Van clubs en denktanks

Er is een tijd geweest dat voor denktanks een naam gekozen werd met het woord ‘club’ erin. De Club van Rome is een nog altijd luid klinkend voorbeeld, en dichter bij huis kenden we de Club van Antwerpen. Stichter Jaap Kruithof zal toen wel aan de Frans-revolutionaire clubs in Parijs gedacht hebben, want wat men met die clubs bedoelde was voornamelijk een plek en een vereniging waar auteurs, intellectuelen en publieke figuren konden samenkomen en van waaruit ze konden publiceren en ageren. Ook de Gravensteengroep was op dat model geconcipieerd – zij het dan dat de leden niet, zoals de Jakobijnen, op de guillotine geëindigd zijn en al evenmin het staatsregime ten val hebben gebracht – verre van.

(Pro) VIVES

Een ander model is dat van de professionele denktank, waar niet zozeer vrijwilligers maar wel allerlei experts werken die dan uitgestuurd worden om bijvoorbeeld bij de EU in Brussel te lobbyen. Oorspronkelijk was ook Pro Vives als iets in die aard gedacht (en is het woord ‘denktank’ bij de stichting in 2008 zelfs ter sprake gekomen), maar in de praktijk heeft Pro Vives zich beperkt tot de status van financieel vehikel voor Vives, het Vlaams Instituut Voor Economie en Samenleving aan de KU Leuven, dat vooral aandacht besteedt aan regionale en specifiek Vlaamse economie. Vives zelf zou een denktank genoemd kunnen worden, ware het niet dat subfaculteiten aan internationaal overeengekomen wetenschappelijke eisen en praktijken moeten voldoen; terwijl in denktanks wel wetenschappers mogen zitten, maar dan niet onder de condities van peer reviews en dergelijke zaken meer.

Als we het zo bekijken zijn er in Vlaanderen niet veel denktanks meer over. Er zijn een drietal liberale denktanks bekend, maar sinds de opheffing van de vzw Gravensteengroep en van de vzw Pro Vives is er geen enkele flamingante denktank in velden of wegen te bekennen. Men spreekt wel afgunstig over het onafhankelijke CRISP (Le Centre de recherche et d’information socio-politiques) of het PS-gebonden Institut Emile Vandervelde, maar nergens in Vlaanderen is er ook maar iets dat in de buurt komt van de kwaliteit die deze beide francofone instituten nu al jaren leveren. Zelfs een N-VA-gebonden instituut is mij niet bekend; de studiedienst van deze partij vervult deze functie helemaal niet. Wie dat ooit gehoopt had, mag daar nu wel een kruis over maken.

Dringend

Dit moet dringend verholpen worden. Er staat ons immers een zevende staatshervorming te wachten en de francofonie is er enkel en alleen maar op uit om, bovenop de beschamende grendels die Vlaanderen zich laat welgevallen, er een paar nieuwe en definitieve bij te construeren. Daarbij is er één grendel die elke belgicist die naam waardig (zoals onlangs nog Yves Leterme in Knack) spontaan ter sprake brengt, namelijk het creëren van een hiërarchie tussen federale en Vlaamse wetgeving. De gelijkheid van federale en Vlaamse wetten/decreten is een Vlaamse verworvenheid waarvan de belgicisten vinden dat we ze moeten opgeven. Zullen we dit overlaten aan de compromisbereidheid van Vlaamse liberale, socialistische en christelijke partijen aan toekomstige onderhandelingstafels? Dan zijn we deze essentiële hefboom nú al kwijt.

Snel, niet zomaar een neutraal-Vlaamse, maar wel een flamingante en desnoods partijgebonden denktank!

Lees hier ook Jean-Pierre Rondas’ afscheidsrede bij het stopzetten van Pro Vives.

Meer weten over de Gravensteengroep? U kan nu een door samensteller Jean-Pierre Rondas gesigneerd exemplaar van het fameuze Gravensteenboek Land op de tweesprong bestellen via de Doorbraak webwinkel.