Subsidie voor media benadeelt nieuwe digitale journalistiek

Aangepast om 15u22 (PB). Minister Muyters reageert op dit artikel.

Media.21, de belangenvereniging van online media in Vlaanderen, is geschokt door de toekenning van 910.000 euro Vlaamse overheidssteun aan Mediahuis, de uitgever van onder andere De Standaard, Het Nieuwsblad en Gazet van Antwerpen. De redacties van Apache, Charlie Magazine, De Wereld Morgen, Doorbraak, MO*/MO.be, Newsmonkey, Rekto:Verso en Stamp Media pleiten samen voor een eerlijker mediabeleid in Vlaanderen, waaronder een eerlijker en transparanter beleid wat subsidie voor media betreft.

Pioniersproject

Al vier jaar lang brengt Doorbraak.be vernieuwing én pluriformiteit in het Vlaamse medialandschap. Dat doen we zowel door mensen en meningen een plaats te bieden die ze in de gevestigde media vaak niet krijgen, maar ook in onze vorm: digital first. Doorbraak bestaat op zich al 55 jaar, maar sinds januari 2014 kozen we voor een digitaal avontuur. Sindsdien timmeren we aan de digitale weg, vernieuwen onze website, proberen de vinger aan de pols te houden bij weer een vernieuwing, gebruiken de sociale media en kijken uit naar andere -audiovisuele- mogelijkheden. We hebben niet de makkelijkste weg gekozen, zeker financieel niet. We geloven in Doorbraak, ook als marktproduct, maar een verdienmodel voor online publiceren is voorlopig onbestaande. Doorbraak ontving al een keer een subsidie, maar is voor het overige aangewezen op (een beetje) inkomsten door reclame, sponsoring en vooral de steun van de lezers.

Nieuwe, online-media krijgen geen structurele steun van de overheid, wel integendeel. Waar de grote mediahuizen (Mediahuis, De Persgroep en Roularta) een vrijstelling van btw krijgen, moeten de kleinere online spelers, zoals o.a. Doorbraak, de volle pot van 21% of 6% aanrekenen en doorstorten. Daarnaast worden alle kranten en magazines quasi gratis gebust, dankzij een distributiesteun via Bpost. Een voordeel dat wordt geschat op jaarlijks 400 miljoen euro. Zomaar in de schoot geworpen van de grote mediagroepen. Die mediagroepen storen zich aan en verzetten zich tegen de middelen die de VRT krijgt, maar zwijgen zedig over de eigen voordelen waarvan ze genieten.

Media 21, de belangenvereniging van online media, kaart dit onrechtvaardig en achterhaald mediabeleid al jaren aan bij verschillende ministers. Maar onze roep om een gelijkwaardige behandeling valt grotendeels in dovemansoren. Groots was onze verbazing dan ook toen we lazen dat minister Muyters Mediahuis ondersteunt met een ‘strategische transformatiesteun’ en zo de toekomstplannen van één enkele mediaspeler veilig stelt. Het belastinggeld, 910.000 euro, moet Mediahuis dat vorig jaar flinke winst maakte, klaarstomen voor ‘de concurrentieslag met sociale media bedrijven en buitenlandse nieuwsgroepen’, aldus de Vlaamse regering.

Subsidie voor media benadeelt nieuwkomers

Er zit kennis en expertise zat bij de onafhankelijke kleinere spelers inzake de journalistiek van de toekomst. Dat dit niet erkend wordt, en dat hun oproep stiefmoederlijk behandeld wordt, doet pijn. Media.21 betreurt dan ook dat de Vlaamse regering 910.000 euro veil heeft voor één enkele dominante en winstgevende speler en slechts 300.000 euro voor alle andere innovatieve journalistieke projecten samen (waarbij het maximumbedrag dat toegekend wordt per project  50.000 euro bedraagt. https://cjsm.be/media/themas/pluralisme/innovatieve-journalistieke-projecten).

Met deze disproportionele steun verstevigt de Vlaamse regering de al te grote mediaconcentratie in onze regio, belemmert het de bloei van pluriformiteit in de mediasector en bemoeilijkt het de uitbouw van digitale, opstartende journalistieke projecten, vertegenwoordigd in Media.21.

De hoge mediaconcentratie van de drie grote mediagroepen verschraalt het aanbod en de mediapluriformiteit, wat leidt tot een democratisch deficit. Voorts krijgen ze, naast de vrijstelling van btw, circa 400 miljoen euro overheidssteun om hun kranten en magazines te bussen, geld dat ten dele wordt weggesmeten als je rekent dat er elk jaar 34 miljoen kranten onverkocht naar de afvalverwerkingsfabriek gaan. (https://www.charliemag.be/wereld/papieren-afvalberg/)

Echt innovatieve projecten in de kou

Hoe rijmt de Vlaamse regering dit met haar voornemen om een ‘divers en kwaliteitsvol media-aanbod’ uit te bouwen en ‘een level playing field en een eerlijke markttoegang’ te creëren?

Whoever controls the media, controls the mind, zei Jim Morrisson al. In een ideale wereld zijn dit niet enkel de drie grote spelers die bevoordeeld worden door de overheid, maar moeten we toewerken naar een rijk medialandschap dat de mediagebruiker van 2017 weerspiegelt én uitdaagt.

Media.21 herhaalt dan ook haar eisen voor de creatie van een gelijk speelveld in het Vlaamse medialandschap:

• Een eenvoudig en transparant subsidiebeleid dat ook voor kleine, innovatieve en opstartende ondernemingen haalbaar is
• Het omvormen van de distributiesteun via bpost naar een steunmechanisme waarvan ook digitale uitgaven kunnen genieten.
• Het gelijktrekken van het btw-tarief voor abonnementen op online nieuws (21%), tijdschriften (6%) en kranten (0%).
• Een mediabeleid dat in het teken staat van kwaliteitsvolle journalistiek en een versteving van de mediapluriformiteit en een diverser aanbod.

Bij Doorbraak vinden wij dat het subsidiesysteem ook mag omgewerkt worden tot een systeem met belastingaftrek. Een systeem waarbij de burgers rechtstreeks kunnen beslissen wie en wat ze steunen en dat in mindering kunnen brengen van hun belastingen.

Wat we zelf doen

Media.21 vindt dat de burger het recht heeft om te weten wat er met zijn of haar centen gebeurt Spreek je ministers en parlementsleden dus aan op Twitter of via e-mail en pleit samen met ons voor een transparanter en rechtvaardiger mediabeleid.

Sven Gatz, Vlaams minister van Cultuur, Media en Jeugd, kan je bereiken via [email protected] of op Twitter: https://twitter.com/svengatz
Philippe Muyters, Vlaams minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport kan hier (http://www.philippemuyters.be/stel-je-vraag ) bereiken en via Twitter: https://twitter.com/philippemuyters

Johan Van Overtveldt, minister van Financiën, en verantwoordelijk voor de distributiesteun
en btw-tarieven, kan je op dit mailadres bereiken, [email protected] of via Twitter: https://twitter.com/jvanovertveldt

Lees ook: Wil de echte minister van Media eindelijk opstaan? Bij onze collega’s van Appache.

U kan ook het subsidiesysteem te snel af zijn en zelf Doorbraak steunen, of deelnemen aan ons sponsordiner.

Dit artikel werd geschreven samen met media.21. Vergelijkbare artikels verschijnen ook op de andere platformen van media.21.

Doorbraak.be ontving een reactie reactie van minister Philippe Muyters op het artikel. We geven u voor de volledigheid graag zijn reactie mee.

‘Open, objectief en transparant. Wars van hokjes, namen, zuilen of structuren. Het zijn principes die diep geworteld zitten in mijn beleid.

Ook het toekennen van een strategische transformatiesteun (STS) verloopt bijgevolg volgens transparante en objectieve criteria en heeft dus niks vandoen met een keuze voor deze of gene mediagroep.

Met zo’n STS ondersteunt de Vlaamse regering investerings- en opleidingsprojecten die een belangrijke bijdrage leveren aan de versterking van het economisch weefsel in Vlaanderen. Mediahuis heeft hiertoe een correct dossier ingediend en de aanvraag werd dan ook terecht gehonoreerd. Zoals dat overigens meerdere keren per maand gebeurt voor bedrijven uit tal van sectoren.

Als Doorbraak.be – of eender welk ander bedrijf – morgen een STS-aanvraag indient, zal die aanvraag op eenzelfde wijze getoetst worden aan de reglementering. Zonder vooringenomenheid, zonder favoritisme. Mijn kabinet is graag bereid jullie de weg te tonen. Want naast objectiviteit en transparantie, draag ik ook een klantvriendelijke overheid hoog in het vaandel.

Philippe Muyters’