ik kan me niet voorstellen, zelfs niet voor een seconde, dat Griekenland de eurozone verlaat. Dat is nonsens. Het is propaganda.’ Hoe zou het toch komen dat de politieke klasse met een geloofwaardigheidsprobleem kampt? Op Twitter zette het iemand aan om de treffende woorden van Otto von Bismarck nog eens te herhalen: ‘Geloof nooit uitspraken in de politiek tot ze officieel zijn ontkend’.

Het blijft toch bevreemdend dat zo’n uitstap uit de eurozone onvoldoende voorbereid werd en nu wordt gevreesd voor een wanordelijke uitstap. Het idee dat de euro een succes moest zijn, groeide uit tot een hersenverlammend dogma. Nu we toch aan het citeren zijn, eentje van Emile de Girardin. Van die Franse journalist en politicus uit het midden van de 19de eeuw, vandaag zo goed als vergeten, kennen we toch allemaal één uitspraak: ‘Gouverner, c’est prévoir’. Allemaal? Kennelijk is dat in de hogere Europese milieus niet het geval want die weigerden manifest zo’n exit, tenminste theoretisch, voor te bereiden. Als het nu in chaos zou gebeuren, mag dat als zoveelste falen van de dogmatisch denkende eurofiele politieke klasse worden geboekstaafd.

Dat brengt ons naadloos bij dit eigenste landje en bij de Vlaamse intelligentsia. Stel, we durven het vermoeden amper aan het papier toevertrouwen, maar stel dat dit land ooit uit elkaar valt, wat moet er dan gebeuren om dat in de beste omstandigheden te laten verlopen? U vermoedt dat universitaire interdisciplinaire werkgroepen op eigen initiatief of op bestelling van vooruitziende overheden scenario’s hebben bestudeerd en oplossingen voor technische hinderpalen uitgewerkt? Niet dus, want weer domineert het dogmatische denken, hoe zwaar ook de prijs die daar ooit eventueel voor moet worden betaald.

Aangezien ‘ze’ niet wensen dat België uit elkaar valt, willen ‘ze’ de mogelijkheid niet eens bestuderen. Alsof een vulkanoloog zou weigeren de gevolgen van erupties te bestuderen omdat hij er geen voorstander van is. Ook academici die het opdelen van dit land ongenegen zijn, hebben de maatschappelijke plicht om de mogelijkheid onder ogen te zien. Het moet perfect kunnen dat een economist of jurist openlijk laat weten België te willen voortzetten, maar tegelijk een studie presenteert met een draaiboek van wat er in het andere geval moet worden gedaan om het proces zo ordelijk en voordelig mogelijk te laten verlopen.

Waar zijn de academici die zo hun maatschappelijke rol vervullen? Ik zie ze niet en dus moeten we spreken van schuldig verzuim. Net zoals in het geval van een Europese Commissie die de uitstap van een lidstaat uit de euro niet of pas laattijdig wilde bestuderen. Die rekening krijgen wij nu gepresenteerd. De andere later.