Scoxit loert om de hoek

 Het brexitthema maakte op zich al veel emoties los, maar het eindeloze uitstel doet er een schepje bovenop. Het vooruitduwen van Britse exit creëert politieke gevolgen die men een jaar terug niet voorzag. 

Vandaag deel drie.

De trein van de Schotse nationalisten verloor wat vaart in 2017. De SNP liep een kater op na de Britse verkiezingen. De partij zag stemmen vloeien naar nota bene de Britse conservatieven. Zelfs boegbeeld en voormalig minister-president van Schotland Alex Salmond verspeelde zijn Lagerhuiszitje aan een onbekende Tory. Interessant in dit verhaal is de bijzondere kronkel bij het electoraat. Ja, de Schotten stemden in het referendum tegen een brexit. Maar 40% van de Schotse kiezers steunde het. En in die groep zat een groter aandeel Schotse nationalisten dan de SNP lief was. Volgens onderzoeken steunt 4 op 10 van de SNP-achterban brexit. Deze nationalisten willen niet alleen los van Londen, maar ook los van Brussel. In het vorige Britse referendum (1975) over het lidmaatschap van – toen nog – de Europese Economische Gemeenschap luidde het partijstandpunt dat de Schotten uit die samenwerking dienden te stappen. Dat gold overigens toen ook voor Plaid Cymru van Wales.

Werken aan economisch argument

Vandaag bezit de SNP het duidelijkste profiel als het over brexit gaat. Een sterke meerderheid van de Britten wijst de SNP aan als een antibrexitpartij. En dat geeft de SNP een tweede adem. De trein stoomt weer volop verder door de Hooglanden.Vorig jaar in mei presenteerden de Schotse nationalisten hun blauwdruk voor een onafhankelijk Schotland. De top van SNP werkt volop aan het economische argument – wat vorige keer de achilleshiel vormde voor de nationalisten – voor een onafhankelijk Schotland.

Het partijcongres– dat eind april samenkwam – besliste dat er een eigen munteenheid komt in een onafhankelijk Schotland. Hoewel dat het economische commissierapport van een jaar terug aangaf dat na ‘independence day’ de Pound Sterling de munt diende te blijven. Zoals vaak botsen de verlangens van de achterban met de bezorgdheden van de partijtop. Onder meer de droge vaststelling dat een onafhankelijke Schotse staat met een overheidstekort van 6% start, zorgt ervoor dat de SNP-leiding zorgvuldig omgaat met de opbouw van een tweede onafhankelijkheidscampagne.

Zelfzekere SNP

First Minister Nicola Sturgeon wees partijleden erop dat men diende te leren uit het brexitreferendum. ‘We moeten vreselijke woede en verdeeldheid van brexit vermijden’, waarschuwde ze. Ze kondigde aan dat haar regering voor mei 2021 het tweede onafhankelijkheidsreferendum zal voorbereiden. Het is volgens haar de enige manier om Schotland te behoeden van ‘catastrofale impact van de brexit’. De SNP blaakt van vertrouwen. De peilingen beloven goede resultaten met voorsprongen van 23 tot 26 procentpunten. En dat terwijl de SNP al twaalf jaar bestuurt. En ja, voor het eerst sinds lang scoortde keuze voor een onafhankelijk Schotland ook goed: 49%.

Scoxit komt eraan

Rommel en chaos beheersen politiek Londen. Binnenkort presenteren de Schotten in Londen de vraag om een tweede referendum. Tot nog toe wijst de Britse regering elk voorstel in die richting resoluut af. De Schotse onafhankelijkheidskwestie maakt intussen onderdeel uit van de Britse realiteit zoals de Ierse kwestie dat deed voor 1921. Gelukkig zonder geweld. Terwijl Westminster zich focust op de brexit, loert de scoxit om de hoek. De SNP hoopt dat de Europese Unie een Schotse staat met open armen zal ontvangen.

Lees hier deel twee.