Van King Elvis tot monstre sacre JLT

The King geportretteerd en een kort in memoriam van een monstre sacre van de Franse film terwijl het filmfestival van Brussel (BRIFF) dezer dagen une grande dame uit de Franse film en een diva van de Europese film verwelkomt.

Elvis

Niet voor het eerst wordt een rockstar opnieuw tot leven gewekt in een zogenaamde biopic. Jim Morisson (The Doors), Freddie Mercury (Bohemian Rhapsody), Elton John (Rocket Man), Johnny Cash (Walk the Line), Ray Charles (Ray), Tina Turner (Tina) en dichter bij ons Soeur Sourire (van filmer Stijn Coninx) viel die eer al te beurt.

Baz Luhrmann, de Australische regisseur van Romeo + Juliet, Moulin Rouge, The Great Gatsby, liet zich evenwel inspireren door Amadeus van Milos Forman. Daarin is niet Mozart de hoofdfiguur, wel zijn jaloerse rivaal Salieri. In zijn verdienstelijke poging om meer zicht te krijgen op het fenomeen Elvis Presley (1935-1977) kijken we in zijn ‘Elvis’ (***, nu in de bioscoop) naar The King door de ogen van zijn manager Colonel Tom Parker. Het zal een zeer problematische relatie worden.

Het verleden van deze als Van Kuijk in Breda geboren maar uit Nederland weggevluchte Colonel, zal overigens nooit worden opgehelderd. Bovendien is Parker nooit bij het leger geweest en had hij ook geen nationaliteit. Al waarschuwt Parker (een quasi onherkenbare Tom Hanks die alles uit de kast haalt) al onmiddellijk in een voice over: ‘Ik heb Elvis gemaakt maar je zal merken dat ik als de slechterik zal worden opgevoerd!’

En inderdaad, hoewel niet geïnteresseerd in zijn muziek ruikt Parker het potentieel van Elvis Presley: ‘Ik zag een man met een vreemde look: vettig haar en meisjesachtige make-up in een roze pak. Maar van zodra hij begon met zijn benen te wiebelen flipten de meisjes in de zaal!’ Mee dankzij een uitgekiende merchandising tot en met buttons met ‘I hate Elvis’ en uitstekende covers – Elvis zal nooit zelf een song schrijven –  en zijn onmiskenbaar charisma wordt Elvis The King. Meer dan een miljard verkochte platen. En hij was te zien in 33 films. Zelf wil hij deze consecratie geenszins: ‘BB King, dat is The King!’

Luhrmann overloopt Elvis’ carrière in vogelvlucht – dat is een keuze – en pikt er flarden uit in de jaren ‘50, ‘60 en ‘70! Af en toe zit er ook archiefmateriaal in met als apotheose: Elvis’ allerlaatste optreden moeizaam zingend aan de piano: Unchained Melody.

Wat vernemen we nog van de in Tupelo, Mississippi geboren en in Memphis, Tennessee opgegroeide Elvis? Dat hij een doodgeboren tweelingbroer Jesse had, dat hij als kind van gelovige ouders in contact komt met gospelsongs, dat hij een stripheld wou worden zoals Captain Marvel junior en een filmster van het kaliber James Dean, dat hij door puriteins Amerika bijna werd gelyncht (‘Het was twee jaar legerdienst in Duitsland of de gevangenis’) en dat hij weg was van Mahalia Jackson. Elvis zal nooit een wereldtournee (kunnen) maken omdat ‘niemand je veiligheid kan garanderen en betalen’, aldus Colonel Tom Parker.

Dat hij de geschikte man was om de glitter & glamour waarin de Las Vegas-Elvis als het ware verzoop op te roepen, bewijst Luhrmann met zijn overweldigende, flamboyante filmstijl waaraan niemand momenteel ook maar kan nippen. Al mist de jonge acteur Austin Butler – uiteraard – het charisma van de enige, echte Elvis. Butler: ‘In de drie jaar dat ik hem heb bestudeerd, werd hij de beste vriend die ik nooit heb gekend!’

Jean-Louis

Jean-Louis Trintignant (1930 -2022) is niet meer. De wat mysterieuze Franse acteur met zijn karakteristieke, wat lijzige stem die zo min mogelijk ‘acteerde’ wou eigenlijk ‘un acteur clandestin’ blijven.

Omdat zijn carrière werd onderbroken door zijn 3 jaar durende dienstplicht tijdens de Algerijnse oorlog werd Trintignant in feite tot tweemaal toe ontdekt. Een eerste keer aan de zijde van femme fatale en rijzende ster Brigitte Bardot in Et Dieu crea la femme (1956) van Roger Vadim. En precies tien jaar later naast Anouk Aimee in Un homme et une femme van Claude Lelouch.

Bekend om zijn wat mysterieuze, verinnerlijkte stijl van zo weinig mogelijk acteren zou hij in zowel 120 films (en 60-tal theaterstukken) te zien zijn: van Z en Ma nuit chez Maud (allebei van 1969) via Il conformista (1970) tot Trois couleurs: rouge (1994) en Amour (2012).

Zeker na de dood van zijn dochter Marie, zijn oogappel, – in 2003 vermoord door haar toenmalig lief – zal de acteur van het sober acteren de filmgeschiedenis ingaan als drager van de melancholie van een eenzaat.

Eerder al had hij een dochtertje van tien maanden, Paula, verloren tijdens de opnames van Il Conformista in Rome.

Brussels

Het Filmfestival van Brussel (BRIFF, nog tot 2 juli in diverse filmzalen in hartje Brussel) mag twee heuse filmsterren verwelkomen: de Française Fanny Ardant en Marina Vlady. Ardant heeft in de jaren ‘80 nog samengewerkt met François Truffaut en was te zien in tal van films, van Vivement Dimanche via Benvenuta tot La Belle Époque.

Marina Vlady maakte haar filmdebuut als meisje van elf in Orange d’été (1949) maar zou echt doorbreken dankzij haar rol van Parisienne in Deux ou trois choses que je sais d’elle (1967) van Jean- Luc Godard.

Aan beide gerenommeerde actrices wijdt Cinematek een retrospectieve.