Trudeau in de problemen

De Canadese liberale regeringsleider Justin Trudeau heeft enige maanden geleden de wapenleveringen aan Saoedi Arabië stopgezet. Gevolg: een verlies van drieduizend banen en 11 miljard euro aan bestellingen kwijt. Hij vond dat de ethiek het moest halen. Maar zeer recent heeft de krant Globe & Mail hem in een zware storm gebracht naar aanleiding van het bedrijf Lavalin-SNC.

Libië

Lavalin-SNC was betrokken bij duistere transacties in Libië en wilde absoluut ontsnappen aan een gerechtelijke veroordeling. Het bedrijf dreigde er ook mee om Montréal te verlaten, wat zeer gevoelig ligt voor Trudeau, wiens kiesgebied die stad is. Zo vlak voor de verkiezingen is een sluiting van een groot bedrijf niet het meest aangename wat een politicus kan meemaken.

Dus wordt er gevraagd aan de ‘Attorney General’ (procureur-generaal) — Jody Wilson-Raybould — om aan een schikking te werken en de weg naar een rechtszaak af te sluiten. Maar die zag dat niet zitten. Wilson-Raybould werd in 2015 Minister van Justitie (in Canada is de Minister van Justitie ook procureur-generaal, nvdr) en was het uithangbord van het vrouwelijk beleid van Trudeau. Bovendien is ze het enige inheemse lid van de regeringsploeg.

Als straf verhuist ze op 14 januari naar Veteranenzaken. Maar op 12 februari neemt ze ontslag en ontploft de zaak in het gezicht van Trudeau. Bovendien treedt begin maart van dit jaar Jane Philpott af als ‘President of the Treasury Board’, de Canadese begrotingsminister. Zij is een goede vriendin van Wilson. Het zijn dus de vrouwen die Justin Trudeau in grote problemen brengen. Zij wilden niet ingaan op zijn vraag voor een politieke oplossing van een gerechtelijk dossier.

Prof. David Lametti van de Engelstalige MacGill University te Montréal mag nu proberen om het dossier op te lossen als nieuwe Minister van Justitie.  Justin Trudeau krijgt ook niet uitgelegd waarom zijn handelen zo verschillend is in de zaken Libië versus Saoedi Arabië.

Conservatieven

Ook de conservatieve partij heeft een probleem: een afscheuring. Nadat hij de strijd om het partijleiderschap verloor (met 49% van de stemmen, nvdr) richtte Maxime Bernier in september 2018 een eigen partij op: People’s Party of Canada — Parti Populaire du Canada.

Zo kwam hij met een rechtse partij, naast zijn oude partij. Hij zetelt voorlopig als enige verkozene voor de PPC in het Lagerhuis. In de peilingen hangt de partij tussen de 0 en de 5% van de stemmen. Als er stemmen worden binnengehaald, dan gaan die er af bij conservatieven, wat hen de macht kan kosten. Bovendien is Bernier afkomstig uit Quebec en zou hij ook stemmen kunnen afnemen van ontevreden liberale en/of Franstalige kiezers.

Peilingen

Deze maand zijn er tussen 1 en 5 maart maar liefst vier peilingen gepubliceerd. Die spreken elkaar volledig tegen. De liberalen halen tussen de 30 en 36%, de conservatieven tussen 32 en 40%, de sociaal democratische NDP tussen 13 en 20%, de groenen tussen 4 en 9% en het Bloc Québècois tussen 3,6 en 5%. De Coalition Avenir Québec is nog niet gepeild.

Uit de peilingen blijkt wel dat Justin Trudeau het moeilijk zal hebben om zichzelf op te volgen. Bovendien verloor de Eerste Minister Ontario aan de conservatieven in de belangrijke provinciale verkiezingen van juni 2018. De nieuwe Minister-President van Ontario Doug Ford, de zelfverklaarde Donald Trump van Canada, doet er alles aan, in samenwerking met conservatief partijleider Andrew Scheer, om Trudeau uit Rideau Hall, de regeringszetel in Ottawa, te jagen.

Op 27 september moest Trudeau’s Liberale Partij de eerste plaats afstaan aan de conservatieven in New Brunswick. En zelfs in Trudeau’s thuisprovincie Quebec leed de ‘Parti Libéral’ een massieve nederlaag. Een nieuwe formatie, de confederale — Franstalige — Coalition Avenir Québec behaalde vanuit het niets de absolute meerderheid en levert met François Legault de Minister-President. De verliezen zijn geen goed voorteken voor de liberalen: Ontario is goed voor 121 zetels en Quebec 78 in het Canadese Lagerhuis.

Conclusie

Justin Trudeau en zijn liberale partij moeten de verkiezingsthema’s wijzigen met het oog op de verkiezingen op 21 oktober. Het schandaal rond Lavalin-SNC en zijn ruzie met vrouwelijke regeringsleden heeft het imago van de Eerste Minister geen goed gedaan.

Het federale parlement riskeert verdeelder dan ooit te zijn, als de ‘CAQ’ en de conservatieve scheurpartij op verkiezingsdag scoren. In Canada houdt men dan ook rekening met een minderheidsregering, of een coalitieploeg.

In 2015 dachten de liberalen nog dat ze met de jonge Justin Trudeau lang geen concurrentie zouden hebben. De oppositie is echter snel terug in het politiek spel verschenen. Op dit ogenblik liggen de kaarten niet goed voor een regering Trudeau-II. Afspraak op de Canadese ‘Super Sunday’!